UTAlumni NetwerkNieuwsHUNTED: De psychologie van voortvluchtigen
Bron: AvroTros
Bron: AvroTros Nico Kroon

HUNTED: De psychologie van voortvluchtigen

Een team psychologen van de Universiteit Twente doet onderzoek rondom het nieuwe televisieprogramma Hunted dat vanaf maandag 17 oktober wordt uitgezonden prime time (20.30 uur) op NPO3.

Het is bijzonder dat er rondom een reality programma gedragswetenschappelijk onderzoek kan worden gedaan. Uniek is ook het gebruik van technologie om gedragspatronen van voortvluchtigen te analyseren.  

Hunted is een sociaal experiment dat zich vooral buigt over de vraag of verdwijnen in deze moderne tijd nog mogelijk is en of privacy eigenlijk nog wel bestaat. In Hunted proberen twaalf kandidaten om 21 dagen uit handen te blijven van een team van opsporingsexperts. Het programma biedt daarmee ook een inkijkje in de psychologie van voortvluchtigen; het onderwerp van het gedragswetenschappelijk onderzoek aan de Universiteit Twente. Het thema  is zeer actueel in het kader van bijvoorbeeld de recente jacht op terreurverdachte Salah Abdeslam uit Brussel.  

Wetenschappelijk onderzoek

De onderzoeksgroep onder leiding van hoogleraar Psychologie Ellen Giebels heeft voorafgaand aan het programma schriftelijk vragen afgenomen bij de kandidaten. Na afloop van het programma heeft ze de kandidaten mondeling geïnterviewd. Ook droegen verschillende deelnemers tijdens hun vlucht een sensor armband die hun stressniveau registreerde. Daarnaast kreeg het onderzoeksteam na afloop de beschikking over GPS data die de vluchtroute van de deelnemers vastlegt, maar ook bijvoorbeeld de snelheid waarmee de  voortvluchtigen zich verplaatsen. Deze informatie kan gekoppeld worden aan locatie-informatie, bijvoorbeeld de bevolkingsdichtheid van het gebied en of de voortvluchtigen zich ophouden in voor hen vertrouwde omgevingen of in de buurt van voor hen vertrouwde personen.  

Onderzoeksbevindingen

Hoewel de onderzoekers in dit stadium natuurlijk niets willen onthullen over de afloop, kunnen zij toch al een paar onderzoeksbevindingen delen:

1. We vinden grote individuele verschillen qua stressniveau: er zijn mensen die heel weinig stress ervaren en mensen die heel veel stress ervaren. Er zijn geen aanwijzingen dat het stressniveau in het begin erg hoog is en langzaam zakt of juist andersom: dat de spanning langzaam toeneemt. We zien eerder dat stress afhankelijk is van het moment van de dag en varieert met bepaalde incidenten.

2. Qua persoonlijkheidsprofiel zien we dat de kans op succes toeneemt als deelnemers  weinig hang naar het oude & vertrouwde (nostalgie) hebben, goed kunnen omgaan met onzekerheid en het niet moeilijk vinden om mensen te misleiden.

3. Opvallend is verder dat alle deelnemers veel bewegen en soms grote afstanden afleggen. En wanneer deelnemers veel en snel bewegen, met name richting iets bekends, dan zien we dat ze meer risico lopen om gepakt te worden.  

Tech4People Lab

Het onderzoek - dat wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met Signpost Six en producent Simpel Media - is uniek in zijn soort. Het UT onderzoek is een pilot van het recent geopende Tech4People lab. Omdat de onderzochte groep beperkt is, verkennen de onderzoekers momenteel mogelijkheden voor een vervolg.   

drs. M.M.J. van Hillegersberg - Hofmans (Martine)
Persvoorlichter (aanwezig, ma, di, do)