UT-onderzoekers hebben de afgelopen weken onderzoek gedaan naar de gebruikersgerichtheid van de CoronaMelder. Een notificatie-app, bedoeld om mensen te waarschuwen als ze risico lopen besmet te zijn geraakt met het coronavirus, door te lang dicht in de buurt van iemand geweest te zijn die besmet is. Volgende week vindt het laatste deel van de testreeks plaats, waarin UT-hoogleraar Peter-Paul Verbeek met een brede vertegenwoordiging vanuit de samenleving de mogelijke impact van de app op mens en maatschappij onder de loep neemt.
Testen van de corona notificatie-app in Twente
In juni maakte het Ministerie van VWS bekend dat de Nederlandse notificatie-app CoronaMelder getest zal worden in regio Twente. Twee van de drie testprojecten zijn inmiddels afgerond of gestart. Onder leiding van UT-hoogleraar Lisette van Gemert-Pijnen, hoogleraar Persuasieve Gezondheidstechnologie, werd een gebruikerstest gehouden, om nog beter inzicht te krijgen in de praktische werking van de app en mogelijke verbetervoorstellen voor de definitieve versie te doen. Wolfgang Ebbers, bijzonder hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Rotterdam leidde vervolgens een grote veldtest, waarin duizend deelnemers in de regio zijn gevraagd de app te installeren en te testen in hun dagelijks leven. GGD Regio Twente werkte nauw samen met de onderzoekers in de veldtest om de rol van de app in het bron- en contactonderzoek voor het coronavirus goed te borgen.
Ethische beproeving
De zogeheten Ethische beproeving vormt het derde en laatste onderdeel van het testproces. Deze beproeving staat onder leiding van Peter-Paul Verbeek, UT-hoogleraar Filosofie van Mens en Techniek, en bestaat uit twee delen: een expertpanel en burgerpanel.
In juli kwam een expertpanel reeds bij elkaar, om vanuit een professioneel kader de app nader te duiden. Het rapport met de bevindingen en aanbevelingen is reeds naar de Tweede Kamer verzonden. Op 14 augustus zit een burgerpanel bijeen om zich over de app te buigen. Er is een zeer gevarieerd panel samengesteld, met bijvoorbeeld horeca-eigenaren, fysiotherapeuten, politieagenten, medici, bestuurders en burgers zonder een specifieke werkrol. Het panel zal werken volgens de Aanpak Begeleidingsethiek, die erop gericht is technologische ontwikkelingen ethisch te begeleiden bij hun introductie in de maatschappij.
Peter-Paul Verbeek: “Met het totale panel werken we aan concrete handelingsmogelijkheden om zoveel mogelijk recht te doen aan de waarden die zijn geïdentificeerd tijdens de beproeving: Hoe kan de technologie worden aangepast -door een herontwerp van de app-, hoe kan de omgeving anders worden ingericht -bijvoorbeeld met behulp van regelgeving- en hoe kan het gebruik anders worden vormgegeven -bijvoorbeeld door voorlichting en communicatie-? Veel ethische vragen zijn immers verbonden aan het gebruik van de app en de maatschappelijke inbedding ervan, niet alleen aan ontwerp zelf.”
Citizen Science
In de verschillende testfasen wordt de expertise van DesignLab en het instituut TechMed Centre ingezet, specifiek op gebied van burgerwetenschap (Citizen Science). Verschillende burgers zijn uitgenodigd actief deel te nemen aan de praktijk van wetenschappelijk onderzoek: zowel op hun smartphone als fysiek in DesignLab. Zodoende wordt niet alleen een analyse door experts gedaan, maar krijgen vooral burgers met hun zorgen, ideeën en betrokkenheid een centrale plek in de testfase van de corona-app.
