HomeOnderzoekWetenschappelijke thema'sImproving healthcare by personalized technologiesNieuwsVirusoverdracht van dier naar mens inzichtelijker met animatie

Virusoverdracht van dier naar mens inzichtelijker met animatie

Hoe kan een influenzavirus overgaan van dier op mens, terwijl de moleculen van de cellen waarop ze ‘landen’, verschillend zijn? Om dit uit te vinden, hebben onderzoekers van de Universiteit Twente een sensorchip ontwikkeld die een oplopend aantal ‘bindingsplaatsen’ heeft. Het virus ‘rolt’ over het oppervlak totdat het voldoende sterk gebonden is. Van dit proces hebben de onderzoekers een nieuwe animatie gemaakt, samen met veterinair laboratorium Royal GD.

Influenzavirussen zoals H5N8 dat recent weer de kop heeft opgestoken, komen vaak van wilde vogels. In veel gevallen stappen ze niet over naar de mens; toch zijn er voorbeelden van vogelgriepvirussen die wel degelijk een epidemie of pandemie hebben veroorzaakt. De overdracht van een wilde vogel naar de mens, een zoönose, gaat vaak met een tussenstap, zoals via kippen of varkens die in grote aantallen worden gehouden. Dit werkt dan als een versneller.

Genoeg suikers OM TE PLAKKEN

Toch zien de suikers op het celoppervlak, bij dier en mens, er niet hetzelfde uit. Aan die suikers hechten de bekende spikes op het virusoppervlak - dit zijn eiwitten. Om uit te vinden hoe de binding werkt, hebben de UT-onderzoekers voor Influenza A een methode ontwikkeld die Multivalent Affinity Profiling heet. Hiervoor is een speciale chip ontwikkeld waarop de suikers in oplopende concentratie zijn aangebracht. Wat blijkt? Een virus kan zich bijvoorbeeld aan één suikermolecuul binden, maar moet dan ook genoeg andere suikermoleculen in zijn buurt ‘zien’ om zich echt te hechten, zich in te kapselen en zijn destructieve werk te gaan doen. Zijn er niet genoeg suikers in de buurt, dan kan het virus over het oppervlak gaan rollen om voldoende bindingsplaatsen te vinden of zelfs helemaal loslaten van het oppervlak. De onderzoekers hebben hun resultaten nu nog inzichtelijker gemaakt, in een animatie die het bindingsproces en de detectie daarvan visualiseert.

Team 

De animatie komt voort uit de recente publicatie ‘Multivalent Affinity Profiling: direct visualization of the superselective binding of Influenza viruses in ACS Nano, van de American Chemical Society (online op 12 mei 2021). De eerste auteur van het paper is Nico Overeem, uit de groep Molecular Nanofabrication van prof. Jurriaan Huskens. Het multidisciplinaire onderzoek, door nanotechnologen, virologen en geneesmiddelenexperts, leidde eerder al tot dit persbericht. Overeem is in februari van dit jaar gepromoveerd op het onderwerp en hij is nu zowel werkzaam aan de UT als bij veterinair laboratorium Royal GD in Deventer. De animatie komt voort uit deze samenwerking en is gerealiseerd door DEMCON nymus 3D.

ir. W.R. van der Veen (Wiebe)
Persvoorlichter (aanwezig ma-vr)
+31 53 489 4244 | +31 6 12185692
 w.r.vanderveen@utwente.nl
Gebouw: Spiegel Tuin