Met behulp van het EEG analyseren artsen wat er in de hersenen van patiënten gebeurt. Waardevolle informatie, maar helaas ook een tijdrovend proces en niet altijd mogelijk op het moment dat je een meting wilt uitvoeren. Volgens Michel van Putten, neuroloog bij het Medisch Spectrum Twente en hoogleraar Klinische Neurofysiologie aan de Universiteit Twente, is het dankzij technologie mogelijk om efficiënter te meten en sneller en betrouwbaarder diagnoses te stellen.
Michel van Putten verricht een groot deel van zijn onderzoek op het grensvlak tussen technologie en zorg. “Ervaringen die ik binnen het MST opdoe, neem ik mee naar de vakgroep op de universiteit. Hier onderzoeken we onder meer hoe we hersenschade als gevolg van een hartstilstand kunnen beperken en hoe wij patiënten met mogelijke epilepsie op een betere en betrouwbaardere manier kunnen diagnosticeren en behandelen.”
Blijvende hersenschade voorkomen?
Een actueel voorbeeld: in juli 2017 verloor Ajax-speler Nouri Abdelhak tijdens een wedstrijd zijn bewustzijn. Niet veel later werd bekend dat een hartritmestoornis de oorzaak was en dat hij ernstige en blijvende hersenschade heeft opgelopen. Op dit gebied vindt veel onderzoek plaats. Wanneer raken hersenen blijvend beschadigd en hoe kan dit worden vastgesteld? Kunnen we de schade misschien beperken? Michel: “Zodra een patiënt bij ons op de intensive care ligt, wordt de hersenactiviteit continu gemeten met het EEG. Dit is zeer informatief, maar de beoordeling kan veel tijd kosten en een specialist is niet altijd op het juiste moment aanwezig. Wij hebben recent laten zien dat AI het EEG even goed kan beoordelen als de menselijke expert. We gaan dit binnenkort implementeren in het MST. Zo kunnen we onder andere familieleden en intensivisten sneller informeren.”
Meten met een nieuwe elektrode
EEG’s worden ook gebruikt bij patiënten met mogelijke epilepsie. Epilepsie is soms moeilijk te behandelen met medicatie. “In het MST wordt bij patiënten met epilepsie ook neuromodulatie toegepast: hierbij worden de hersenen direct of indirect elektrisch geprikkeld. Helaas werkt deze techniek niet bij alle patiënten; het liefst willen we betrouwbaar kunnen voorspellen wie echt baat heeft bij een operatie. We denken dat langdurige EEG metingen ons deze informatie kunnen geven.”
Het Deense bedrijf UNEEG Medical heeft een heel klein elektrode ontwikkeld waarmee hersenactiviteit maandenlang gemeten kan worden. Samen met de neurochirurgen wordt een voorstel uitgewerkt om deze meettechniek in het MST te gaan gebruiken. Michel: “De elektrode wordt net onder de hoofdhuid, boven het oor, geïmplementeerd. Hiermee kunnen we langdurige metingen doen van de hersenactiviteit. We willen dit eerst toepassen en onderzoeken bij patiënten met epilepsie die in aanmerking komen voor een operatie. Zo hopen we ‘biomarkers’ te vinden die voorspellen welke patiënten wel of niet reageren op neurostimulatie; ook verwachten we dat we de neurostimulator beter kunnen instellen.”
Nieuwe ‘gouden standaard’
In beide voorbeelden wordt duidelijk dat het EEG waardevolle informatie verschaft, maar dat analyse tijdrovend kan zijn. “Met ons onderzoek laten we zien dat EEG’s in de nabije toekomst betrouwbaar door computers geanalyseerd kunnen worden. Dit bespaart niet alleen tijd en geld; artsen kunnen ook sneller starten met de juiste behandeling en de patiënt weet sneller waar hij/zij aan toe is. De goudenstandaard dat EEG’s altijd geanalyseerd moeten worden door mensen is er over tien jaar niet meer. Dankzij technologie kunnen we sneller en betrouwbaarder diagnoses stellen en patiënten beter behandelen!”
