Op maandag 5 november zijn vier TURBO-subsidies toegekend voor nieuwe technisch-medische onderzoeksvoorstellen. De subsidies zijn onderdeel van het TURBO-programma, een samenwerking tussen de Universiteit Twente en het Radboudumc. Onderzoeksgroepen van beide instellingen kunnen met de subsidie een innovatief idee uitwerken dat moet leiden tot een vervolgaanvraag bij een externe subsidieverstrekker. Dit is het tweede jaar dat het TURBO-programma loopt.
Het TURBO-programma is in 2017 van start gegaan en staat voor ‘Twente University RadBoudumc Opportunities’. Het sluit aan bij het TopFit-programma dat invulling geeft aan innovatieprofiel ‘Concepts for a Healthy Life’ van de regio Oost Nederland. Doel van een TURBO-subsidie is om een project voor te bereiden op het verwerven van grotere externe subsidies, zoals van nationale en Europese fondsen en bedrijven op het gebeid van gezondheidszorg en technologie. In het TechMed Magazine van juni 2018 vertellen twee wetenschappers meer over een van de winnende onderzoeken van vorig jaar: het simuleren van de bloed-brein barrière voor het ontwikkelen van gepersonaliseerde medicatie.
De onderzoeken
Tumor-on-a-chip
Hypoxie (zuurstoftekort) in een tumor versterkt de agressiviteit hiervan en belemmert de effectiviteit van immunotherapie. Er is op dit moment geen behandeling die zich specifiek richt op hypoxische cellen in tumoren. Onderzoekers Severine le Gac (UT) en Roland Brock (Radboudumc) gaan een slimme tumor-on-a-chip ontwikkelen die deze complexe tumorstructuren kan nabootsen, om daarmee te onderzoek te doen naar mogelijke manieren om specifiek deze hypoxische kankercellen te doden.
Een 3D hersentumor omgeving
Op dit moment is het nog niet mogelijk om de hersenstructuur in 3D na te bootsen met organ-on-a-chip technologie. Daardoor is de kennis over de interactie tussen gliomen (een type tumor) en omliggende cellen in de hersenen nog slechts rudimentair. Onderzoekers Peter Friedl (Radboudumc) en Jai Prakash (UT) willen een 3D tumor micro-omgeving voor de hersenen ontwikkelen om deze interactie te onderzoeken en zo stappen te zetten naar gerichte behandelingen.
Veerkracht meten met draagbare sensoren
Mensen die een heup breken, herstellen vaak niet optimaal. Dit leidt tot meer ziektelast voor de patiënt en kosten voor de maatschappij. De uitkomst van behandelingen zal beter zijn als artsen de individuele veerkracht (resilience) van patiënten beter kunnen voorspellen en kwantificeren. Onderzoekers René Melis (Radboudumc) en Hermie Hermens (UT) gaan een systeem ontwikkelen, gebaseerd op draagbare sensoren en slimme algoritmes, waarmee deze veerkracht gemeten kan worden en dat behandelbeslissingen kan ondersteunen.
Beter ademen bij neuromusculaire aandoeningen
Veel neuromusculaire aandoeningen, zoals bijvoorbeeld ALS, kunnen leiden tot een niet- of slechtwerkend middenrif. Daardoor hebben patiënten moeite met ademhalen. Hoewel er voor het middenrif pacemakers bestaan, vergelijkbaar met die voor het hart, zijn de mogelijkheden daarvan nog beperkt: ze zorgen voor een gelijkmatige ademhaling, maar passen zich niet aan bij een veranderende behoefte, bijvoorbeeld bij beweging. Daardoor zijn ze maar beperkt toepasbaar. Onderzoekers Peter Veltink (UT) en Baziel van Engelen (Radboudumc) gaan werken aan een nieuwe pacemaker voor het middenrif die reageert op de behoeften van de individuele patiënt, en zo bijdraagt aan meer mobiliteit en zelfstandigheid.
