Voor Chris van Dam is het al enige tijd geleden dat hij de Master Public Management afrondde. Wat Van Dam eraan over hield, was vooral een mindset: verdiep je in de feiten voordat je een mening uit. ‘Ik voer MPM nog steeds achter mijn naam om mijzelf te verplichten ernaar te leven.’
Chris van Dam deed de Master Public Management (MPM) in de tijd dat hij bij het Openbaar Ministerie werkte. Daar was het voor leidinggevenden gebruikelijk om deze of een vergelijkbare masteropleiding te doen, zo vertelt hij. ‘Ik koos voor de MPM, omdat die hoofdzakelijk aandacht had voor “de harde managementkant”: bedrijfsvoering, financiën en ICT. Als ik eraan terugdenk, denk ik in eerste instantie aan de ontmoetingen die ik tijdens de studie had. Ruim twee jaar ging ik iedere vrijdag naar Utrecht. Daar ontmoette ik een diverse groep managers in het publieke domein. Mensen met verschillende achtergronden, werkzaam bij uiteenlopende organisaties zoals defensie, gemeenten en bibliotheken, die allemaal hun ervaring deelden. Al die ervaringen samen hebben er mede voor gezorgd dat ik meer waardering kreeg voor de organisatie waarin ik werkte. Je denkt vaak, op jouw deelgebied, dat het beter kan. Door de master en de bredere kijk die ik erdoor kreeg, snapte ik de gemaakte strategische afwegingen beter. Daarnaast moet ik denken aan mijn scriptie. Ik hield me daarin bezig met de prestatiemetingen bij politie en justitie die destijds in zwang waren en die wat mij betreft zorgen voor een verkeerde prikkel. Tot op de dag van vandaag.’
Durven verdiepen
‘Naast die waardevolle ontmoetingen en de bredere blik is me vooral bijgebleven dat ik mede door de master een soort verlegenheid ben kwijtgeraakt. Ik was iemand van de uitvoering en de praktijk. Ik was niet helemaal zeker of de stap naar een meer leidinggevende functie op strategisch niveau bij me zou passen. Door de master en door het contact met medestudenten ben ik die aarzeling kwijtgeraakt. Ik merkte dat ik me aan mijn medestudenten kon meten, ik wilde en kon me daarna ook meer laten zien. Dat heb ik daarna verder ontwikkeld. Tot op de dag vandaag merk ik iedere keer weer dat vertrouwen in jezelf belangrijk is. Daar hoort voor mij bij dat je, je moet durven verdiepen in de feiten, je breder moet informeren voordat je een mening vormt. Dat laatste ben ik door de master belangijker gaan vinden. Ik voer MPM nog steeds achter mijn naam. Niet om te laten zin, kijk mij eens; ik heb dit gedaan. Maar om mijzelf te verplichten te leven naar waar de master voor staat: verdiep je in de feiten, een mening is niet alles.’
Motivatie
Die mindset is voor Van Dam belangrijk, zeker ook in zijn huidige werk als Tweede Kamerlid. ‘Politiek gaat voor een groot deel over de waan van de dag. De krantenkoppen. Dat is ook een van mijn eigen ergernissen en was een belangrijke motivatie om politiek actief te worden. In de politiek gaat het vaak om tennisballen slaan, om scoren. Dat is de buitenkant. Je kunt bijvoorbeeld blijven roepen dat ICT bij de politie niet goed op orde is. Maar dat is makkelijk en lost niets op. Als je iets wilt veranderen, moet je dieper gaan en echt weten hoe het werkt. Er is geen knop waarop je kunt drukken om instant veranderingen teweeg te brengen. Beslissingen gaan door allerlei lagen en allerlei krachten hebben invloed op de uiteindelijke uitkomst. Daar moet je bewust van zijn. De breedte van de masteropleiding heeft me dat inzicht gegeven.’
Blijven toetsen
Hoe zorgt Chris van Dam zelf voor verandering? ‘Door de dingen die ik vind te blijven toetsen. Ik heb een fractieadviesgroep op het gebied van politie en justitie. Daaraan spiegel ik mijn meningen en bevindingen: klopt het wel wat ik bedacht heb? Ik ga sowieso veel te rade bij deskundigen. Ik denk dat ik als Kamerlid bij de top zit van mensen die de meeste rondetafelgesprekken aanvragen. Tijdens deze gesprekken nodigen we als Kamer deskundigen uit om ons bij te praten. Daarmee haal je niet altijd de voorpagina van de krant, maar die gesprekken zorgen wel voor de broodnodige achtergrond en context om je werk als Kamerlid goed te kunnen doen. Blijvende verandering bereik je niet door te roepen vanaf de zijlijn. De effectiviteit daarvan is erg klein. Ik roep zelf ook wel eens dingen, maar alleen over zaken waarin ik me heb verdiept en waar ik verstand van heb. Je moet oog hebben voor de consequenties van wat je vindt en zegt.’