2016 Najaar

Hier vind je alle lezingen uit het najaar 2016.

Paul Rulkens



Het Groot UT-dictee der Nederlandse Taal

Er is een megagroot verschil tussen e-mail en email. Kenners van de spelling weten dat: het eerste is elektronische post, het tweede een harde laag waarmee je aardewerk kunt omhullen. Voor de liefhebbers van een taalwedstrijd is er de vijfde editie van het UT-dictee.



  • Toon volledige omschrijving

    Er is een megagroot verschil tussen e-mail en email. Kenners van de spelling weten dat: het eerste is elektronische post, het tweede een harde laag waarmee je aardewerk kunt omhullen. Voor de liefhebbers van een taalwedstrijd is er de vijfde editie van het UT-dictee. Prominenten, studenten, medewerkers en externen strijden om de eer. Dit jaar heeft de tekst een feestelijk tintje omdat de UT 55 jaar bestaat. Het dictee is weer geschreven door taalvirtuoos Paul de Kuyper. Ed Brinksma is de onvolprezen voordrager. Strenge doch rechtvaardige jury: Katja Hunfeld en Joyce Karreman.

De Banaan is ziek Science Cafe Enschede

De banaan is een van de weinig stukken fruit met gevoel voor humor: de schil figureert in menige cartoon of slapstickfilm. Tegenwoordig valt er echter weinig meer te lachen, want de banaan is ziek.



  • Toon volledige omschrijving

    De banaan is een van de weinig stukken fruit met gevoel voor humor: de schil figureert in menige cartoon of slapstickfilm. Tegenwoordig valt er echter weinig meer te lachen, want de banaan is ziek. De grootste plantages worden geteisterd door een schimmelziekte en de wereldwijde productie dreigt hierdoor terug te lopen. Een groot probleem, aangezien het de voornaamste voedselbron is voor meer dan 400 miljoen mensen. Bananendokter Gert Kema probeert een oplossing te vinden.

     Prof.dr.ir. Gert Kema BSc (Wageningen University) is gespecialiseerd in gewasschimmels en leidt diverse onderzoeksprojecten naar bananenziektes.

    Side-kick: Luud Clercx MSc werkt bij TASTE, een organisatie die zich sterk maakt voor eerlijk en duurzaam geproduceerd voedsel.

    Talkshow host: prof.dr.ir. Peter-Paul Verbeek, hoogleraar Filosofie van Mens en Techniek (UT).


Online geheimen bewaren

Deze lezing over internetprivacy staat stil bij de invloed van grote internetspelers, de meeleespraktijken van de NSA en bij onze achteloze internetgewoontes.


  • Toon volledige omschrijving

    Waarom je online geen geheimen kunt bewaren

    Bekruipt je soms ook het gevoel dat er iemand meekijkt wanneer je googelt? Dat klopt! Slimme algoritmes analyseren je zoekgedrag en voorspellen jouw interesses. En als je iets liket op Facebook komt dit bedrijf iets te weten over jouw drijfveren en vrienden. In de digitale wereld bestaan er bijna geen geheimen meer. Deze lezing over internetprivacy staat stil bij de invloed van grote internetspelers, de meeleespraktijken van de NSA en bij onze achteloze internetgewoontes.

    Dimitri Tokmetzis MSc is historicus en datajournalist van De Correspondent. In 2012 publiceerde hij het boek De Digitale Schaduw over hoe risicoprofielen ons dagelijks leven meer en meer sturen.


nobelprijswinnaar Gerard 't Hooft/ Quantum Black Holes


Incorporating the gravitational force in theories of the sub-atomic particles is one of the greatest challenges in theoretical physics. Einstein predicted the existence of black holes, even sub-atomic ones. How do these tiny black holes and sub-atomic particles interact?



  • Toon volledige omschrijving

    Incorporating the gravitational force in theories of the sub-atomic particles is one of the greatest challenges in theoretical physics. Einstein predicted the existence of black holes, even sub-atomic ones. How do these tiny black holes and sub-atomic particles interact? Gerard ’t Hooft shows that the mathematics which describes the hydrogen atom can be applied to a black hole, since this must also be a quantum form of matter. It turns out that space and time take bizarre twists here.

    Prof.dr. Gerard ’t Hooft received the Nobel Prize in Physics in 1999 for elucidating the quantum structure of electroweak interactions. ’t Hooft is affiliated to the Centre for Extreme Matter and Emergent Phenomena (UU).

    Moderator: prof.dr.ir. Alexander Brinkman, professor Quantum Transport in Matter (UT).

     In coproduction with Week of Inspiration.

Acupunctuur

In China is acupunctuur al eeuwenlang een manier om ziekten te genezen of pijnen te verlichten. Wat is de filosofie erachter? Hoe, op welke plekken en bij welke aandoeningen helpt het? En gaan acupunctuur en moderne geneeskunde in China hand in hand? Of zijn er wrijvingen, zoals soms in Nederland?

  • Toon volledige omschrijving

    Studenten Biomedische Technologie en Technische Geneeskunde hebben die wisselwerking onderzocht tijdens een recente studiereis en vertellen er over. Acupuncturist Martien Zeegers gaat in op de waarde van acupunctuur. Neuroloog Michel van Putten bekijkt het met een meer reguliere bril.

    Drs. Martien Zeegers is acupuncturist bij het Hwa To Acupunctuur Centrum dat gelieerd is aan het UMC Groningen. Zij begeleidt ook studenten Geneeskunde.

    Prof.dr. Michel van Putten is hoogleraar klinische neurofysiologie (UT) en neuroloog bij Medisch Spectrum Twente.

    In samenwerking met Paradoks.


  

Clinton vs Trump

Donald Trump appears to be a master in framing; by using smart and very bold one-liners he manages to convince his audience. Which frames will Hillary Clinton use? At this Election Day Hans de Bruijn will expose rhetorical tricks of both candidates.



  • Toon volledige omschrijving

    During the American presidential election a lot of mudslinging is going on. The meanest strategies are launched to eliminate the opponent. Donald Trump appears to be a master in framing; by using smart and very bold one-liners he manages to convince his audience. Which frames will Hillary Clinton use? At this Election Day Hans de Bruijn will expose rhetorical tricks of both candidates.

    Prof.mr.dr. Hans de Bruijn, professor Public Administration at the TU Delft, analyzes the language of politicians in his weekly column about framing for Trouw. He published the book Barack Obama en de kunst van de politieke toespraak.

    During the break popcorn will be served. Thereafter, we will discuss the current political situation with members of the UT-community, amongst which student Frank Kwakkelaar and professor Ramses Wessel.


Imaginary

Op donderdag 3 november organiseerde de afdeling Toegepaste Wiskunde in samenwerking met het Studium Generale een lezingenavond waar zeer interessante lezingen aan bod kwamen.



  • Toon volledige beschrijving

    Sprekersoverzicht


    19.00 uur

    Hoe houden we de gezondheidszorg bemensbaar?Gezondheidszorg is vooral zorg die geleverd wordt door mensen. Door de vergrijzing ontstaat enerzijds een groeiende vraag naar zorg en verzorging en anderzijds een dalende beschikbaarheid van werknemers. Om deze mismatch het hoofd te kunnen bieden is het noodzakelijk de processen in de zorg efficiënt te organiseren. We zullen middels een aantal voorbeelden zien dat wiskunde oplossingen biedt gezondheidszorg bemensbaar te houden. 
    Prof.dr. Richard Boucherie is betrokken bij de vakgroep Stochastic Operations Research van de afdeling Toegepaste Wiskunde, faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica. Hij is eveneens verbonden aan de het Center for Healthcare Operations Improvement & Research (CHOIR) en Rhythm bv 

    19.30 uur

    Duurzame wiskundeAls wij willen dat deze aarde over 50 en 100 jaar nog steeds een goede leefomgeving biedt, dan moeten wij veel van onze processen duurzamer maken. Een heel belangrijk onderdeel is hierbij onze energievoorziening. Deze moet over gaan van een op fossiele brandstoffen gebaseerd systeem naar een systeem waar hernieuwbare energiebronnen (RES) zoals wind, zonne- en waterkracht een centrale rol spelen. Deze nieuwe bronnen hebben hele andere karakteristieken dan de huidige bronnen. Het nieuwe energiesysteem zal daarom fundamenteel anders zijn dan het huidige systeem. Om dit systeem betaalbaar te houden en goed aan te kunnen sturen zijn geheel nieuwe concepten en aansturingsmethoden nodig.
    Met een aantal concrete voorbeelden laten we zien hoe de veranderingen van het energiesysteem er uit zou kunnen zien en hoe wiskunde kan bijdragen om dit systeem opnieuw in te richten en aan te sturen.
    Prof.dr. Johann Hurink is betrokken bij de vakgroep Discrete Mathematics and Mathematical Programming van de afdeling Toegepaste Wiskunde, faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica. Hij is eveneens directeur van het Landelijk Netwerk Mathematische Besliskunde (LNMB).

    20.00 uur

    Adembenemende wiskunde: reken maar!Wiskunde wordt gebruikt om de natuur te beschrijven in modellen. Vaak zijn de wiskundige vergelijkingen die uit zo’n model komen rollen te moeilijk om met pen en papier op te lossen. Gelukkig kunnen we er met een computer aan rekenen. In deze presentatie wordt uitgelegd hoe wiskunde, een computer en rekenkracht ons kunnen helpen in het verbeteren van medicatie voor astma, door te rekenen aan stroming in de longen bij het inademen.
    MSc Edo Frederix is als PhD student betrokken bij de vakgroep Multiscale Modeling and Simulation van de afdeling Toegepaste Wiskunde, faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica. Edo zal op 11 november zijn proefschrift met de titel Eulerian Modeling of Aerosol Dynamics verdedigen. Tijdstip: 12.45 uur in gebouw Waaier.

    20.30 uur

    Veelvlakken, regelmatige betegelingen in 3D"Een regelmatige vlakverdeling is een bedekking van het vlak met gelijke tegels zodanig dat er geen gaten tussen de tegels ontstaan en de tegels elkaar nergens overlappen. Als we afstappen van het idee dat het te bedekken vlak een plat (2D) vlak moet zijn, dan kunnen we bijvoorbeeld de dodecaëder ook zien als een betegeling. Een perfecte betegeling met regelmatige vijfhoeken. Nergens gaten, nergens overlap. Wanneer we het gebruik van de derde dimensie toe te staan, komen we in een interessant gebied van 3D betegelingen, zelfs als we ons beperken tot het gebruik van platte tegels. Als beeldhouwer wil ik enkele van de resultaten van mijn verkenningen op dit gebied te laten zien. Onderwerpen als elkaar doorsnijdende  tegels, meerlaags structuren en spiraalvormige betegelingen zullen deel uitmaken van de presentatie. Naast veel modellen en nieuwe beelden leidde het ook tot de ontdekking van een nieuwe groep uniforme veelvlakken.
    Rinus Roelofs, beeldend kunstenaar en alumnus Toegepaste Wiskunde


Artificial Intelligence

From the moment Google’s deep learning machine AlphaGo defeated the world champion in Go, no escape seems possible: the machine becomes smarter than the human being. In certain fields of expertise this is already the case, however a universal intelligent machine is still a long way off. Max Welling offers a view into the fascinating world of artificial intelligence.


  • Toon volledige beschrijving

    From the moment Google’s deep learning machine AlphaGo defeated the world champion in Go, no escape seems possible: the machine becomes smarter than the human being. In certain fields of expertise this is already the case, however a universal intelligent machine is still a long way off. Max Welling offers a view into the fascinating world of artificial intelligence: how does a machine learn and actually becomes smart? Is this cleverness programmed in advance, or does it emerge from the complexity of the system? This lecture will separate facts from (science-)fiction.

    Prof.dr. Max Welling is professor Machine Learning (UvA) and co-founder of Scyfer BV, a company specialized in deep learning.

    In cooperation with Inter-Actief and Ideefiks.

Science Café Enschede: Aanslag op verlichting en rationaliteit

Is er een waarheid die we door inzicht en onderzoek kunnen blootleggen, of bepaalt wie het hardst schreeuwt wat voor waar doorgaat? Volgens postmoderne denkers hangt ons weten af van de tijd en de cultuur waarin we leven. Maar leidt dat niet tot te veel relativisme?


  • Toon volledige beschrijving

    Dr. Tinneke Beeckman geeft een lezing over haar boek Macht en onmacht, waarin zij stelt dat het postmoderne denken een aanval is op de Verlichting en ons geloof in de waarheid. Op grond waarvan kan je bijvoorbeeld nog stelling nemen tegen het terrorisme, zoals de aanslag op Charlie Hebdo? Heeft wetenschap zin zonder geloof in de waarheid?

     Prof.dr. Harry Kunneman, hoogleraar aan de Universiteit voor Humanistiek, reageert op de stelling van Beeckman. Kunneman, auteur van boeken als De waarheidstrechterPostmoderne moraliteit en Het dikke ik, waardeert zowel de Verlichtingsidealen als de inzichten van postmoderne denkers. 

    Moderator: Dr. Steven Dorrestijn, onderzoeker Ethiek en Technologie (Saxion).

    In samenwerking met Ideefiks.

Nobel Lectures

The Nobel Prizes in Physics, Chemistry and Medicine are awarded every year in October. Curious what these prizes are about?  Join the annual Nobel Lectures organized by TNW and Studium Generale. Eminent scientists explain the prize-winning research..


  • Toon volledige beschrijving

    In cooperation with Faculty Science & Technology (TNW) 

    Following Scientists explain the significance of the Nobel Prizes 2016


    Physics: Alexander Brinkman, Quantum Transport in Matter, MESA+

    Chemistry: Nathalie Katsonis, Biomolecular Nanotechnology, MESA+

    Medicine: Jai Prakash, Biomaterials Science and Technology, MIRA

    Moderator: Gertjan Koster, Faculty Science & Technology

 Een Wereldbeeld met of zonder God?

Met Dr. Rik Peels en Drs. Waldo Swijnenburg
Bestaat God? Die vraag is zo oud als de mensheid. Deze avond van Veritas-forum en Studium Generale richt zich op de christelijke God.


  • Toon volledige beschrijving

    Bestaat God? Die vraag is zo oud als de mensheid. Deze avond van Veritas-forum en Studium Generale richt zich op de christelijke God. Rik Peels vindt geloven een natuurlijke en nuttige intuïtie. Bovendien zijn er goede argumenten die pleiten voor het bestaan van God. Waldo Swijnenburg vindt de argumenten van atheïsten redelijker. Daarnaast ook aandacht voor de zin van het leven: leidt atheïsme tot pessimisme en nihilisme? Kan een christen wel open-minded zijn? Kortom: wat is de schoonheid en troost van een wereldbeeld met óf zonder God?

     Dr. Rik Peels, theoloog en filosoof, werkt aan de Vrije Universiteit. Hij promoveerde in 2012 bij Herman Philipse, erkend atheïst. In 2013 publiceerde hij met Stefan Paas God bewijzen.

     Drs. Waldo Swijnenburg, psycholoog, socioloog en filosoof. In 2015 publiceerde hij De schoonheid en troost van een wereldbeeld zonder God.

     Dinsdag 11 oktober, 19.30-21.00 uur.Vrijhof/Agora.

    Gespreksleiders: drs. Hiska Bakker en ir. Peter Timmerman van Studium Generale.  In samenwerking met Veritas-forum.

Het beste beentje voor met een prothese

Prof.dr. Hans Rietman 4 oktober

Welke soorten prothesen worden ontwikkeld?

  • Toon volledige beschrijving

    Het beste beentje voor met een prothese?

    ‘Blade Babe’ Marlou van Rhijn won op haar onderbeenprotheses goud op de 100, 200 en 400 meter. Zulke wereldrecords spreken tot de verbeelding. Of denk aan de man die door een exoskelet beter kan bewegen. Minder zichtbaar zijn de vele mensen die door ongeluk of ziekte een kunstarm of -been krijgen. Hoe kun je door revalidatie zoveel en zo goed mogelijk functies herstellen als je een ledemaat mist? Welke soorten prothesen worden ontwikkeld? Welke innovaties liggen in het verschiet?

     Prof.dr. Hans Rietman is revalidatiearts, hoogleraar Revalidatiegeneeskunde en -technologie (UT) en lid managementteam van Roessingh Research and Development.

     Dinsdag 4 oktober, 19.30-21.00 uur.Vrijhof/Amphitheater. In samenwerking met Paradoks.

Descartes- Think about it!

Johnny Soraker  3 october

Everybody knows Descartes’s famous I think therefore I am, but what does this actually mean and how did he arrive at this one-liner?

  • Toon volledige beschrijving

    Descartes – Think about it!

    Everybody knows Descartes’s famous I think therefore I am, but what does this actually mean and how did he arrive at this one-liner? Why is he regarded as one of the most revolutionary philosophers? Johnny Søraker will argue that it is a shame that this phrase has become a cliché, because it not only holds the key to understanding modern philosophy, it also gave rise to challenging problems in science.

    Dr. Johnny Søraker is assistant professor at the department of philosophy (UT).

    Monday 3 October, 12.45-13.30 hours. Gallery/Design Lab. Free lunch for students! In cooperation with Ideefiks.

Van Cold case tot cyberterreur

Science Café Enschede 8 september

Ook al leven wij in een uiterst veilig land, gevaar ligt altijd op de loer. Drie sprekers vertellen over hun eigen vakgebied.

  • Toon volledige beschrijving

    Van cold case tot cyberterreur

    Ook al leven wij in een uiterst veilig land, gevaar ligt altijd op de loer. Een overstroming, aardbeving of windhoos kan zomaar toeslaan. En wat zou er gebeuren als een cyberterrorist het internet platlegt? Wist je dat hackers de signalen van je autosleutel kunnen kopiëren om zo je auto te stelen? Gelukkig wordt er ook veel gedaan om de wereld veiliger te maken; zo kan nanotechnologie de politie helpen om cold cases op te lossen.

    Prof.dr.ir.ing. Frank Leferink (UT/Thales) is expert op het gebied van elektromagnetisme en ‘carhacking’.

    Dr. Norman Kerle (UT) brengt grote natuurrampen in kaart met hulp van drones. (Lezing in Engels.)

    Dr. Jaap Knotter (Saxion) is voormalig politieagent en spoort met nanotechnologie DNA op in geurmonsters.

    Presentatie: drs. Hiska Bakker en ir. Peter Timmerman (Studium Generale).

    Vrijdag 30 september, 19.00-22.30 uur. Enschede, in Dome-tent op Oude Markt.

     Dit Science Café is onderdeel uit van de Twente Science Night, zie: www.utwente.nl/twentesciencenight

Rietveld

Gemma Boon 27 september
Voor de UT-campus tekende Rietveld een bezinningscentrum, waarvan alleen de carillontoren is gerealiseerd. In het kader van het 11e lustrum van de UT aandacht voor deze bijzondere man en zijn werk.


  • Toon volledige beschrijving

    In elk designmuseum staat de rood-blauwe stoel van Gerrit Rietveld, nog steeds een revolutionair ontwerp. Behalve meubelontwerper was Rietveld ook een baanbrekend architect, denk aan het Rietveld-Schrӧderhuis in Utrecht. Strakke vlakken, primaire kleuren, geen poespas. Hij was ook nauw betrokken bij kunstbeweging De Stijl. Voor de UT-campus tekende hij een bezinningscentrum, waarvan alleen de carillontoren is gerealiseerd. In het kader van het 11e lustrum van de UT aandacht voor deze bijzondere man en zijn werk.

    Drs. Gemma Boon, kunsthistorica, werkt bij Rijksmuseum Twenthe. Ze schrijft blogs over kunst en filosofie en is columniste bij Tubantia.

    Locatie: Vrijhof, Amphitheater.

    Deze lezing is onderdeel van de Rietveldweek die Studium Generale samen met Vrijhof Cultuur organiseert.

    Rietveldweek 26 t/m 30 september:

    • Rietveldlezing door Gemma Boon (di 19.30-21u)
    • Muziektheatervoorstelling Bep, dochter van Rietveld (wo 19.30-21 u)
    • Opening expositie Inspired by Rietveld (do 16.30u)
    • Carillonconcert + bezichtiging (vr 12-14u)

    Meer info: www.utwente.nl/campus/cultuur

Syrie at war

Sakir Khader, Fouad Hallak and Lex Runderkamp, 20 september

Syria is torn apart by war and the future seems bleak. How did this conflict come into existence.

  • Toon volledige beschrijving

    Syria is torn apart by war and the future seems bleak. How did this conflict come into existence, which role plays the Assad-regime and what is at stake for world powers like the US, Russia and China? In the midst of all violence and destruction, civilians in Syria try to continue their daily lives. Under what conditions do they live, what kind of future awaits them and do they still have hope for peace? Three Syria-experts will give their view:

     Lex Runderkamp is travelling reporter in the Arab world for the NOS.

     Sakir Khader is a journalist for the Dutch newspaper de Volkskrant and writes about refugees and the Arab world.

     Fouad Hallak is photographer. He fled Syria and lives in the Netherlands.

     Tuesday 20 September, 19.30-21.00 hours.

    Vrijhof/Agora.

Bedrogen door je ogen

Een lezing over optische illusies door Rob van Lier, 15 september

  • Toon volledige beschrijving

    Een witte jurk die zwart oogt? Een tekening van man met baard of is het een blote vrouw? Twee lijnen die naar elkaar toe lopen, maar evenwijdig blijken te zijn? Soms foppen onze ogen ons. Oftewel, hoe werken optische illusies? Dr. Rob van Lier stelt dat wij niet met onze ogen, maar met onze hersenen kijken. Hij vertelt over de wisselwerking tussen netvlies en brein. Is al onze waarneming misschien een illusie?

     Dr. Rob van Lier werkt bij het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour (RU). Hij is gespecialiseerd in optische illusies en ontwerpt die ook zelf, waarmee hij twee keer een internationale prijs won.

     Donderdag 15 september, 19.30-21.00 uur Vrijhof/Agora.

    In samenwerking met Dimensie.

Magic show by Hans Kazan

Hans Kazan 1 september

Create a banknote out of blank paper, a goldfish out of nothing? The well-known magician Hans Kazàn does it in the blink of an eye

  • Toon volledige beschrijving

    Magic show by Hans Kazàn

    Create a banknote out of blank paper, a goldfish out of nothing? The well-known magician Hans Kazàn does it in the blink of an eye. How do your eyes fool your brain?

    With this magic show Studium Generale welcomes all first-year students. We try to make you think and wonder about the world we live in, therefore we have public lectures all year round.

    Thursday 1 September, 16.45-17.15 hours
    Campus UT/De Veste-tent.
    Students only!

Science Café Enschede - Overstijgt de techniek de mens?

Prof.dr.ir. Fokko Jan Dijksterhuis 8 september

“Over dertig jaar beschikken we over techniek die bovenmenselijke intelligentie kan creëren. Dat is het einde van de mensheid.” Vernor Vinge, wiskundige en sf-auteur, liet er in zijn essay over Singularity (1993) weinig misverstand over bestaan.


  • Toon volledige beschrijving

    Science Café Enschede

    Overstijgt techniek de mens?

    “Over dertig jaar beschikken we over techniek die bovenmenselijke intelligentie kan creëren. Dat is het einde van de mensheid.” Vernor Vinge, wiskundige en sf-auteur, liet er in zijn essay over Singularity (1993) weinig misverstand over bestaan: technologische ontwikkelingen volgen elkaar zo snel op dat er een singulariteit ontstaat, waarbij de mens plaatsmaakt voor de machine. Het is gelukkig nog geen 2023, maar zou het werkelijk zo’n vaart lopen?

    Elies Kouwenhoven is ICT-specialist en Singularity-kenner. Haar inzet is om technische ontwikkelingen naar tastbare producten en diensten te vertalen. Zij is een van de oprichters van "appril", een community en een jaarlijks festival met als doel om technologie, design en consumenten met elkaar te verbinden.

    Prof.dr.ir. Fokko Jan Dijksterhuis, wetenschapshistoricus (UT) en bijzonder hoogleraar ideeëngeschiedenis (VU), laat zien dat wilde toekomstvoorspellingen van alle tijden zijn. Hij doceert het vak Geschiedenis van de Toekomst.

    Donderdag 8 september, in aansluiting op de opening van het Gogbot-festival. Tijd en plaats via: www.sciencecafeenschede.nl

    Dit is een coproductie van Science Café Enschede en het Gogbot-festival dat dit jaar in het teken van technologische singulariteit staat.

    In samenwerking met Ideefiks.