2015 Najaar

Hier vind je alle lezingen uit het najaar 2015.

NOORD KOREA

15 december
Prof.dr. Koen de Ceuster

Coen de Keuster vertelt n.a.v. kunst over ons beeld dat wij van Korea hebben.

  • Toon volledige beschrijving

    Ons beeld van Noord-Korea

    Noord-Korea is een dictatoriaal regime van het zuiverste communistische water. Een land met weinig persoonlijke vrijheden en geen onafhankelijke journalistiek. Klopt dat westerse beeld? Prof.dr. Koen de Ceuster, Institute of Korea Studies (Universiteit van Leiden) stelt deze eenzijdige visie bij, aan de hand van beeldmateriaal over Kims utopie. UT-docent Dr. Paul van Dijk (ITC) vertelt over zijn persoonlijke ervaringen tijdens een verblijf op een universiteit in Noord-Korea.


SCIENCE CAFÉ ENSCHEDE MET KITTY NIJMEIJER

10 december
prof.dr.ir. Kitty Nijmeijer

Deze video is van de lezing van Kitty Nijmeijer.

  • Toon volledige beschrijving

    Blauwe energie

    Stroom uit water? Dat klinkt te mooi om waar te zijn. Toch zijn wetenschappers er in geslaagd om uit het ionenverschil tussen zoet- en zoutwater elektriciteit op te wekken. In dit Science Café legt prof.dr.ir. Kitty Nijmeijer (hoogleraar membraantechnologie UT) uit hoe je dat doet en wat de rol van membranen daarbij is. Op de Afsluitdijk staat de eerste blauwe-energiecentrale ter wereld, waar proeven gedaan worden. De verwachtingen zijn hooggespannen, bestaat straks een deel van de Nederlandse stroomvoorziening uit blauwe energie?

    Talkshow host: prof.dr.ir. Peter-Paul Verbeek, hoogleraar Filosofie van Mens en Techniek (UT).

    Side-kick: dr. Martine Vonk, lector Ethiek en Technologie (Saxion).


SCIENCE CAFE BLAUWE ENERGIE: NA DE PAUZE

Science Café na de pauze met Martine Vonk

ZWAARTEKRACHTSGOLVEN

8 december
Govert Schilling

Govert Schilling vertelt waarom er nog steeds geen zwaartekrachtsgolven zijn gemeten.

  • Toon volledige beschrijving

    Zwaartekrachtsgolven – trillingen van de ruimtetijd

    Einstein had ze in 1916 met zijn algemene relativiteitstheorie al voorzien: zwaartekrachtsgolven. Dat zijn trillingen van de ruimtetijd, veroorzaakt door bijvoorbeeld zware hemellichamen die snel om elkaar cirkelen. Wetenschappers proberen met gevoelige interferometers deze golven te detecteren. Maar hoe meet je fluctuaties van de ruimtetijd eigenlijk als je ‘liniaal’ net zo hard mee fluctueert?

    Govert Schilling is wetenschapsjournalist met een grote passie voor sterrenkunde. Hij publiceerde vele boeken, waaronder recent Schitterend heelal. Aarde en mens in een onbegrensd universum. Momenteel werkt hij aan een boek over zwaartekrachtsgolven.

HET GROOT UT DICTEE

2 december
Ramses Wessel
Paul de Kuyper

Veel deelnemers hebben gezwoegd op de moeilijke woorden van Paul de Kuiper.

  • Toon volledige beschrijving

    Het groot UT Dictee

    Wie spelt het beste? Een student, medewerker, prominent? Of is het iemand van buiten de UT? Elke liefhebber van spelling mag meedoen!

    Ramses Wessel leest het dictee dit keer voor. Strenge doch rechtvaardige jury: Katja Hunfeld en Joyce Karreman. Ook dit jaar is het dictee weer geschreven door UT Nieuwsredacteur Paul de Kuyper.

    Lees het laatste nieuws op facebook.com/utwenteSG


VERLIEFD OP MOZART

1 december
Ben Coelman

Ben Coelman houdt een schitterend verhaal over Mozart. Vervolgens interviewt hij een van de cellisten van het Orkest van het Oosten, nl. Sebastiaan van Halsema. Sebastiaan laat ons meegenieten van zijn prachtige instrument door voor ons te spelen.

  • Toon volledige beschrijving

    Verliefd op Mozart

    Tsjaikovski’s liefde voor de muziek van Mozart leverde in 1887 een klinkende hommage op: Mozartiana. HET Symfonieorkest geeft op 11 december een concert met muziek van Mozart en Tsjaikovski. Ben Coelman, hoofd educatie bij de Nederlandse Reisopera, legt uit waarom Mozart zo bijzonder is, voor Tsjaikovski én voor ons. Hij gaat ook in gesprek met een uitvoerend musicus van HET Symfonieorkest.

    De lezing is gratis. Studenten krijgen korting op het concert van 11 december, zij betalen slechts 5 euro. Zij moeten zich hiervoor wel inschrijven ia a.heukels@utwente.nl tot en met 1 december. Anderen kunnen een kaartje kopen bij het muziekcentrum.

    Dit programma is een coproductie van Studium Generale, HET Symfonieorkest en cultuurkoepel Apollo.


SMART CITIES

17 november
Prof.dr. Gert-Jan Hospers
Dr. Albert Moldering
Dr. Thomas Hoppe

Drie UT medewerkers vertllen vanuit hun Eigen vakgebied over Smart Cities

  • Toon volledige beschrijving

    Smart city: van aquaduct tot slim netwerk

    De Romeinse bouwmeester Vitruvius schreef in de eerste eeuw voor Christus een boek over de leefbare stad. Hij ontwierp aquaducten en oriënteerde de hoofdstraten op de overheersende windrichting, zodat er altijd een fris briesje woei. Tegenwoordig zetten wij hightech in om de stad schoon en efficiënt te maken. Slimme netwerken stemmen energievraag en -aanbod op elkaar af. Maar om een stad werkelijk slim te maken is techniek alleen niet voldoende, er is ook een goed bestuur nodig dat alle wensen en belangen op één lijn krijgt.

    Smart cities: denken over de stad Prof.dr. Gert-Jan Hospers is economisch geograaf en bijzonder hoogleraar City- & Regiomarketing aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Hij laat zien dat het denken over de leefbare stad van alle tijden is.

    Smart grids: slim schakelen Dr. Albert Moldering is elektrotechnicus (UT) en houdt zich bezig met het optimaliseren van energiestromen. Kan een metropool ooit zonder de hoogspanning van een elektriciteitscentrale?

    Smart governance: van overheid tot burgerinitiatief Dr. Thomas Hoppe is bestuurskundige (UT). Hoe maak je op democratische wijze de stad leefbaar voor iedereen?


CYBEROORLOG

10 november
Brigade-generaal prof. dr. Paul Ducheine

Brigade Generaal Paul Ducheine vertelt over cyberaanvallen.

  • Toon volledige beschrijving

    Cyberoorlog – what the hack!

    Vroeger vocht men oorlogen uit in loopgraven met roestige machinegeweren, tegenwoordig zitten soldaten, gewapend met een muis, achter een beeldscherm. Wat kun je vanachter een computer allemaal aanrichten en hoe wapen je je tegen digitaal geweld? In Iran ontwrichtte het Stuxnet-virus complete ultracentrifuges. Wat kan de impact van een serieuze cyberaanval op Nederland zijn? En verliezen in de cyberoorlog klassieke begrippen als territorium en grens niet snel terrein?

    Brigade-generaal prof. dr. Paul Ducheine, hoogleraar Cyber Operations aan de Nederlandse Defensie Academie te Breda en bijzonder hoogleraar Militair Recht van Cyber Operaties & Cyber Security aan de Universiteit van Amsterdam.


NOBEL LECTURES

Martin Bennink en Maarten de Jong explain the price winning research of the Nobel price of Chemistry and Physics.

SINK HOLES IN TWENTE

27 oktober
Robert Hack
Wolfgang Minkley
Roland Weber
Ibo van der Poel

Several experts give their opinion

  • Toon volledige beschrijving

    Mind the gap: sink holes in Twente

    Twente is famous for its salt production. In Boekelo and Twekkelo you’ll find many small sheds with pump installations. Because of the mining process deep down below huge caverns were formed. One of them formed a sink hole. In order to find a sustainable solution engineers and geologists consider filling the unstable caverns with a solid material. Ashes from municipal waste incinerators could be used, but how safe is this method? It has never been tried before.

    Robert Hack, geoloog aan de Universiteit Twente/ITC en lid Commissie MER; "Introduction to the salt solution mining process and cavern formation" (Introductie in zoutwinning en de vorming van zoutcavernes)

    Wolfgang Minkley, Geschäftsführer IfG, Leipzig, Duitsland; Samenvatting van: "Integrität von Salzgesteinen und praktische Relevanz für die Verwahrung von Salzkavernen"" (De eigenschappen van steenzout en haar praktische relevantie voor het beheer van zoutcavernes).

    Roland Weber, POPs Environmental Consulting, Schwäbisch Gmünd, Duitsland; Samenvatting van: "Contamination levels and associated risks of waste incineration fly ashes" (Verontreinigingen van vliegas en gerelateerde risico’s)

    Ibo van der Poel, Professor Filosofie Universiteit Delft; "Introduction to ethics of experimental technologies" (Introductie in de ethiek van experimentele technologiën).


SCIENCE CAFE ENSCHEDE: ROBOTVOGEL

15 oktober
dr. Florian Muijres
Nico Nijenhuis MSc

Twee sprekers laten zien hoe vogels vliegen en hoe de robotvogel werkt.

  • Toon volledige beschrijving

    Vliegen als een (robot)vogel

    Vliegen is best ingewikkeld. Je hebt vleugels nodig en voortstuwing zodat je voldoende lift krijgt. In dit Science Café legt experimenteel zoöloog dr. Florian Muijres(Wageningen University) uit hoe vogels in de lucht blijven. Nico Nijenhuis MSc, directeur van Clear Flight Solutions, bouwde een vogel van aluminium, eentje die echt met z’n vleugels flappert. Deze robird jaagt bij boeren, tuinders en op luchthavens ongewenste vogels weg. Welke vliegkunsten keek robird bij Moeder Natuur af?


SCIENCE AND COOKING

5 oktober
Prof. Michael Brenner
Prof. Detlef Lohse

Michel Brenner vertelt via skype en laat een demonstratie doen in de zaal door de chef van de Faculty Club met zijn assistente.

  • Toon volledige beschrijving

    Science and cooking: from haute cuisine to the science of soft matter

    Bubbles, droplets, fluid flows, phase transitions, molecular viscosity and elasticity. Welcome to the world of science and cooking! Every cook - whether a top chef or just a humble cook at home - uses these physical principles. This lecture uses food and cooking to explicate fund amental principles in applied physics and engineering. Finally you will understand why it is so hard to cook a decent steak!

    Prof. Michael Brenner, Glover Professor of Applied Mathematics and Applied Physics and Harvard College Professor.

    There will be a live cooking demonstration by the Faculty Club Team.

    Prof. Detlef Lohse, Head of the Physics of Fluids Group UT, will chair the meeting.


EILANDJES VAN ALZHEIMER

29 september
Dr. Kerensa Broersen
Drs. Renate Dingenouts

Een nanofysicus en een specialst ouderenzorg vertellen o.a. over ontwikkeling van medicijnen en hoe ingrijpend dementie is.

  • Toon volledige beschrijving

    De witte eilandjes van Alzheimer

    Bij de ziekte van Alzheimer klonteren eiwitten samen tot een soort ‘eilandjes’ in het brein. Gevolg: geheugen- en taalstoornissen en stemmingswisselingen. Er bestaan medicijnen die het proces vertragen, maar uiteindelijk is deze vorm van dementie ongeneeslijk. Dr. Kerensa Broersen, nanobiofysicus (UT), ontwikkelt een pil tegen de witte eilandjes. Drs. Renate Dingenouts, specialist ouderengeneeskunde, legt uit hoe Alzheimer ingrijpt op de levens van patiënten en de mensen om hen heen.


SCIENCE CAFE: INTERNET OF THINGS

10 september
prof.dr. Paul Havinga
Dr.ir. Wilco Bonestroo

Tijdens dit science café vertellen Paul Havinga en Wilco Bonestroo over hun vakgebied.

  • Toon volledige beschrijving

    The internet of things

    Apparaten die met elkaar praten via het internet? Ja, The Internet of Things is in opkomst. Nog even en de koelkast stuurt een sms’je dat de melk op is. Tijdens dit Science Café legt prof.dr. Paul Havinga - hoogleraar Pervasive Systems (UT) – uit wat allemaal mogelijk is en hoe het technisch in z’n werk gaat. Dr.ir. Wilco Bonestroo -docent bij de opleiding HBO-ICT en onderzoeker bij het lectoraat Ambient Intelligence van Saxion- zal vertellen hoe studenten leren om het Internet of Things vorm te geven. Hoe leuk en makkelijk is het om zelf slimme producten en omgevingen te maken?

    Talkshow host: dr. Steven Dorrestijn, werkzaam als techniekfilosoof op Saxion.


VREDE DOOR TECHNIEK

22 september
Randy Kommerkamp
Wim Zwijnenburg
Prof.dr.ir. Peter-Paul Verbeek

Meerdere sprekers komen aan het woord over het thema: vrede door techniek

  • Toon volledige beschrijving

    Vrede door techniek

    Dat techniek ingezet wordt om oorlog te voeren, zien we dagelijks op tv. Maar kun je techniek ook gebruiken om vrede te bewaren? Is het mogelijk om door middel van een technisch ontwerp de sociale cohesie te versterken, zodat nieuwe conflicten en oorlogen voorkomen worden?

    Sociale cohesie in Twekkelerveld

    Studenten Industrieel Ontwerpen proberen in deze Enschedese wijk de sociale cohesie te versterken met hun ontwerpen. UT-student Randy Kommerkamp doet verslag. Het projectteam Biedbox geeft een presentatie.

    Inzet van drones na een conflict

    Helaas kan Michael Warren niet komen, maar Wim Zwijnenburg van PAX for peace zal spreken over de inzet van drones na conflicten.

    De daadkracht der dingen

    Prof.dr.ir. Peter-Paul Verbeek, hoogleraar Filosofie van Mens en Techniek, denkt na over de daadkracht der dingen. Kan techniek ingezet worden om het gedrag van mensen te sturen zodat ze vreedzamer samenleven?


DIEDERIK JEKEL

8 september
Diederik Jekel

Diederik Jekel vertelt op bevlogen wijze hoe je het beste over wetenschap kunt communiceren

  • Toon volledige beschrijving

    Diederik Jekel

    Waarom zitten koptelefoonsnoertjes altijd in de war? Waardoor voelt deodorant koud aan? Kunnen we ooit onzichtbaar zijn? Kun je een zwevend skateboard maken? Voor Diederik Jekel is geen vraag te gek, deze wonderlijke vragen behandelt hij in zijn nieuwste boek Beta voor alfa’s.

    Op de eerste avond van het Studium Generale najaarsprogramma legt Jekel uit hoe een nerd zich staande weet te houden in de wereld van de televisie. Een soort mediatraining voor studenten dus. Maar hij kan ook met gemak improviseren, dus voor je het weet zuigt hij je de wereld van buitenaards leven of zwarte gaten in...

    Jekel heeft een grote passie voor de bètawetenschap. Aan tafel bij De Wereld Draait enLeert Door legt hij de moeilijkste onderwerpen glashelder uit, ook voor alfa’s. Hij studeerde Technische Natuurkunde bij de UT en is nu een veel geziene wetenschapsjournalist op tv: bij DWDD, Willem Wever, De Kennis van Nu.


Lezingen zonder video's

  • Hoeveel prikkels kan een autist aan?

    Hoeveel prikkels kan een autist aan?

    Help! Het zeeppoeder staat op een andere plek in de supermarkt. Een ‘normaal’ mens vindt zoiets onhandig, iemand met autisme kan op tilt slaan. Die grote gehechtheid aan vaste patronen is kenmerkend. Verder hebben zij moeite om emoties bij anderen te herkennen. Prof.dr. Hilde Geurts, hoogleraar Psychologie aan de Universiteit van Amsterdam, legt uit dat het autistenbrein informatie anders verwerkt. Zij onderzoekt ook de verwantschap tussen autisme en ADHD.


    Deze serie is een coproductie van Studium Generale, studievereniging Dimensie en Student Affairs Coaching and Counselling.

  • Beauty of Science

    Beauty of science

    In the lab of physicist Alexander Brinkman something went beautifully wrong: europium- monoxide oxidized further into useless EuO3. The differences in thickness however resulted in amazing light effects which reminded Brinkman of paintings of Van Gogh. This is an example of the beauty of science. Four young UT-scientists will show beauty in their own field: dr. Nathalie Katsonis about biomolecular nanotechnology, dr. Saskia Lindhoud about nanobiophysics, prof.dr.ir. Alexander Brinkman about quantum transport in matter and prof.dr.ir. Pascal Jonkheijm about molecular nanofabrication.

  • Per seconde wijzer – kwesties van tijd

    Per seconde wijzer – kwesties van tijd

    Als Denker des Vaderlands snijdt prof.dr. Marli Huijer fundamentele kwesties aan: wat is tijd en hoe beleven wij die? Hoe komt het dat wij ons huidige bestaan ervaren als supersnel, vol drukte en deadlines? Kun je nog ontsnappen aan het dwingende ritme van je smart phone? Een pleidooi voor aandacht.

    Prof.dr. Marli Huijer, Denker des Vaderlands en bijzonder hoogleraar Filosofie aan de Erasmus Universiteit. Zij publiceerde Ritme. Op zoek naar een terugkerende tijd (2015).

  • UT: voor m/v gelijk?

    UT: voor m/v gelijk?

    Op universiteiten is het droevig gesteld met het aantal vrouwen in de top en subtop, maar op de UT in het bijzonder. De cijfers tonen het glashelder aan. Ligt dat aan onze bedrijfscultuur? Is er verschil tussen wetenschappelijke en niet-wetenschappelijke carrières? Verdienen vrouwen minder dan mannen met dezelfde functie? Samen met UT Nieuws organiseert Studium Generale een lunchdebat met prof.dr. Liudvika Leisyte,prof.dr. Suzanne Hulscherir. Monique Duyvestijn en mr. Victor van der Chijs, dit jaar benoemd tot voorzitter van de VSNU-commissie gender.

  • Van vuilniszak naar groene stroom

    Van vuilniszak naar groene stroom

    Een verlept boeket gooi je in de groene container, een gebroken kopje in de zwarte bak, plastic en papier scheid je, maar wat gebeurt daarna met al die afvalstromen? Hoe maak je daaruit andere grondstoffen, stroom en stoom? En hoe duurzaam is dat proces? We nemen bij afvalwerkingsbedrijf Twence een kijkje achter de schermen. Deskundigen geven antwoord op vragen op het gebied van energie, afval en grondstoffen.

    Woensdag 30 september. De excursie start om 14.15 uur bij Twence, Boldershoekweg 51, 7554 RT Hengelo en duurt, inclusief de vragenronde, tot 17 uur.

    De excursie is gratis en toegankelijk voor maximaal 35 personen. Studenten hebben voorrang. Aanmelden voor 13 september via a.heukels@utwente.nl onder vermelding van naam en geboortedatum.

    In coproductie met GeneratIn’, een groep jonge duurzaamheidsprofessionals.