2014 Najaar

Hier vind je alle lezingen uit het najaar 2014.

UT-DICTEE 2014

9 december
Prof.dr. Ed Brinksma
Paul de Kuyper

UT dictee voorgedragen door Ed Brinksma.

  • Toon volledige beschrijving

    Het groot UT-dictee der Nederlandse Taal

    ‘Al whatsappend over haar ontgoocheling skatete zij over de feeërieke campus’, het zou zomaar een zin uit het UT-dictee kunnen zijn. Wie wint het UT-dictee dit jaar? Zou het een 'dicteenomade' van buiten onze universiteit zijn? Rector magnificus prof.dr. Ed Brinksma heeft de eervolle taak het dictee voor te dragen. Het is geschreven door UT Nieuwsredacteur Paul de Kuyper.

    Lees hier een leuk interview in het UT nieuws met ‘dicteenomade’ Rein Leentfaar:http://www.utnieuws.nl/nieuws/60823/Elke_dag_drie_uur_in_de_woordenboeken

    Spelregels groot UT-dictee

    De norm:

    • De leidraad en de woordenlijst van het 'Groene Boekje', ofwel de spelling in de Woordenlijst Nederlandse Taal zoals in 2005 uitgegeven door Sdu Uitgevers/Lannoo (elektronisch beschikbaar gesteld door de Nederlandse Taalunie op het 'Taalunieversum'http://woordenlijst.org/ ).

    • Voor woorden die niet in het 'Groene Boekje' staan, geldt de spelling in Van Dale's Groot Woordenboek der Nederlandse Taal (14e herziene uitgave uit 2005) inclusief de digitale updates in Van Dale’s elektronische Groot Woordenboek (versie 5.0).

    De volgende 7 punten gelden als fout:
    1. spelfouten;
    2. het onjuiste gebruik van koppeltekens en/of 
        afbrekingstekens of het ontbreken daarvan;
    3. het niet op de juiste manier aaneenschrijven van 
        samenstellingen;
    4. fouten tegen het gebruik van accenten, apostrofs, en 
        trema's;
    5. het gebruik van hoofdletters als het kleine letters
        moeten zijn;
    6. het gebruik van kleine letters als het hoofdletters
        moeten zijn;
    7. het weglaten van een woord.

    Gerekend wordt maximaal 1 fout per woord. Het weglaten of verkeerd plaatsen van leestekens als komma’s, punten en dubbele punten telt niet als een fout.

    Breek een woord aan het eind van de regel niet af, maar schrijf het in zijn geheel op de volgende regel.

    De jury heeft altijd het laatste woord.


SCIENCE CAFE ENSCHEDE: VEROUDERING

3 december
Dr. Luc Bonneux

In dit Science Cafe vertelt Luc Nbonneux over veroudering.

  • Toon volledige beschrijving

    En ze leefden nog lang en gezond

    Cholesterolverlagende margarines smeren, zon en fijn stof mijden en elke dag een glas rode wijn drinken? Als we de moderne gezondheidsindustrie mogen geloven, wacht ons het eeuwige leven. Luc Bonneux rekent af met dit gezondheidssprookje; hij is kritisch over dieetgoeroes en vooral over preventieve geneeskunde. Screening van borstkanker bijvoorbeeld levert vaak meer leed op dan er mee voorkomen wordt. Bovendien: als je bij mensen op middelbare leeftijd goed naar kanker zoekt, vind je altijd ontspoorde cellen. Bestaat er eigenlijk wel een recept voor een lang en gezond leven? Bonneux legt de biologische wortels van veroudering bloot.

    Dr. Luc Bonneux is arts, epidemioloog en publicist. In 2011 publiceerde hij: En ze leefden nog lang en gezond. Hoe gezondheid een industrie werd.

    Talkshow host: prof.dr.ir. Peter-Paul Verbeek, hoogleraar Filosofie van Mens en Techniek aan de UT.

    Sidekick: Dr. Walter Mastboom, oncologisch chirurg, Medisch Spectrum Twente.

    Filmpje alvast bekijken? https://www.youtube.com/watch?v=XrfChElDYn8


WYTSKE VERSTEEG, WETENSCHAPPER EN ROMANCIER

2 december
Wytske Versteeg

Hiska Bakker interviewt Wytske Versteeg over haar twee romans.

  • Toon volledige beschrijving

    Woordspel(ling)

    Wytske Versteeg, wetenschapper én romancier

    Schrijven aan een proefschrift lijkt iets heel anders dan een roman componeren. In het eerste beschrijf je op objectieve en verifieerbare wijze de wereld, in het tweede roep je een wereld op die subjectief is. Wytske Versteeg combineert beide. Zij promoveert aan de UT op de manier waarop wij over het brein communiceren. En tegelijkertijd schreef zij twee romans – De wezenlozen (2012) en Boy (2013) – waarmee zij belangrijke prijzen won. Een interview over haar literaire en wetenschappelijke werk, waarin brein en taal de hoofdrol spelen.

    Interview met Wytske Versteeg door Hiska Bakker, stafmedewerker Studium Generale.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

BIJNA DOOD

25 november
Pim van Lommel
Machteld Blickman
Michel van Putten

Pim van Lommel vertelt over bijna dood ervaringen. Machteld Blickman is als ervaringsdeskundige aan het woord en tenslotte houdt Michel van Putten een co-referaat.

  • Toon volledige beschrijving

    Bijna dood

    Mensen die een hartstilstand hebben overleefd, zagen vaak een tunnel met aan het einde licht. Ook hebben sommigen glasheldere herinneringen aan bijvoorbeeld de operatiekamer. En dat terwijl hun hart stilstaat en het EEG geen hersenactiviteit registreert. Cardioloog Pim van Lommel heeft jarenlang onderzoek gedaan naar deze bijna-doodervaringen (BDE) en komt tot de conclusie dat onder bepaalde omstandigheden bewustzijn los van de hersenen kan bestaan. Een ervaringsdeskundige zal vertellen over een BDE.

    Dr. Pim van Lommel is cardioloog en doet onderzoek naar patiënten die een hartstilstand hebben overleefd. In 2001 publiceerde hij hierover een artikel in The Lancet.Ook schreef hij het boek Eindeloos Bewustzijn.

    Prof.dr. Michel van Putten is hoogleraar klinische neurofysiologie aan het Medisch Spectrum Twente en aan de UT. Hij houdt een co-referaat, waarbij hij vanuit neurologisch en neurofysiologisch perspectief ingaat op BDE.

    Dinsdag 25 november, 19.30-21.30 uur. Vrijhof/Agora.

    Dit programma is een coproductie van Studium Generale en de Week van Inspiratie. Tijdens deze week zijn meer interessante lezingen te beluisteren, onder andere vanIonica Smeets en Dick Swaab. Zie: www.utwente.nl/weekvaninspiratie

THE MATERIAL SIDE OF THE INTERNET

18 november
Drs. Henk Steenman

Lecture about the material side of the internet.

  • Toon volledige beschrijving

    The material side of the internet

    The cloud metaphor for the internet seems to suggest that the web is an ethereal substance. This is certainly not the case: there are miles of underground cables stretching from one continent to the other. Huge server parks are humming 24/7 to keep the cloud in the air. If you take a closer look at the material side of the net, what will you encounter? How heavy is the net, what does it smell like, and how much energy does it consume?

    Drs. Henk Steenman studied Astrophysics, Mathematics and Theoretical Physics. He is Chief Technical Officer of one of the largest internet exchanges in the world: the Amsterdam Internet Exchange (AMS-IX).


HARDLOPEN TEGEN DE DEPRESSIE

11 november
Bram Bakker

Bram Bakker legt uit waarom hardlopen goed is als je last hebt van een depressie.

  • Toon volledige beschrijving

    Hardlopen tegen de depressie

    Kun je een depressie beïnvloeden met hardlopen? Volgens Bram Bakker ontlast bewegen niet alleen de overbelaste hersenschors, maar helpt het ook tegen een passieve leefwijze. Hoe is de verhouding tussen bewegen, praten en pillen?

    Dr. Bram Bakker is psychiater en schrijver. Hij behandelt mensen met depressies, eet- en angststoornissen. Hij publiceerde veel boeken, waaronder: Loden last, het taboe rond zelfmoord (2004), Running Therapie (2008) en Blijf beter! (2013).


DEPRESSIE: CLAUDI BOCKTING

4 november
Claudi Bockting

Wel of geen psychotherapie bij een depressie? Claudi Bockting geeft uitleg.

  • Toon volledige beschrijving

    Tussen dip en droom

    Depressie komt veel voor én komt vaak terug. Claudi Bockting legt uit wat een depressie is en wat je kunt doen om depressieve gevoelens te verminderen. Ze geeft een overzicht van diverse therapieën. Wat werkt het beste op de lange duur?  

    Prof. dr. Claudi Bockting is als klinisch psycholoog en psychotherapeut verbonden aan de RUG. Haar onderzoek richt zich op beïnvloedbare factoren rondom een depressie. Ze is ondermeer auteur van Niet meer depressief (2009) en coauteur van Tussen Dip en Droom: Durf te voelen, doorbreek je patronen (2013).


NOBEL LECTURES

7 november
Michiel van Putten

Three speakers explain the work of the Nobel price winners.

NATIONALISM IN EUROPE

4 november
Tony Agota
Heleen Bakker

Tony Agota en Heleen Bakker both from the Ministry of Foreign affairs about Europe.

CONFLICT AREAS AROUND THE WORLD

16 oktober
Rob de Wijk

Samenvatting van de lezing van Rob de Wijk.

DE WITTE STILTE VAN DE OERKNAL

7 oktober
Vincent Icke

Vincent Icke houdt een prachtige lezing over het ontstaan van het heelal.

  • Toon volledige beschrijving

    De witte stilte van de Oerknal

    Hoe klonk de stem van Rembrandt? Dat weten we niet, want we kunnen niet terugreizen in de tijd om te gaan luisteren. Maar in het Heelal kunnen we wel terugkijken in de tijd naar wat er vroeger gebeurde. Langs elke zichtlijn zien wij de geschiedenis van ons hele Heelal. De beschrijving van het ontstaan en de evolutie van ons Heelal op grote schaal noemt men meestal het Oerknal-model. “Oerknal” is een volkomen foute naam, om twee redenen. Ten eerste: ‘knal’ suggereert een ontploffing op een gegeven plaats in een reeds bestaande lege ruimte. Maar de evolutie van het Heelal betreft een bewegingvan de ruimte, niet door de ruimte. Ten tweede: ‘knal’ is een verschijnsel ver buiten evenwicht. Maar metingen aan de begintoestand van het Heelal (door bestudering van de ‘gloed van de Oerknal’) bewijzen dat het verschil tussen de koudste plekken en de heetste plekken slechts 1 op 100.000 is. Tijdens die zogenaamde Oerknal was het Heelal bijna perfect in evenwicht. Het is in ons Heelal nog nooit zo stil geweest als toen. Er was slechts een soort ‘witte ruis’. Die geeft ons nu inzicht in de allervroegste tijd van het Heelal. We denken dat die ruis is opgewekt door het ontstaan van elementaire deeltjes. Als dat zo is, dan hebben we nu voor het eerst zicht op het ontstaan van deeltjes, ruimte en tijd: daaruit is ons Heelal gebouwd. Het is alsof je Rembrandt geboren ziet worden, en kunt horen hoe die zijn eerste geluidjes maakt.

    Prof.dr. Vincent Icke is hoogleraar Theoretische Astrofysica aan de Universiteit Leiden en bijzonder hoogleraar Kosmologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij was onder andere te zien in NoorderlichtNOVA en De Wereld Draait Door. Icke is ook beeldend kunstenaar.

    Moderator: prof.dr.ir. Hans Hilgenkamp, hoogleraar natuurkunde en decaan van de faculteit Technische Natuurwetenschappen, aan de UT.

    Dit programma is een coproductie van Studium Generale en Arago.


VOETBAL

23 september
Giels Brouwer
Alfred Nijhuis

Giels Brouwer en Alfred Nijhuis vertellen over het scouten van voetballers.

  • Toon volledige beschrijving

    Voetbalstrategie: wiskunde of intuïtie? 

    In topvoetbal gaan miljoenen om bij de aankoop van voetballers. Hoe komen clubs als FC Twente en Atletico Madrid tot hun beslissingen om een bepaalde spits aan te schaffen? Bekijken zij nauwgezet beelden, bestuderen zij statistieken van doelpunten?Giels Brouwer, alumnus van de UT en eigenaar van SciSports B.V., ontwikkelde slimme software die de beste spelers kan selecteren. Objectieve wiskundige algoritmes ter vervanging van de intuïtie van een scout?

    Alfred Nijhuis, oud-profvoetballer en scout van Ajax en enkele Duitse clubs, vertelt over scouting in de praktijk.

    Dit programma is een coproductie van Studium Generale en studentenvoetbalvereniging Drienerlo die het 50-jarig bestaan viert.


HET LEVEN ALS (VECHT)KUNST

16 september
Edgar Kruyning

Edgar Kruyning, beroemd budoka, aan het woord over de filosofie erachter. Hoe ga je om met tegenslagen in het leven.

  • Toon volledige beschrijving

    Het leven als (vecht)kunst

    De hardste kick uitdelen en daarmee de tegenstander uitschakelen? Dat lijkt bij vechtsporten essentieel. Toch draait het bij oosterse krijgskunsten als judo, jiu-jitsu of karate voornamelijk om respect voor de ander en harmonie in jezelf. Topbudoka Edgar Kruyning vertelt hoe je de lessen uit vechtsporten kunt vertalen naar het leven van alledag. Hoe kun je sterker worden van weerstand en tegenslagen in het leven? In zijn boek De Kracht van Harmonie (2013) geeft hij voorbeelden die voor iedereen te gebruiken zijn. Kruyning geeft ook een demonstratie van oosterse krijgskunsten.  

    Dit programma is een coproductie van Studium Generale en Arashi die het 50-jarig bestaan viert.


SCIENCE CAFE

15 september

In dit Science cafe wordt vooral ingegaan op Richard Buckminster Fuller.

Lezingen zonder video's

  • India volgens Jelle Brandt Corstius

    India volgens Jelle Brandt Corstius

    Jelle Brandt Corstius overleefde een maandenlange reis door India zonder ook maar één geval van buikloop en dat terwijl hij at in restaurants waar koeien in- en uitliepen. In zijnUniversele Reisgids voor Moeilijke Landen geeft hij praktische en hilarische adviezen. Brandt Corstius is de ideale gids voor studenten van Paradoks die op studiereis naar India gaan. Zij onderzoeken de medische zorg; nauwelijks toegankelijk voor miljoenen armen, terwijl rijke buitenlanders organen laten transplanteren voor een handvol roepies. Hoe valt dit land vol tegenstrijdigheden te begrijpen?

    Jelle Brandt Corstius is schrijver en journalist, ondermeer voor De Correspondent. Hij schreef diverse reisboeken waaronder Rusland voor gevorderden en Kleine landjes. Over India maakte hij de televisieserie Van Bihar tot Bangalore.

    Dit programma is een coproductie van Studium Generale en Paradoks.

  • Spaceship Earth

    Spaceship Earth

    In 1968 publiceert Richard Buckminster Fuller Operating Manual for Spaceship Earth. Hij ziet de aarde als een reusachtig ruimteschip dat bestuurd moet worden en onderhoud behoeft. Het enige probleem is dat er geen gebruiksaanwijzing bijgeleverd is; die besloot hij dan zelf maar te schrijven. Wie was deze visionaire architect en uitvinder, bijgenaamd ‘Bucky’? Hoe inspireert hij ontwerpers en kunstenaars die op zoek zijn naar een duurzame wereld?

    Remko Siemerink M.Sc. studeerde Bouwkunde aan de TU Delft en is groot liefhebber van Buckminster Fuller over wie hij een scriptie schreef. Hij is freelance designer.

    Ir. Ed van Hinte is publicist en ontwerper, met als specialisatie lichtgewicht constructies.

    Gogbot-kunstenaars presenteren hun installaties, geïnspireerd op Spaceship Earth.

    Talkshow host: prof.dr.ir. Peter-Paul Verbeek, hoogleraar Filosofie van Mens en Techniek aan de UT.

    Deze lezing is een coproductie van Science Café Enschede en het Gogbot-festival.

  • MOOCs: hype or future?

    MOOCs: hype or future?

    George Clooney on quantum mechanics and Angelina Jolie on nano biology? Nothing seems impossible in the world of Massive Open Online Colleges (MOOCs). Professors write the text and attractive actors can deliver the lectures. MOOCs are popular and indeed massive, some gathering more than 300,000 students. This autumn the UT will start two online courses in the field of health and smart cities. These MOOCs provide interesting opportunities to attract students from abroad, for instance. But will they improve our own students’ education?

    Several students and experts (see below) will participate in the debate amongst which:prof.dr. Ed Brinksma, rector magnificus of the University of Twente and responsible for research and education at the UT.

    Drs. Timo Kos, Director of Education and Student Affairs at the TU Delft.

    Joris Schut, studied at the UT and attended 51 MOOCs (see also:http://www.utnieuws.nl/nieuws/60606/Juiste_MOOC_kiezen_is_trialanderror)

    Moderator: prof.dr. Ramses Wessel, Dean of Educational Innovation at the UT.

    This programme is a coproduction of Studium Generale and UT Nieuws.

  • De fijne kneepjes van columnschrijven

    De fijne kneepjes van columnschrijven

    Een blog dat prikkelt, een column die uitdaagt. Hoe schrijf je zoiets? Simpelweg een aantal mededelingen achter elkaar zetten is geen goede methode. Een pakkende titel, spanning die zich opbouwt, sterke metaforen, dat zijn essentiële ingrediënten. Speciaal voor studenten organiseren wij twee avonden columnschrijven met Asha ten Broeke. Zij geeft commentaar op columns die de deelnemers schrijven en leert hen de fijne kneepjes van het vak. De beste column verschijnt in UT Nieuws.

    Asha ten Broeke is freelance journalist, ondermeer voor Vrij NederlandQuestTrouwen Opzij. Ook is zij columniste bij de Volkskrant en UT Nieuws.

    Op donderdagavond 13 november en 4 december van 19.30-21.00 uur, Vrijhof/Vergaderzaal 354. Prijs: €15,- voor twee avonden. Opgave voor 13 oktober via:a.heukels@utwente.nl

  • Kijken door het ondoorzichtige

    Kijken door het ondoorzichtige

    Door een beslagen bril kijken gaat lastig, omdat waterdruppeltjes het licht verstrooien. Door matglas kijken is haast onmogelijk, je ziet alleen nog verschil tussen licht en donker. Toch zijn fysici erin geslaagd om de complexe wegen die licht aflegt in ondoorzichtige materialen te doorgronden. De mogelijkheden zijn haast astronomisch: van kijken door matglas, een eierschaal, de huid tot aan interstellaire nevels.

    Prof.dr. Ad Lagendijk is emeritus universiteitshoogleraar natuurkunde. Lagendijk ontving in 2002 de Spinozaprijs voor zijn onderzoek naar licht in verstrooiende media.

    Talkshow host: prof.dr.ir. Peter-Paul Verbeek, hoogleraar Filosofie van Mens en Techniek aan de UT.

    Woensdag 19 november, 20.00-22.00 uur, Forum Café (Stationsplein 1, Enschede).

  • In search of humanism among primates

    In search of humanism among primates

    World famous biologist Frans de Waal reveals that morality is not dictated to us by religion or social structures, but is the product of our biological nature. His research shows that empathy comes naturally to a great variety of animals, including humans. Many monkeys and apes come to another’s aid in a fight, putting an arm around the victim of an attack. Understanding empathy’s survival value in evolution can help to build a more just society based on a more accurate view of human nature.

    Prof. Frans B. M. de Waal is a Dutch/American behavioral biologist known for his work on the social intelligence of primates. His first book Chimpanzee Politics compared chimpanzees involved in power struggles with human politicians. Since then, De Waal has drawn parallels between primate and human behaviour, from peacemaking and morality to culture. His latest book is The Bonobo and the Atheist. In 2007 De Waal was selected by Time as one of The World’s 100 Most Influential People Today.

    Monday 8th December, 19.30-21.00 hrs. Vrijhof/Agora.

  • Bèta voor alfa’s: Diederik Jekel

    Vanwege familieomstandigheden komt Diederik Jekel deze avond niet. De lezing gaat dus niet door.

    Bèta voor alfa’s: Diederik Jekel

    Waarom zitten koptelefoonsnoertjes altijd in de war? Waardoor voelt deodorant koud aan? Hoe kun je een vriend vinden met een skippybal en wat heeft dat met kwantummechanica te maken? Diederik Jekel is wetenschapsjournalist met een grote passie voor de bètawetenschap. Aan tafel bij De Wereld Draait en Leert Door legt hij de moeilijkste onderwerpen glashelder uit, ook voor alfa’s.

    Ir. Diederik Jekel studeerde Technische Natuurkunde op de UT en is wetenschapsjournalist. In 2011 debuteerde hij met Zeven rampen die niet gaan gebeuren. Recent verscheen van zijn hand Bèta voor alfa's.

    Dinsdag 16 december, 19.30-21.00 uur. Vrijhof/Agora.