2012 Najaar

HIER VIND JE ALLE LEZINGEN UIT HET NAJAAR 2012.

Vind ik (niet) leuk: Facebook

11 september
Drs. Koen Damhuis


  • Toon volledige beschrijving

    Honderden miljoenen mensen delen dagelijks lief en leed op het grootste smoelenboek ter wereld: Facebook. In deze virtuele spiegel ziet het leven er nét wat rooskleuriger uit. Waarom poetsen mensen hun digitale alter ego een beetje op? Hoeveel waarde kun je hechten aan een Facebookfriend? Is Facebook inmiddels een ‘Fakebook’ geworden, zoals critici beweren, of creëert het juist een hechte virtuele gemeenschap, zoals oprichter Mark Zuckerberg voor ogen stond?

    Drs. Koen Damhuis onderzocht zijn eigen Facebookgeneratie en is kritisch over de ‘gelukspropaganda’ van dit medium. In zijn boek De virtuele spiegel. Waarom Facebook ons ongelukkig maakt laat hij zien hoe de kijk-en-vergelijk-cultuur ons vooral confronteert met wat we niet bereiken. Damhuis is bestuurskundige en studeert sociologie en musicologie.

    Giels Brouwer is een fervent Facebooker en vertelt in een co-referaat hoe dit medium zijn leven heeft verrijkt. Brouwer studeert Technische Bestuurskunde aan de UT.

    Dinsdag 11 september, 19.30-21.00 uur. Vrijhof/Amphitheater.

De ontdekking van het Higgsdeeltje

13 september
Prof. Dr. Stan Bentvelsen


  • Toon volledige beschrijving

    Peter Higgs had nooit verwacht het nog mee te zullen maken, maar alles wijst erop dat het Higgsboson is gevonden tijdens experimenten met de Large Hadron Collider (LHC) van CERN. Het Higgsdeeltje móest wel bestaan om het Standaard Model van de deeltjesfysica – dat beschrijft hoe ons universum in elkaar steekt- kloppend te maken. Dankzij deze revolutionaire vondst snappen natuurkundigen nu waarom alles in ons universum een massa heeft. Maar hoe krijgen de Higgsbosonen zelf een massa? En hoe kunnen we het bestaan van het Higgsveld- dat onzichtbaar is- aantonen?

    Prof. Dr. Stan Bentvelsen is verbonden als hoogleraar natuurkunde aan de Universiteit van Amsterdam en tevens programmaleider van de ATLAS-groep op het Nikhef, die meewerkt aan de experimenten met de LHC.

    Donderdag 13 september, 19.30-21.00 uur. Waaier II .

The euro crisis

18 september
Dr. Shawn Donnelly


  • Toon volledige beschrijving

    The EU’s response to the euro zone crisis and the banking crisis are now threatening all of Europe with a 20-year depression. Shawn Donnelly will contrast what has been done (small emergency bailouts) to what has not (banking union and the economic ‘bazooka’), and why certain European governments, including the Netherlands, are standing in the way of recovery.

    Dr. Shawn Donnelly observes the euro crisis closely. He is researcher in the field of European Economic Governance at the UT.

    Tuesday September 18th, 19.30-21.00 hrs. Vrijhof/Amphitheatre.

Het mysterie van de zwaartekracht

19 september
Prof. dr. Erik Verlinde

  • Toon volledige beschrijving

    Newton en Einstein konden met hun gravitatietheorieën exact beschrijven hoe massa’s elkaar aantrekken. Dankzij hun inzichten was André Kuipers in staat veilig zijn rondjes om de aarde te draaien. Waarom massa’s elkaar aantrekken bleef voor Newton en Einstein een mysterie. Waar komt de zwaartekracht eigenlijk vandaan en hoe werkt zij eigenlijk? Is zwaartekracht een fundamentele natuurkracht of gewoon een eigenschap van de materie?

    Prof. dr. Erik Verlinde is als theoretisch fysicus verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Hij werkt aan een revolutionaire gravitatietheorie waarin informatie, emergentie en entropie centraal staan.

    Talkshow host: prof. dr. Peter Paul Verbeek, fac. GW.
    Side-kick: prof. dr. Gerard van der Steenhoven, decaan TNW.

    Woensdag 19 september, 20.00-22.00 uur, Forum (stationsplein 1, Enschede).
    Dit programma is een coproductie van Studium Generale en studievereniging Arago

Klein, kleiner, kleinst: miniaturisering

25 september
Dr. ir. Floris Zwanenburg


  • Toon volledige beschrijving

    Computers worden niet alleen steeds sneller, maar ook steeds kleiner. Paste de ENIAC in de jaren veertig amper in een pakhuis, tegenwoordig zijn computers zelfs ingebouwd in kleding of in smart dust: een draadloos netwerk bestaande uit mini-sensoren. Miniaturisering is een belangrijke technologische ontwikkeling waar UT-onderzoekers flink aan bijdragen. Nanotechnologen weten atomen laag voor laag te stapelen en maken zo materialen met nieuwe eigenschappen. Ook experimenteert men met de quantumcomputer, een computer die nóg kleiner en nóg sneller zal zijn.

    Dinsdag 25 september
    Quantumcomputer

    Dr. ir. Floris Zwanenburg werkt aan een quantumcomputer. Dat is een computer die rekent met schakelaartjes die tegelijkertijd aan én uit kunnen staan. Hoe werkt dat precies? En welke rol speelt het mysterieuze Majoranadeeltje bij de ontwikkeling van deze nieuwe computers? Zwanenburg is verbonden aan de vakgroep NanoElectronics op de UT.

    (Deze lezing is in de Vrijhof/Agora.)

KLEIN, KLEINER, KLEINST: MINIATURISERING

2 oktober
Prof. dr. ing. Paul Havinga


  • Toon volledige beschrijving

    Computers worden niet alleen steeds sneller, maar ook steeds kleiner. Paste de ENIAC in de jaren veertig amper in een pakhuis, tegenwoordig zijn computers zelfs ingebouwd in kleding of in smart dust: een draadloos netwerk bestaande uit mini-sensoren. Miniaturisering is een belangrijke technologische ontwikkeling waar UT-onderzoekers flink aan bijdragen. Nanotechnologen weten atomen laag voor laag te stapelen en maken zo materialen met nieuwe eigenschappen. Ook experimenteert men met de quantumcomputer, een computer die nóg kleiner en nóg sneller zal zijn.

    Dinsdag 2 oktober
    Smart dust

    Prof. dr. ing. Paul Havinga ontwikkelt mini-sensoren die bij elkaar een draadloos sensornetwerk vormen, om bijvoorbeeld bosbranden of koraalriffen in kaart te brengen. Omdat deze sensoren zo klein zijn en razendsnel informatie kunnen verzamelen, wordt dit ook wel smart dust genoemd. Havinga is hoogleraar Pervasive Systems op de UT.

KLEIN, KLEINER, KLEINST: MINIATURISERING

9 oktober
Prof. dr. ing. Dave Blank


  • Toon volledige beschrijving

    Computers worden niet alleen steeds sneller, maar ook steeds kleiner. Paste de ENIAC in de jaren veertig amper in een pakhuis, tegenwoordig zijn computers zelfs ingebouwd in kleding of in smart dust: een draadloos netwerk bestaande uit mini-sensoren. Miniaturisering is een belangrijke technologische ontwikkeling waar UT-onderzoekers flink aan bijdragen. Nanotechnologen weten atomen laag voor laag te stapelen en maken zo materialen met nieuwe eigenschappen. Ook experimenteert men met de quantumcomputer, een computer die nóg kleiner en nóg sneller zal zijn.

    Dinsdag 9 oktober
    Nanotechnologie

    Prof. dr. ing. Dave Blank, wetenschappelijk directeur van nanolab MESA+, legt uit hoe je met atomen nieuwe materialen kunt bouwen. Welke natuurwetten gelden er op nano-schaal? En hoe kun je daar handig gebruik van maken? Schuilt er gevaar in nano-deeltjes of nano-robots?

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

    Deze cyclus vindt plaats in het kader van Oktober Kennismaand.

Engelandreis

21 oktober


  • Toon volledige beschrijving

    Black Country

    Engelands Black Country: het land waar de lucht ooit zwart zag door de rook van de fabriekspijpen. De bakermat van de Industriële Revolutie die de wereld op zijn kop zette. Dankzij de stoommachine van James Watt konden fabrieken en mijnen veel efficiënter en dus meer produceren. Stoom perste zich door de stalen aderen van ’s werelds eerste locomotieven die tussen Manchester en Liverpool begonnen te rijden. Het duurde niet lang of de revolutionaire vonk sloeg over naar het Europese continent; met name in Twente pakte de textielindustrie de draad snel op met de Spinning Jenny. De Industriële Revolutie bracht materiële welvaart, maar had daarnaast grote impact op landschap, mens en maatschappij.

    Tijdens deze excursie gaan we op zoek naar de roots en de impact van de Industriële Revolutie. Wij bezoeken een kolenmijn en varen de vijf kilometer lange Standedge kanaaltunnel in. In Anderton ervaren we hoe een botenlift werkt. Het prachtige Saltaire Village (Unesco Werelderfgoed) maakt duidelijk hoe de arbeiders leefden. Na het stilvallen van de industrie leek Black Country een gebied van vergane glorie. Tegenwoordig zijn Liverpool en Manchester weer helemaal ‘hot and happening’. Oude fabriekscomplexen en pakhuizen werden gereanimeerd tot appartementen, winkels en musea. Uiteraard staan we in Liverpool stil bij één van Engelands meest bekende exportproducten: The Beatles.

    Deze excursie staat onder leiding van Gert-Jan Hospers (economisch geograaf) en Peter Timmerman (techniekfilosoof). Zij hebben beiden een grote liefde voor industrieel erfgoed en publiceerden Echt Twents: oude gebouwen, nieuwe ideeën en Het Ruhrgebied voor romantici.

    Excursie van 21 oktober t/m 27 oktober. Inschrijven is verplicht en kan uitsluitend via: www.baba.nl. De kosten bedragen €225,- voor studenten (informeer bij Studium Generale naar de voorwaarden) en €525,- voor niet-studenten.

    Deze reis is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met Dick Vos. Vos is sociaalgeograaf en directeur van Baba-reizen, een touringcarbedrijf dat gespecialiseerd is in reizen met inhoud; rechts- en linksrijdend!

De vrije wil

30 oktober
Prof. dr. Marc Slors


  • Toon volledige beschrijving

    Op hersenscans valt tegenwoordig veel te zien: bij verliefdheid licht het ene gebiedje op en bij een obsessieve stoornis het andere. Maar een ‘ik’ of een ‘vrije wil’ heeft niemand ooit aangetroffen. Sommige hersenwetenschappers beweren dat de vrije wil niet bestaat; beslissingen zouden door ons brein al genomen zijn voordat het goed en wel tot ons bewustzijn doordringt. De hersenwetenschap maakt beslist duidelijk dat de mens anders functioneert dan hij denkt, maar toont zij ook aan dat wij in een permanente illusie leven?

    Prof. dr. Marc Slors is hoogleraar cognitiefilosofie aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. Met zijn boek Dat had je gedacht! Brein, bewustzijn en vrije wil in filosofisch perspectief verdedigt hij de stelling dat de hersenwetenschap zo goed als niets zegt over de vrije wil.

    Dinsdag 30 oktober, 19.30 - 21.00 uur. Vrijhof/Amphitheater.

    Dit programma is een coproductie van Studium Generale met studievereniging Ideefiks.

Een beetje verliefd

6 november
Prof. dr. Gert ter Horst


  • Toon volledige beschrijving

    Wie verliefd is, beziet de wereld door een roze bril. Dat kan heerlijk zijn en veel energie geven, maar ook doodongelukkig maken. Wat is verliefdheid nu precies? Is het een vorm van psychopathologie waarbij iemand de werkelijkheid uit het oog verliest? En als je het eenmaal te pakken hebt, hoe kun je er dan het beste mee omgaan? Is verliefdheid te beïnvloeden of kun je niet anders dan toegeven aan cupido’s pijlen? Deze cyclus brengt het verliefde brein in beeld en staat stil bij de psychologie van verliefdheid.

    Dinsdag 6 november
    Verliefd in de scanner

    Prof. dr. Gert ter Horst legt verliefde studenten in de MRI-scanner om te zien wat zich in hun breinen afspeelt. Het blijkt dat de prefrontale cortex (belangrijk voor rationele gedachten) onderdrukt wordt als iemand verliefd is. Ook proefpersonen met zwaar liefdesverdriet gingen bij Ter Horst door de scanner. Ter Horst is hoogleraar neurobiologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en publiceerde een review over de neurobiologie van verliefdheid Love is more than just a kiss en de luister-cd Tot over je oren.

EEN BEETJE VERLIEFD

13 november
Carolien Roodvoets


  • Toon volledige beschrijving

    Wie verliefd is, beziet de wereld door een roze bril. Dat kan heerlijk zijn en veel energie geven, maar ook doodongelukkig maken. Wat is verliefdheid nu precies? Is het een vorm van psychopathologie waarbij iemand de werkelijkheid uit het oog verliest? En als je het eenmaal te pakken hebt, hoe kun je er dan het beste mee omgaan? Is verliefdheid te beïnvloeden of kun je niet anders dan toegeven aan cupido’s pijlen? Deze cyclus brengt het verliefde brein in beeld en staat stil bij de psychologie van verliefdheid.

    Dinsdag 13 november
    Psychologie van de (ver)liefde

    Carolien Roodvoets heeft een praktijk voor psycho- en relatietherapie en heeft flink wat liefdesleed opgelost. In haar lezing zal zij stilstaan bij wat verliefdheid met een mens kan doen. Is de ene mens vatbaarder voor verliefdheid dan de ander? Hoe kun je het beste omgaan met liefdesverdriet? En wanneer gaat verliefdheid over in liefde? Roodvoets schreef diverse boeken, waaronder: Het monsterverbond: de aantrekkingskracht van foute mannen en Nu alleen de liefde nog. Over vrouwen die in alles geslaagd zijn, behalve…

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.
    Dit programma is een coproductie van Studium Generale en studievereniging Dimensie.

Nederlands leeft! Taalverloedering

22 november
Prof. dr. Marc van Oostendorp


  • Toon volledige beschrijving

    De Nederlandse taal is dynamisch. Zij absorbeert invloeden uit bijvoorbeeld het Engels en het Surinaams, maar verandert soms ook van binnenuit. Sinds mensenheugenis maakt men zich daar druk om: taalverandering wordt snel gezien als taalverloedering. Dit programma onderzoekt hoe het met het Nederlands anno 2012 gesteld is. Wie zijn de slechtste taalgebruikers? Wat zijn de grootste ergernissen: 'zeg maar' of 'hun hebben'? Bestaat het Nederlands over honderd jaar nog of praten we dan allemaal Engels? En kunnen de UT-medewerkers en -studenten nog een beetje spellen?

    Donderdag 22 november
    Taalverloedering

    Prof. dr. Marc van Oostendorp is gespecialiseerd in taalverandering en -verloedering. Van Oostendorp is hoogleraar Fonologische Microvariatie aan de Universiteit Leiden en senior-onderzoeker bij het Meertens Instituut te Amsterdam. Hij schreef het boek Verandering en verloedering. Normen en waarden in het Nederlands.

    CUBICUS 209. 19.30-21.00 uur.

NEDERLANDS LEEFT! HET GROTE UT-DICTEE DER NEDERLANDSE TAAL

29 november


  • Toon volledige beschrijving

    De Nederlandse taal is dynamisch. Zij absorbeert invloeden uit bijvoorbeeld het Engels en het Surinaams, maar verandert soms ook van binnenuit. Sinds mensenheugenis maakt men zich daar druk om: taalverandering wordt snel gezien als taalverloedering. Dit programma onderzoekt hoe het met het Nederlands anno 2012 gesteld is. Wie zijn de slechtste taalgebruikers? Wat zijn de grootste ergernissen: 'zeg maar' of 'hun hebben'? Bestaat het Nederlands over honderd jaar nog of praten we dan allemaal Engels? En kunnen de UT-medewerkers en -studenten nog een beetje spellen?

    Dinsdag 27 november
    HET GROTE UT-DICTEE DER NEDERLANDSE TAAL

    Tijdens deze spannende avond testen wij de spellingsvaardigheid van de medewerkers en studenten van onze universiteit. Het UT-dictee is geschreven door de journalisten van het UT-Nieuws en zal worden voorgedragen door hoofdredacteur Ditta op den Dries.

    Wil je ook mee doen? Kijk hier voor meer informatie over deelname en spelregels.

    Waaier, zaal 2. 19.30-21.30 uur.
    Dit programma is een coproductie van Studium Generale en UT-Nieuws.

China's megasteden

4 december
Michiel Hulshof


  • Toon volledige beschrijving

    China is steeds nadrukkelijker aanwezig op het wereldtoneel. Je kon al geen gymschoen of onderbroek aantrekken of die was ‘made in China’. Sinds kort komen daar Chinese auto’s, zonnepanelen en andere luxe artikelen bij. Zeker nu Europa en de VS in zwaar economisch weer verkeren, onderzoekt China hoe het zijn positie in de wereld kan versterken. Wat weten wij eigenlijk van dit land dat hard op weg is het centrum van de wereld te worden? Een tweeluik over het leven in China.

    Dinsdag 4 december
    China’s megasteden

    In China schieten onbekende miljoenensteden als paddenstoelen uit de grond. Het platteland stroomt leeg en boeren trekken massaal naar de stad. Hoe beleeft een Europeaan deze snelkookpan: ontdekt hij in China de metropolen van morgen of slechts een enorme vastgoedzeepbel? En wat zijn de gevolgen van deze ongekende verstedelijking voor de Chinezen en voor de rest van de wereld?

    Michiel Hulshof is journalist en programmamaker. Hij publiceerde met Daan Roggeveen het boek De stad die naar meneer Sun verhuisdeOver nieuwe megasteden in China.

    Dit programma is een coproductie van Studium Generale en studieverenigingen Communiqué, Inter-Actief en Scintilla.

Leven in China

11 december
Garrie van Pinxteren


  • Toon volledige beschrijving

    China is steeds nadrukkelijker aanwezig op het wereldtoneel. Je kon al geen gymschoen of onderbroek aantrekken of die was ‘made in China’. Sinds kort komen daar Chinese auto’s, zonnepanelen en andere luxe artikelen bij. Zeker nu Europa en de VS in zwaar economisch weer verkeren, onderzoekt China hoe het zijn positie in de wereld kan versterken. Wat weten wij eigenlijk van dit land dat hard op weg is het centrum van de wereld te worden? Een tweeluik over het leven in China.

    Dinsdag 11 december
    Leven in China

    China, het land met de meeste inwoners ter wereld. Een land waar de overheid het reilen en zeilen van haar inwoners nauwlettend in de gaten houdt. Hoe is het voor een westerling om in deze volksrepubliek met een socialistische markteconomie te wonen? Hoe manifesteert zich de macht van de overheid in het dagelijks leven? En zullen wij ‘de Chinees’ - als die al bestaat - ooit begrijpen?

    Garrie van Pinxteren is sinoloog en voormalig China-correspondent voor NRC Handelsblad en de NOS. Ze heeft jarenlang in China gewoond en keert er nog vaak terug. Ze is auteur van het boek China. Centrum van de wereld.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.
    Dit programma is een coproductie van Studium Generale en studieverenigingen Communiqué, Inter-Actief en Scintilla.

Waarom de hel naar zwavel stinkt

18 december
Prof. dr. Salomon Kroonenberg


  • Toon volledige beschrijving

    De wereld onder onze voeten wordt meestal geassocieerd met dood en verderf, de hel, of de onderwereld. En dat terwijl er een prachtige, grotendeels nog onbekende wereld onder het maaiveld schuilgaat, vol schitterende mineralen en waardevolle ertsen; een hemel voor geologen. Voor een groot deel van ons dagelijks bestaan zijn we zelfs afhankelijk van wat de ondergrond ons biedt, denk aan grondstoffen voor mobieltjes en auto’s. Dit ondergrondse rijk fascineert niet alleen geologen, ook generaties schrijvers, dichters en filosofen sprak het tot de verbeelding. Homerus, Vergilius, Dante, Da Vinci, Descartes en Jules Verne putten rijkelijk inspiratie uit onze aardlagen.

    Prof. dr. Salomon Kroonenberg is emeritus hoogleraar geologie. Hij schreef Waarom de hel naar zwavel stinkt. Mythologie en geologie van de onderwereld, waarin hij laat zien dat de aarde niet slechts een donkere afgrond is, maar dat zij een grote schoonheid en rijkdom bezit.

    Dinsdag 18 december, 19.30-21.00 uur, Vrijhof/Agora.