UTMESA+MESA+NieuwsMarcelo Ackermann nieuwe chair bij Focusgroep XUV

Marcelo Ackermann nieuwe chair bij Focusgroep XUV

De faculteit TNW heeft Marcelo Ackermann aangesteld als nieuwe chair van de Industriële Focusgroep XUV Optics. De aanstelling gaat in per 1 september aanstaande en tot januari werken Fred Bijkerk en Marcelo Ackermann aan een goede overdracht. Per januari 2021 neemt Ackermann het stokje definitief over van Bijkerk, die dan met emeritaat gaat.

In 2012 tekenden enkele belangrijke industriële en academische partners het contract dat leidde tot een nieuw initiatief in het kader van het Topsectorenbeleid: de vestiging van de Industriële Focusgroep XUV Optics aan het MESA+ Instituut voor Nanotechnologie. Een uniek initiatief dat niet alleen fundamentele wetenschap bedrijft, maar dit ook koppelt aan high tech toepassingen uit de industrie. Vanaf de eerste minuut staat de groep onder leiding van prof. dr. Fred Bijkerk, die in 2013 met de groep naar de UT kwam. 

Van Nieuwegein naar Twente

Het idee om naar Twente te komen, was Fred zijn eigen idee: “Voorheen zat ik met mijn groep in Nieuwegein. Toen er plannen kwamen voor een nieuwbouw, gaf dat ons de kans om na te denken over de structuur en toekomst van onze groep. De beste optie om het onderzoek aan dunne films door te zetten, was om naar de UT te komen. Een mooie plek met goede faciliteiten en ruimte. De UT past goed bij onze groep en andersom. De match is vanaf het begin goed geweest”.

Erkenning en waardering voor ons werk

De formule van XUV is niet standaard aan de UT. “We ontlenen onze inspiratie aan high tech optische toepassingen van dunne films”, aldus Fred. “Die toepassingen bij bedrijven vragen om fundamenteel fysisch inzicht. We hebben daartoe intensief contact met een aantal industriële partijen en de samenwerking is de afgelopen jaren alleen maar sterker geworden. Het is geweldig om te zien hoeveel spin-offs van onderzoeksresultaten er zijn ontstaan. Daar zijn we trots op!” Met een positief gevoel kijkt Fred terug op de afgelopen jaren. “In 2012 is er getekend voor een periode tot eind 2020. Dat het nu gecontinueerd wordt, is een mooie erkenning en waardering voor het werk!”

Stijl van de ondernemer

De komende maanden staan in het teken van een goede overdracht. “De constructies met industriële partijen zijn ingewikkeld. Dat vraagt om een zorgvuldige overdracht. Als de overdracht rond is, hoop ik een ding achter te hebben gelaten. En dat is de stijl van de ondernemer binnen de wetenschap: niet iemand die tevreden is met alleen een gepubliceerd artikel, maar iemand die actief op zoek gaat naar de vragen die leven in de high tech industrie. Vragen die een goede inspiratie zijn voor ons onderzoek. Er is een speciale ondernemersgeest voor nodig om dit soort vragen aan te kunnen spreken en verwerken”.  

Marcelo Ackermann: van ASML naar XUV

Vanaf 1 september verwelkomt de faculteit TNW Marcelo Ackermann als hoogleraar bij XUV. Ackermann is op dit moment Group Lead en functie-eigenaar EUV Development and Engineering bij ASML. Hoewel er geen directe samenwerking tussen Ackermann en XUV is geweest, is de groep hem zeker niet onbekend. “Vanuit mijn huidige functie binnen ASML heb ik geen direct lijntje met XUV. Maar ik ken de groep heel goed: vrijwel alles wat ik tot nu toe heb gedaan in mijn carrière, heeft raakvlakken met het werk van XUV. Zo heb ik bijvoorbeeld voor ESA gewerkt aan multilaagspiegels voor röntgentelescopen. De mal voor deze spiegels werd gemaakt door Carl Zeiss en gemeten bij PTB in Berlijn, pal naast het lab waar de EUV spiegels werden gemeten. En zowel Zeiss and PTB zijn huidige partners van XUV. Ook heb ik bij SCHOTT gewerkt aan zowel multilaags coatings voor optica, als aan de materialen zelf die worden gebruikt voor de EUV spiegels. Eigenlijk heb ik alles wat XUV doet ‘aangeraakt’ maar nog nooit direct met XUV samengewerkt.”

‘Zou jij niet eens…?’

De overstap van de industrie naar een focusgroep ligt misschien niet voor iedereen voor de hand. Maar echt onverwachts kwam het ook niet. Marcelo: “Toen bekend werd dat de functie van Fred vrij kwam, zeiden drie personen in mijn directe omgeving: ‘Zou jij niet eens…?’. XUV is een bijzondere groep die niet alleen puur academisch is, maar zich ook richt op de industrie en gespecialiseerd is in multilaagspiegels. Dat spreekt mij enorm aan. Het is een vakgebied waar ik, zoals gezegd, alles heb aangeraakt. Maar nog niet alles in één keer. Daarnaast woon ik op 1.5km afstand van de Campus van de UT. Dus onbekend met de groep en UT ben ik zeker niet”.

Uitdaging

“Er zijn afspraken gemaakt met de industrie over de topics waar we aan moeten werken en wat we moeten leveren in de toekomst. Fred heeft hierin al veel betekend en is ver gekomen. Ik hoop hier met de groep op verder te bouwen. Een grote uitdaging op dit moment is bijvoorbeeld het langer in leven houden van de coating in machines. De coating is in het begin heel goed en op dit moment ook goed genoeg voor de klanten van ASML. Maar de coating degradeert vanwege chemische interacties en het EUV licht. Aan ons de uitdaging om ervoor te zorgen dat coating langer goed blijft in de machines”.

World-leading

“Alles wat de groep nu al doet en bereikt is ontzettend goed. Ze zijn world-leading in het vakgebied. Fred heeft een stevige groep neergezet. Mijn bijdrage en toegevoegde waarde zal naast de multilaags coatings vooral in de hoek van oppervlakte chemie zitten, en de sterke band die ik meebreng vanuit de industrie. Uiteraard blijft de lijn dat wij datgeen proberen te bieden wat de industrie nodig heeft aan fundamentele kennis om grote stappen te maken en toekomstbestendig te zijn.”

Ambities zijn er ook zeker. Zo heeft Marcelo al nagedacht over wat hij wil bereiken. “Ik ga hard mijn best doen om meer industriële partners binnen te halen. Met veel bedrijven hebben we samengewerkt, maar zij zijn nog niet aangesloten bij XUV. Ook wil ik meer academische banden aanhalen met andere vakgroepen in Nederland die werken in de oppervlakte chemie en aan EUV lithographie. Ik wil een nog sterkere partnership creëren met andere academische groepen”.