Een student met een spraakbeperking heeft poblemen met woordvinding, uitspreken van woorden of onduidelijk spreken en/of helemaal niet spreken.
Spraakbeperkingen kunnen verschillende oorzaken hebben. Soms is er een combinatie met een auditieve beperking.
kenmerken
Het gevolg van een spraakbeperking is dat de student de woorden, zinnen of verhalen onduidelijk of onverstaanbaar uitspreekt, terwijl er met de intelligentie of het taalvermogen niets aan de hand is. Het onderscheid in uitingsvormen van beperkingen in het spreken is groot.
Voorbeelden van spraakstoornissen:
- Afasie: als gevolg van een niet-aangeboren hersenletsel ontstaat er een onvermogen te zeggen wat je wil.
- Dysarthrie: een beperking in spraak veroorzaakt door een beschadiging van het zenuwstelsel ten gevolge van een beroerte, hersentumor, ongeval of spierziekte. Hierdoor werken spieren die nodig zijn voor het ademen, stemgeving en de uitspraak onvoldoende.
- Articulatiestoornissen, bijvoorbeeld slissen: niet of verkeerd uitspreken van klanken en problemen in de coördinatie van ademing, stemgeving en uitspraak.
- Stotteren: niet-vloeiend spreken. Een verzameling van hoorbare herhalingen, verlengingen en blokkades. En soms zichtbare symptomen (tics), die per situatie kunnen verschillen.
Door spraakbeperking kan de communicatie tussen student en docent/medestudenten ernstig worden belemmerd. Daarnaast kunnen de communicatieve beperkingen psychische klachten ten gevolge hebben: spreekangst, vermijden van spreeksituaties (sociale angst, faalangst), minderwaardig voelen, schaamte, stress en depressies. Ook kunnen er energieproblemen ontstaan omdat de communicatie veel inspanning kost. Dit kan leiden tot leerproblemen, minder presteren of psycho-sociale problematiek.
problemen in de onderwijssituatie
Studenten ervaren vooral problemen bij:
- Het stellen van vragen tijdens de lessen.
- Samenwerken in groepen en practica.
- Presenteren en mondelinge toetsen.
- Stage lopen.
mogelijke onderwijsmaatregelen en voorzieningen
In een gesprek met de studieadviseur wordt bepaald of deze voorziening(en) mogelijk zijn:
- Ondersteuning bij communicatie naar docenten.
- Extra begeleiding.
- Samenwerken met vaste partner bij practica.
- Alternatieve toetsvorm in plaats van presenteren.
- Ondersteuning en advies bij spreiden van modules.
- Communicatiehulpmiddelen zoals opname apparatuur.
bruikbare hulpmiddelen
Raadpleeg de huisarts bij een beperking in spreken.
hulpmiddelen via zorgverzekeraar, thuiszorgwinkel, Gemeente en UWV
- Bepaalde hulpmiddelen voor behandeling, verpleging, revalidatie of verzorging worden vergoed door de eigen zorgverzekeraar.
- Bepaalde hulpmiddelen of voorzieningen bij het volgen van een opleiding worden onder voorwaarden verstrekt door het UWV.
Raadpleeg de Hulpmiddelenwijzer voor meer informatie over de diverse hulpmiddelen.
Interne Aanbod begeleiding
Voor opleidingsgebonden begeleiding is de studieadviseur van de opleiding het eerste aanspreekpunt.
Voor opleidingoverstijgende individuele begeleiding en advisering zijn de studentbegeleiders van Student Affairs Coaching & Counseling te raadplegen.
interne aanbod ondersteuning
UT ondersteuningsaanbod van trainingen, workshops, studievaardigheden.
regelingen bij studiebeperking
externe aanbod begeleiding en ondersteuning
- Reguliere hulpverlening logopedie met diverse locaties in Twente:
- Twentsch logopediecentrumLogopedie-direct
- Stottercentra Nederland, locatie in Enschede.
- Nederlandse vereniging voor stottertherapie.
tips voor docenten/begeleiders
- Laat samenwerken met vaste medestudent.
- Geef een alternatieve opdracht voor een presentatie.
- Luister naar wat de student zegt en niet op welke manier.
- Laat de student uitpraten, maak het woord of de zin niet af.
- Praat rustig, ga vooral niet luid of breedsprakig praten.
- Bouw geregeld pauzemomenten in een gesprek.
- Houd er rekening mee dat onzekerheid ook een rol kan spelen.
- Plan een gesprek ruim in; geef de student de tijd om zijn eigen formuleringen te zoeken en langzamerhand meer rust te vinden.
- Let op lichaamstaal, deze kan een hoop informatie toevoegen of verduidelijken.
- Tips voor luisteraars - Nederlandse vereniging stotteren.
Overzicht deskundigheid bevorderende activiteiten voor docenten en studiebegeleiders.
Tips voor studenten
Geef duidelijkheid aan personen waar je mee moet samenwerken. Bespreek hoe je behandeld wilt worden.
- Gebruik ontspanningstechnieken. Een training Mindfulness kan helpen.
- Video presenteren (Open Universiteit)
- Raadpleeg de studietips onder de beperkingsgroep ‘spreken’ van expertisecentrum Handicap & Studie.
informatiebronnen
literatuur/publicaties
- Vervelend dat ik stotter, maar niets te vertellen hebben is nog vervelender - Richard Heeres
Laat stotteraars kennismaken met de positieve en negatieve ervaringen van andere stotteraars. Geeft ouders, familie, docenten, werkgevers en (aankomend) logopedisten inzicht in de problemen van stotteraars. - Meer lezen over stotteren - Nederlandse stottervereniging Demosthemes.
Websites
- Nedelandse Federatie Stotteren - informatiesite.
- Nederlandse stottervereniging Demosthenes.
Video/films
- Omgaan met een stotterende student - Leraar24 website voor en door leraren (PO,VO,MBO,SO).
- Ervaring studenten met stotteren - Studenten van de PABO vertellen over hun ervaringen met stotteren.
- The King's Speech - speelfim.
- Stutterer - korte film over stotteren (Oscar awardwinner).