Studeren met een Angststoornis

Bij een angststoornis is de angst buitensporig en irrationeel. 

De persoon in kwestie heeft er zoveel last van dat het functioneren er door belemmerd wordt.
Er zijn verschillende soorten angststoornissen met wisselende uitingsvormen. Meest voorkomende angststoornissen bij studenten :

• Faalangst.
• Sociale fobie.
• Dwangstoornis.

Kenmerken

• Spanning of stress.
• Piekeren.
• Nervositeit.
• Onrust.
• Concentratie- en energieproblemen.
• Slaapproblemen.
• Vermijding van angstgevende situaties/activiteiten.
• Lichamelijke symptomen: transpireren, hyperventilatie, trillen/beven, misselijkheid, hoofdpijn.

belemmeringen bij onderwijsactiviteiten 

• Tentamens/toetsen maken.
• Afwezigheid bij onderwijsactiviteiten (niet durven komen).
• Bestuderen studiemateriaal, geen hoofd- en bijzaken kunnen onderscheiden waardoor studeren veel meer tijd vergt.
• Beperkte belastbaarheid.
• Vermoeidheid, al dan niet door medicijngebruik.
• Individuele werkstukken / papers.
• Deelname aan werkgroepen: samenwerken.
• Presenteren.
• Onbegrip vanwege de onzichtbaarheid en onbekendheid van de stoornis.

MOGELIJKE ONDERWIJSMAATREGELEN EN VOORZIENINGEN

Een verklaring is nodig die de aanvraag voorzieningen en regelingen wegens persoonlijke omstandigheden rechtvaardigt. Procedure aanvraag voorzieningen: raadpleeg het stappenplan.

begeleiding(tips)/onderwjsmaatregelen

• Periodieke, structurele begeleidingsgesprekken
• Ondersteuning bij een taakgerichte planning en structureren van de studie.
• Stimuleren van zelfmonitoring.
• Laten werken in kleine groepen.
• Begeleiding van communicatie naar mentoren en docenten.
• Stimuleren van persoonlijke ontwikkeling via trainingen, bv mindfulness.
• Stimuleren om hulp te zoeken om angsten te overwinnen, bv. studentenpsycholoog. 
• Bespreek en bied hulp bij het maken van een aangepast haalbaar programma als de angststoornis studievertraging (heeft) veroorzaakt of om ruimte te geven voor therapeutische behandeling.

Toetsvoorzieningen

• Extra toetstijd
• Rustige prikkelarme aparte toetsruimte.

Bruikbare hulpmiddelen

De geboden tools zijn niet bedoeld ter vervanging van professionele psychologische of medische hulpverlening, maar een aanvulling op de gewone 'spreekkamerhulpverlening' bij een bevoegde (huis)arts of psycholoog. Neem bij psychische klachten contact op met de studentenpsycholoog of met een externe reguliere professionele hulpverlener.

• Train je focus met Mindfulness
  Trainingsaanbod van Student Affairs Coaching & Counselling (UT) 
• Studeren met aandacht
  Tips, oefeningen en strategieën over omgaan met angst, piekeren en stress. Ontwikkeld door studentenpsychologen van de Universiteit Leiden.
• Studentengezondheidstest
  Applicatie om studenten met gezondheidsklachten vroegtijdig te kunnen herkennen en helpen. Persoonlijke feedback per email. Ontwikkeld door studentenartsen van de UvA en HvA.
• Voluit leven
  Zelfhulpcursussen voor mensen die het leven als onbevredigend ervaren en/of last hebben van stress, pijn, vermoeidheid, sombere gevoelens of angst.
• Mindfulness coach app
  App met oefeningen om te leren ontspannen en mediteren.
• Angst en Paniek, zelfhulp module met tips en oefeningen om beter te leren omgaan met gevoelens van angst en paniek.

Interne aanbod begeleiding

Voor opleidingsgebonden begeleiding is de studieadviseur van de opleiding het eerste aanspreekpunt.
Voor opleidingoverstijgende individuele begeleiding en advisering zijn de studentbegeleiders van Student Affairs Coaching & Counselling te raadplegen.

interne aanbod ondersteuning

UT ondersteuningsaanbod van trainingen, workshops, studievaardigheden.

regelingen bij studiebeperking

Externe aanbod begeleiding en ondersteuning

Om gebruik te maken van het externe begeleidingsaanbod Geestelijke GezondheidsZorg (GGZ) is een verwijzing van de huisarts nodig. Vergoeding voor psychologische hulp is opgenomen in het basispakket van de zorgverzekeraar. Het eigen risico is hierop van toepassing. 

Ondersteuning met verwijzing van de huisarts

• Instituut voor Mentale Vitaliteit IVMV
  Kleinschalige GGZ in Enschede.
• PsyQ GGZ Enschede 
  Individuele en groepsbehandeling bij angststoornissen.
• Mediant GGZ Enschede
  Individuele behandeling een eHealt ondersteuning bij angst/paniekklachten.
• MaxErnst GGZ Hengelo
• Dimence GGZ Almelo, Deventer, Zwolle

Raadpleeg tevens het externe aanbod bij studeren met psychische problematiek.

Ondersteuning zonder verwijzing en/of kosten

• Ixta Noa GGZ Enschede.
  Laagdrempelige ondersteuning voor mensen met uiteenlopende problemen.
• Angst, Dwang en Fobie stichting (ADFStichting)
  Organiseert cursussen en trainingen voor mensen met angst- of dwangklachten, hyperventilatie of depressie. Ook zelfhulpcursus.
• Sensoor
  Telefonische hulpdienst wanneer je ergens anoniem over wilt praten.

tips voor docenten

• Duidelijkheid over wat er verwacht wordt van de student.
• Goede duidelijke feedback.
• Hulp bieden bij het houden van presentaties. 
• Hulp bieden bij stages.

Overzicht deskundigheid bevorderende activiteiten voor docenten en studiebegeleiders.

tips voor studenten

• Maak een afspraak met je huisarts of de studentenpsycholoog als je denkt dat je de spanning niet kan hanteren.
• Stel je studieadviseur op de hoogte als je angst en stress je studievoortgang belemmert.
• Sport en beweging vermindert je spanning.
• Doe ademhalingsoefeningen (geluidsfragment) en ontspanningsoefeningen.
• Maak gebruik van tips bij studiestress.
• Aanpak van examenvrees (Universiteit Leiden).
• 5 minuteninfo verminder stress 

informatiebronnen

Literatuur/publicaties

Voor begeleiders

• De draad van Ariadne - uitgave Studentenbegeleiding Universiteit Twente (2004).

Algemeen

• Succesvol studeren met een angststoornis (pdf) - Begeleid Leren
• ADF winkel
  Boeken voor jongeren en volwassenen aanbevolen door de ADFStichting.
• Leef .. zoals je eigenlijk zou willen - Gijs Jansen 2008
• Beren op de weg, spinsels in je hoofd - Theo IJzermans e.a. 2009
• RET jezelf - Jan Verhulst 2004

Websites

• Stop je angst
  Site voor jongeren met angst, dwang of fobieklachten. Ontwikkeld door de ADFStichting.
• Angst, Dwang en Fobie Stichting
  Landelijke patientenvereniging voor mensen met angst en dwangklachten.
• Psychowijzer en Stresscentrum van het Fonds Psychische Gezondheid.
  Specifieke informatie over angststoornissen, stress- en spanningsklachten, mindfulness, tips en oefeningen over omgaan met spanning.
• Faalangst.nl
  Speciale website over faalangst met informatie, trainingen en cursussen.