DOT Scheikunde

Scheikunde: invoeren van context-concept chemie

Context

In september 2013 is het nieuwe examenprogramma scheikunde ingevoerd. Aan de invulling hiervan is sinds 2002 gewerkt. Eerst heeft een Verkennings­commissie (van Koten, 2002) geconstateerd dat de beeldvorming van chemie negatief is, dat de motivatie van leerlingen niet zichtbaar is, dat de inspiratie van docenten is verminderd, en dat de samenhang tussen vakprogramma’s ontbreekt. Hierna heeft de Commissie Vernieuwing Scheikunde Havo en Vwo (Driessen, 2003) een advies uitgebracht, en tenslotte heeft de Stuurgroep (2010) het adviesexamenprogramma opgesteld.

De belangrijkste elementen die de Stuurgroep heeft vastgesteld zijn:

-Leg de nadruk op leren begrijpen van de chemie achter producten en processen.

-Laat zien waar wetenschappelijk onderzoek op de snijvlakken tussen bètavakken

toe leidt.

-Laat het programma aansluiten bij de grote vragen van de 21^ste eeuw.

-Ga uit van een context-concept benadering en gebruik ICT mogelijkheden.

Het nieuwe examenprogramma is opgebouwd uit drie domeingebieden: vaardigheden, vakconcepten en contextgebieden. Nieuw is ook dat het schoolexamen en het centraal schriftelijk examen niet over dezelfde eindtermen gaan.

Met de invoering van het nieuwe examenprogramma komen er nogal wat vernieuwingen op docenten en leerlingen af. Met collega’s gezamenlijk lessen voorbereiden is niet alleen erg leerzaam, maar het spaart ook tijd.

In dit DOT zal de nadruk daarom liggen op bespreken van de nieuwe elementen uit het examenprogramma, en deze in leermateriaal opnemen en dit in de klas gebruiken. Het leren van de leerlingen staat centraal en daarom zullen zowel het leerproces als de leeropbrengsten in kaart worden gebracht. We hebben al ervaring opgedaan met een groepslogboek om zicht te krijgen op het leerproces, en op enkele alternatieve evaluatievormen aan het einde van een module.

Beschrijving activiteiten- De thema’s die aan de orde komen spreken we onderling af tijdens de eerste bijeenkomst. We bepalen dan ook op welke leerjaren we de nadruk leggen. Tijdens de volgende bijenkomsten wordt, gebruik makend van ervaringen van de deelnemers en van materialen en expertise van elders, in een cyclisch proces innovatief leermateriaal geschikt gemaakt om in de klas te gebruiken. De discussies tijdens de bijeenkomsten blijken erg leerzaam en bereiden voor op het gebruik in de klas. Dit materiaal wordt vervolgens in de les gebruikt, en de leeropbrengsten worden gemeten. Een cyclus wordt afgesloten met het bespreken van de ervaringen en de sterke en zwakke punten uit het materiaal, en met het eventueel aanpassen ervan voor gebruik in komende jaren.

Resultaten

-Een werkend DOT bestaande uit vakdocenten en vakdidactici, indien nodig aangevuld met UT onderzoekers of andere specialisten.

-Een beter begrip van het examenprogramma, vooral de nieuwe domeinen en de verschillen tussen CE en SE en

-Leermaterialen die in de klas getest zijn en waarvan de leeropbrengsten bekend zijn.

-Publicaties in daarvoor geschikte media.

-Workshops en presentaties op daartoe geschikte conferenties en bijeenkomsten.