Ontmoetingsmiddag Datateams

Begin oktober vond in Apeldoorn een ontmoetingsmiddag en tevens feestelijke afsluiting plaats van zes datateams actief in het DTT (Diagnostische Tussentijdse Toets) project.

Twee datateams onderzoeken een probleem rondom het vak Nederlands, twee teams nemen wiskunde onder de loep en twee datateams Engels. Genodigden van het College van Toetsen en Examens en het Ministerie van OCW waren ook aanwezig.

De middag werd geopend door Hanadie Leusink, de begeleider van alle datateams van de Universiteit Twente. Daarna presenteerde UT-promovenda Wilma Kippers haar onderzoeksresultaten binnen dit project. Vervolgens gaf ieder datateam een korte presentatie over de resultaten van het datateam tot nu toe. Door de teams zijn verschillende hypotheses onderzocht en zijn er ook weer een aantal mythes ontkracht. Zo bleek op de betreffende scholen dat woordenschat Engels en Nederlands niet altijd met elkaar hoeven te samenhangen, leerlingen het in het eindexamen Nederlands niet per definitie slechter doen op leesvaardigheid en het niet de leerlingen zijn met een laag basisschooladvies die de examenresultaten negatief beïnvloeden. Hierbij moeten we uiteraard wel opmerken dat deze conclusies alleen voor de betreffende scholen gelden.

Ook is er een aantal hypotheses bevestigd en werken de datateams aan maatregelen om op basis van data hun probleem op te lossen en het onderwijs te verbeteren. Zo bleek bij een datateam Engels het lage niveau van woordenschat een oorzaak van het probleem rondom tegenvallende examenresultaten te zijn. Hiervoor heeft men een maatregel rondom het werken met ICT software van Slim Stampen ingevoerd, om meer te oefenen met woordenschat en zo het niveau van woordenschat te verhogen. Een ander datateam wiskunde gaat inzetten op meer contextafhankelijke opgaven, zowel om te oefenen in de les als bij de toetsen. Al van de onderbouw zal dit aan bod komen.

Na de presentaties van de huidige datateams gaf Lisa Moonen, docent op Augustinianum in Eindhoven, een presentatie over het datateam onderzoek bij haar op school. Zij hebben eerder begeleiding gehad van de Universiteit Twente en destijds het probleem van doorstroom tussen havo 3 en 4 onderzocht, waarbij de hele cyclus van de datateam methode is doorlopen. Lisa deelde de resultaten van dit datateam onderzoek met de aanwezigen. Tevens deelde Lisa haar ervaringen met het werken met de datateam® methode: ‘beslissingen worden nu genomen op basis van data’, ‘het is een ontzettende leuke ervaring om in een dergelijke werkgroep met allerlei vakdisciplines samen te werken’, maar ook ‘onderzoek doen kost tijd’ en ‘collega’s betrekken bij het onderzoek bleek nog best lastig’.

Tijdens de ontmoetingsmiddag werden ook verschillende dilemma’s over het werken met de datateam® methode met elkaar gedeeld, zoals gebrek aan facilitering, het vinden en toegang krijgen van de benodigde data, problemen rondom de kwaliteit van de data, wisselingen in het datateam en betrokkenheid van het management team.

Ondanks deze belemmeringen gaven de datateams aan dat het werken in het datateam veel voor de school heeft opgeleverd. Zo wordt er systematischer gebruik gemaakt van data bij het nemen van beslissingen en wordt de dataverzameling en -opslag verbeterd. Ook op persoonlijk niveau gaven deelnemers aan dat het werken in een datateam veel heeft opgeleverd. Eén van de deelnemers verwoordde het als volgt: ‘Je maakt gebruik van professionele kwaliteiten en je ontwikkelt deze verder, het is een beter uitgangspunt dan je onderbuik, er wordt in teamverband gewerkt, het is een praktische methode die iedereen kan leren en het dwingt tot reflectie op jezelf en je werk in de klas. Het is tijdrovend, maar de moeite waard’.