HomeNieuwsBijna alle vrouwen hebben gezondheidsproblemen na borstkanker

Bijna alle vrouwen hebben gezondheidsproblemen na borstkanker

Bijna alle vrouwen die behandeld zijn voor niet-uitgezaaide borstkanker hebben na de behandeling last van gezondheidsproblemen. Het gaat om een grote variëteit aan klachten, zoals vermoeidheid, tintelende handen en voeten (neuropathie) en problemen met geheugen en concentratie. Voor een deel van deze gezondheidsproblemen werd geen zorg gevraagd. Chemotherapie is de behandeling die tot de meeste klachten leidde. Dat blijkt uit onderzoek van Universiteit Twente, IKNL en onderzoeksinstituut NIVEL. Zij brachten de gezondheidsproblemen bij borstkankerpatiënten tot vijf jaar na diagnose in kaart.

Vermoeidheid, neuropathie en concentratieproblemen

Bijna alle vrouwen (93%) hadden na de behandeling last van een of meer gezondheidsproblemen. De meeste vrouwen (64%) hadden zorg gevraagd voor een of meerdere van deze problemen.

De klachten waren divers. Zo rapporteerde meer dan helft van de respondenten vermoeidheid (63%) of psychosociale problemen (53%). Een derde rapporteerde tintelende handen en voeten (neuropathie). Vier op de tien patiënten ervaarde problemen met geheugen of concentratie en 38% van de vrouwen had slaapproblemen. Klachten gerelateerd aan een vervroegde overgang speelden bij 39% van de patiënten. Een vijfde had huidproblemen en ook een vijfde had problemen met haaruitval.

Deze klachten werden zowel kort na de behandeling als langer na de behandeling gerapporteerd. Dit wijst er mogelijk op dat de klachten nog niet altijd herkend worden of dat er geen zorg voor is gevraagd. Ook kan het zijn dat deze klachten niet goed te verhelpen zijn, zodat ondersteuning alleen kan helpen om de klachten te accepteren en ermee om te leren gaan.   

Risico op klachten groter na chemotherapie

Om gezondheidsklachten na de behandeling te voorspellen werd de kans op klachten per behandeling bepaald. Behandeling met chemotherapie gaf een verhoogd risico op klachten als vermoeidheid, problemen met ademhalingswegen, klachten van de spijsvertering, neuropathie en huidproblemen. Ook na hormoontherapie rapporteerden vrouwen meer vermoeidheid.

Herkennen van klachten na kanker

Informatie over klachten na de behandeling is belangrijk voor artsen en patiënten om samen de best passende behandeling te kiezen. Meer bekendheid van de risicofactoren voor gezondheidsproblemen na behandelingen kan ook helpen bij het herkennen van symptomen, zowel in het ziekenhuis als ook voor huisartsen. Dat kan bijdragen aan tijdige verwijzing naar passende nazorg.

Als patiënten vragenlijsten invullen over gezondheidsproblemen en kwaliteit van leven, dan kunnen zorgprofessionals de (na)zorg hierop aanpassen. Deze monitoring van problemen na behandeling kan mogelijk helpen om voorlichting te geven over gezondheidsproblemen, gezond gedrag te bevorderen, symptomen vroeg te signaleren en de nazorg te verbeteren.

Tenslotte moet de behandeling van borstkanker steeds meer maatwerk worden, waarbij de afweging wordt gemaakt tussen het risico op terugkeer van de ziekte en de kans op latere gezondheidsproblemen.

Onderzoek

In totaal werden 876 vrouwen die tussen 2012 en 2016 waren geopereerd voor niet-uitgezaaide borstkanker uitgenodigd een vragenlijst in te vullen over huidige gezondheidsproblemen en gebruik van zorg. Met statistische analyses werd het effect van patiënt- en behandelkenmerken op gezondheidsproblemen bepaald. Van de aangeschrevenen reageerden 404 vrouwen (46%) op de vragenlijst. Deze groep vrouwen was representatief voor alle borstkankerpatiënten tussen 2012 en 2016 op basis van persoonlijke kenmerken en de behandeling die zij kregen. Zo was de mediane leeftijd 62 jaar, en kregen zij naast een borstoperatie, bestraling (72%), chemotherapie (49%), anti-hormonale therapie (57%) en okselklierverwijdering (21%). 

­­­­­­­­­­­­­­­­­Primary Secondary Cancer Care Registry

Deze studie maakt onderdeel uit van het project Primary Secondary Cancer Care Registry (PSCCR) van IKNL en Nivel. Het doel van PSCCR is om een zo compleet mogelijk beeld te geven van het gehele zorgtraject, zowel binnen als buiten het ziekenhuis. De focus ligt hierbij ten eerste op de behandeling van borstkanker en gezondheidsproblemen als gevolg van deze behandeling, zoals die zich bij de huisarts presenteren. De PSCCR levert daarmee een beter en completer inzicht op van de gevolgen van de verschillende behandelingen. 

K.M. de Ligt, M. Heins, J. Verloop, C.H. Smorenburg, J.C. Korevaar, S. Siesling. Patient-reported health problems and healthcare use after treatment for early-stage breast cancer. Breast. 2019 Apr 4;46:4-11.

Meer informatie

Meer informatie over klachten na kanker is te vinden op kanker.nl/levenmetkanker

Voor het verwijzen naar passende aanvullende zorg kunnen zorgprofessionals kijken op verwijsgidskanker.nl. Voor patiënten is dit zorgaanbod inzichtelijk via kanker.nl/verwijsgids.

drs. M.M.J. van Hillegersberg - Hofmans (Martine)
Persvoorlichter (aanwezig, ma, di, do)