HomeNieuwsFinanciële toxiciteit kankerbehandeling: ‘een onderschat probleem’

Financiële toxiciteit kankerbehandeling: ‘een onderschat probleem’

UT-onderzoekster publiceert in wetenschappelijke tijdschrift met hoogste impactfactor wereldwijd.

Naast bijwerkingen als haaruitval en misselijkheid kampen veel kankerpatiënten in de VS met stress en zorgen als gevolg van de hoge kosten als gevolg van hun behandeling. Pricivel Carrera van de Universiteit Twente deed het eerste grote literatuuronderzoek naar het relatief onontgonnen onderzoekveld van de financiële toxiciteit van kankerbehandelingen. Het onderzoek is gepubliceerd in CA: A Cancer Journal for Clinicians, het wetenschappelijke tijdschrift met de hoogste impactfactor ter wereld. Carrera noemt de financiële toxiciteit kankerbehandeling een onderschat probleem. “Artsen moeten zich minstens evenveel richten op de effectiviteit van behandelingen en de persoonlijke situatie van de patiënt, als op de ziekte zelf en de laatste technologie.”

Met de ontwikkeling van nieuwe, vaak dure, behandelingen tegen kanker ontstaat er een nieuwe bijwerking: namelijk financiële toxiciteit. Hierbij gaat het over de financiële zorgen en last die kankerpatiënten ervaren als gevolg van hun behandeling. In de ergste gevallen komen patiënten letterlijk voor de keuze te staan: (mee)betalen aan medicijnen of de huur betalen.

De schattingen van het aantal kankerpatiënten in de VS dat kampt met financiële toxiciteit lopen sterk uiteen, aangezien er nog geen sluitende definitie is en er nog relatief weinig onderzoek naar is gedaan. Maar met, schattingen tussen de 16 en 73 procent, is duidelijk dat het een groot probleem is. Degenen die het grootste risico op financiële toxiciteit zijn degenen met een laag inkomen, met name jongere vrouwen, mensen zonder (afdoende) zorgverzekering en patiënten die net aan een kankerbehandeling zijn begonnen.

Aanbevelingen

Carrera pleit voor meer aandacht voor en onderzoek naar financiële toxiciteit, dat ze een ‘onderschat probleem’ noemt. Dat artsen zich vooral richten op het behandelen van ziektes en het verbeteren van de kwaliteit van leven, is volgens haar logisch, maar met de stijgende kosten van nieuwe behandelingen wordt het steeds belangrijker om te kijken naar de daadwerkelijke effectiviteit van behandelingen.

“Een nieuwe behandeling is niet per se beter. Het feit dat een behandeling nieuw is garandeert niet dat het om een klinisch relevante verbetering en dus een innovatieve behandeling gaat. Als we hoge prijzen betalen, wat doorgaans het geval is bij veel nieuwe technologie voor de zorg, moeten we aan kunnen nemen dat de uitkomst voor de patiënt ook daadwerkelijk beter is, en de behandeling de ziekte bijvoorbeeld niet slechts enkele dagen remt.”

Ook benadrukt ze dat het raadzaam is om beter te letten op de persoonlijke omstandigheden van patiënten, omdat door (de mogelijkheid) een dure behandeling voor sommige patiënten nieuwe problemen of moeilijkheden kunnen ontstaan. Ze raadt oncologen in de VS daarom aan om de zorgen van de patiënt over de kosten voor behandeling met nieuwe medicijnen te bespreken, of om het gesprek met hem aan te gaan over de kosten en het nut van (nieuwe) behandelingen. Zeker bij de grootste risicogroepen. “Een dergelijk gesprek is ongemakkelijk en erg lastig, maar is wel essentieel. Ook kunnen medisch oncologen meer gebruik maken van bestaande signalen over een financiële zwakkere positie van patiënten, gebaseerd op de gegevens die ze hebben, en deze beter de weg wijzen naar bestaande financieringsmogelijkheden.”

Het artikel van Carrera is specifiek gericht op de Verenigde Staten. Maar, ook al heeft Nederland een compleet ander zorgsysteem dan de VS, toch gaan veel inzichten uit het onderzoek van Carrera ook op voor de Nederlandse situatie vertelt ze. “In Nederland worden de behandelkosten, gelukkig, grotendeels gedragen door de samenleving als geheel en hebben kankerpatiënten minder last hebben van objectieve financiële toxiciteit. Maar we moeten ons wel afvragen in hoeverre we in staat en bereid zijn om alle nieuwe medicijnen te betalen, ongeacht de prijzen en de daadwerkelijke voordelen. Uiteindelijk leidt dit tot een hoger eigen risico of hogere zorgverzekeringskosten. Dit is, ook in Nederland, een uiterst actuele discussie.”

Onderzoek

Pricivel Carrera is werkzaam als universitair docent bij de vakgroep Health Technology and Services Research (HTSR) van de Universiteit Twente. Ze doet er onderzoek naar de financiering van de zorg en de link tussen wetenschappelijk bewijs en zorgbeleid. Ze voerde het onderzoek uit in samenwerking met medici van het Memorial Sloan Kettering Cancer Center en het University of Texas MD Anderson Cancer Center.

Een uitgebreide beschouwing van ‘financiële toxiciteit’, bestemd voor een internationaal publiek, verschijnt in de tweede editie van het Multinational Association of Supportive Care in Cancer (MASCC) Textbook of Cancer Supportive Care and Survivorship, dat uitkomt halverwege dit jaar.

Noot voor de pers

Voor meer informatie, interviewverzoeken of een digitale versie van het artikel ‘The financial burden and distress of patients with cancer: Understanding and stepping-up action on the financial toxicity of cancer treatment’ kunt u contact opnemen met UT-persvoorlichter Joost Bruysters (06 1048 8228).

drs. M.M.J. van Hillegersberg - Hofmans (Martine)
Persvoorlichter (aanwezig, ma, di, do)