HomeNieuwsPolitie krijgt beter zicht op het effect van hun communicatiefouten

Politie krijgt beter zicht op het effect van hun communicatiefouten

Recentelijk vond aan de Universiteit Twente het eerste onderzoek plaats naar communicatiefouten van de politie. Specifiek is gekeken naar communicatiefouten bij verhoren en crisisonderhandelingen. Wanneer de politie hun fouten gepast herstelt, komt dit de effectiviteit van verhoren en crisisonderhandelingen ten goede. Dit bevordert de veiligheid in de samenleving. Miriam Oostinga promoveert op dit onderzoek aan de Universiteit Twente.

Naast hun taak als politieagent hebben zeker honderd agenten tevens een rol als onderhandelaar. Deze agenten worden opgeroepen in een crisissituatie. Bij een crisis gaat het regelmatig om een zelfmoord voorkomen, ingrijpen bij een gijzeling of ontvoering oplossen. In Nederland komen dit soort situaties zeshonderd keer per jaar voor. Bijna twee keer per dag. “Ik heb diep respect voor de onderhandelaars. Dat politieagenten verhoren afnemen weten we, maar dat ze ook opgeroepen worden in dit soort situaties was nieuw voor mij. Juist het feit dat we er zo weinig over horen in de media, betekent dat ze hun werk goed doen”, vertelt Oostinga. 

De groep agenten die werken als onderhandelaar krijgt een speciale opleiding, waarbij luisteren de kunst is. In het onderzoek van Oostinga komt naar voren wat er gebeurt met beide gesprekspartners als de agent een communicatiefout maakt en wat een agent daarna het beste kan doen. Denk aan: iemands naam verwisselen (feitelijke fout), iemands gevoelens te licht opnemen (inschattingsfout) of iemand op leeftijd ongewenst met ‘jij’ aanspreken in plaats van ‘u’ (inschattingsfout). Oostinga spreekt van feitelijke fouten en inschattingsfouten en van drie soorten reacties: ontkennen, accepteren en verontschuldigen.

 

Effect fouten

Als resultaat blijkt dat inschattingsfouten het affectieve vertrouwen van de verdachte en de werkrelatie negatief beïnvloedt in een verdachtenverhoor, maar niet in een crisisonderhandeling. Opmerkelijk genoeg was er een positief effect van fouten waarneembaar in beide contexten. Het zette verdachten aan tot het verschaffen van extra informatie. Het onderzoek laat daarnaast zien dat het maken van een feitelijke fout een grotere impact heeft op de agent dan een inschattingsfout. Dit komt dus niet overeen tussen de gesprekspartners. 

Herstellen

Accepteren en verontschuldigen zijn effectieve strategieën, waarbij excuses goed werken in crisisonderhandelingen en accepteren bij verhoren. De context is bepalend voor de meest gepaste reactie. Het onderzoek laat zien dat fouten zowel positieve als negatieve gevolgen hebben, maar het is de daar opeenvolgende reactie die ertoe leidt dat de politie ‘(het) ijs kan breken’.


Miriam Oostinga

High-Value Detainee Inerrogation Group (HIG)

Het onderzoek is gefinancierd door de High-Value Detainee Inerrogation Group (HIG) opgericht in 2009 in de Verenigde Staten. Een organisatie waarin de FBI, Central Intelligence Agency (CIA) en de Department of Defense (DoD) samenkomen. Zij financieren onderzoek met als doel bestaande verhoormethoden op effectiviteit te testen en nieuwe, meer effectieve en wetmatige, verhoormethoden te ontwikkelen

drs. J.G.M. van den Elshout (Janneke)
Persvoorlichter (aanwezig ma-vr)