HomeNieuwsUrinetest in de maak voor vroege opsporing kanker

Urinetest in de maak voor vroege opsporing kanker UT, VUmc en nieuwe startup NanoMed Diagnostics

Kanker van verschillende typen opsporen, al in een heel vroeg stadium en met een eenvoudig urinemonster. Met dat doel is op 29 januari een nieuwe onderneming van start gegaan, NanoMed Diagnostics. De basis voor de technologie is in de afgelopen jaren gelegd door onderzoekers van de Universiteit Twente en het VUmc. Samen met het nieuwe bedrijf gaan ze de test rijp maken voor toepassing.

Vroege opsporing van kanker kan hét verschil maken, in de overlevingskansen en ook in de zwaarte van de behandeling – en daarmee met de duur en de kosten. De praktijk is dat iemand zich pas meldt als klachten zich openbaren; in veel gevallen is het dan al te laat. Toch gaat ook vroegdiagnostiek tot nu toe over één specifieke kankersoort. Kunnen we de vingerafdrukken van verschillende typen kanker herkennen in één test, is de vraag waaraan onderzoekers wereldwijd werken. Recent lieten Amerikaanse onderzoekers bijvoorbeeld een bloedtest zien voor verschillende soorten kanker.

Versnelling

Ook onderzoekers van de Universiteit Twente  en het VUmc werken al geruime tijd samen aan vroegdiagnostiek: UT-hoogleraar Albert van den Berg en voormalig VUmc-oncoloog Bob Pinedo hadden een idee voor de vroege opsporing van darmkanker. Dit idee is nu de basis voor een urinetest voor meerdere typen kanker. Om de ontwikkeling van de test te versnellen en naar de markt en de patiënt te brengen, is de onderneming NanoMed Diagnostics opgericht die nauw samenwerkt met de UT- en VUmc-onderzoekers. Een groep investeerders en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) maken deze onderneming mogelijk.

Ook longkanker

De urinetest analyseert DNA-fragmenten die ‘hyper-gemethyleerd’ zijn: aan het DNA heeft zich op bepaalde plaatsen een methyl-groep gekoppeld die een aanwijzing is voor kanker en ook voor de plaats van de kanker in het lichaam. Dat met een urinetest blaaskanker is aan te tonen, ligt nog voor de hand, maar er zijn ook al goede resultaten geboekt met baarmoederhalskanker. Zelfs longkanker lijkt al heel vroeg sporen achter te laten in urine. Uit het onderzoek moet blijken hoeveel verschillende kankertypen op deze manier betrouwbaar zijn te onderscheiden. In eerste instantie wordt ingezet op vier typen: blaaskanker, baarmoederhalskanker, longkanker en darmkanker.

Uiteenrafelen

De gehypermethyleerde DNA-fragmenten worden via een structuur van ‘nano-pilaartjes’ uit de urine gehaald. De volgende stap is het uiteenrafelen van deze fragmenten, om de verschillende vingerafdrukken te herkennen. Ook deze stap is, naar verwachting, te miniaturiseren naar micro- of nanoschaal. Daarin zijn de UT-onderzoekers (MESA+ Instituut voor Nanotechnologie) sterk, terwijl het VUmc de verbinding legt naar de medische kennis en ervaring, en naar metingen in de klinische praktijk: kan de test het onderscheid maken, op basis van urinemonsters van gezonde mensen, mensen met een verhoogd risico en echte patiënten? De partners verwachten dat het zo’n vier jaar vergt om de eerste  betrouwbare en gevalideerde tests beschikbaar te hebben voor de internationale markt.

ir. W.R. van der Veen (Wiebe)
Persvoorlichter (aanwezig ma-vr)
+31 53 489 4244 | +31 6 12185692
 w.r.vanderveen@utwente.nl
Gebouw: Spiegel Tuin