In het schuivende landschap van de gezondheidszorg creëert technologie nieuwe kansen en nieuwe dilemma’s. Aan de Universiteit Twente (UT) kiezen onderzoekers voor een cross-disciplinaire aanpak om grenzen te verleggen en te beschermen.
Bloedvaten in kweekweefsel
Gekweekte weefsels kunnen in de toekomt donorweefsel vervangen. Een van de redenen waarom dat nu amper lukt is dat ze vaak geen bloedvatnetwerk bevatten en daardoor lastig te integreren zijn in het lichaam. UT-onderzoeker Jeroen Rouwkema wil dat oplossen. ‘Waar anderen bloedvaten willen engineeren, bijvoorbeeld via 3D-printen, zetten wij in op de zelfsturende capaciteit van cellen. We willen in gekweekt weefsel een netwerk creëren met grotere bloedvaten die de chirurg al tijdens de operatie kan hechten aan vaten in het lichaam, en kleinere die zelf aansluiten bij de aanwezige haarvaten. Wereldwijd lopen we hierin voorop.’
Ziekteverspreiding simuleren
UT-onderzoekster Ellen-Wien Augustijn ontwikkelt ruimtelijke simulatiemodellen om de verspreiding van infectieziekten in kaart te brengen. Het doel: effectievere interventies mogelijk maken. ‘We bootsen na hoe het verspreidingsproces zich in ruimte en tijd ontwikkelt en hoe specifieke factoren of interventies dat beïnvloeden. Zo krijgen we inzicht in wat er gebeurt bij een uitbraak – en wat je ertegen kunt doen.’ Sinds kort zet Augustijns team kunstmatige intelligentie in om naast concrete, geofysische factoren ook irrationeel menselijk gedrag te monitoren dat de ziekteverspreiding kan beïnvloeden. ‘Een gecombineerd ruimtelijk en sociaal model levert veel nauwkeuriger inzicht op.’
Alzheimerdiagnostiek
Innovatie kan zo snel gaan dat ethische of sociale vragen in de schaduw blijven. Aan de UT werken technologen intensief samen met ethici en filosofen aan maatschappelijk verantwoorde innovatie (MVI), onder meer in de vroegdiagnostiek rond de ziekte van Alzheimer. Onderzoekster Marianne Boenink: ‘Maatschappelijk verantwoord innoveren kan betekenen dat je onderzoekt onder welke omstandigheden patiënten baat hebben bij vroegdiagnostiek. Of dat je investeert in meer verfijnde diagnostiek, of betere voorlichting over de vele diagnostische onzekerheden – de ene Alzheimer (sub)variant kan immers heel anders uitpakken dan de andere. Het betekent ook investeren in andere oplossingen dan alleen technisch-medische, omdat sommige patiënten vooral sociale steun verlangen. Ons onderzoek plaatst dit soort belangrijke nuances op de agenda.’
Lees hier de meest recente wetenschappelijke bijdrage van Marianne Broenink: Gatekeeping and trailblazing: The role of biomarkers in novel guidelines for diagnosing Alzheimer ’s disease.
