Al enige jaren zet de Universiteit Twente zich in om het promotietraject verder te professionaliseren.
Zo is er meer aandacht voor persoonlijke ontwikkeling, maatschappelijke verantwoordelijkheid, wetenschappelijke integriteit en academische vorming. Paul van Dijk, directeur van de Twente Graduate School (TGS), blikt terug op de ontwikkelingen. “Promovendi geven nu het cijfer 7,4 voor het gehele traject: een ruime voldoende. Daar ben ik blij mee, ook omdat we ruimte zien voor verdere verbetering. Bij een volgende evaluatie willen we een 8 of meer scoren.”
De kwaliteit van het onderzoek van de vakgroep waar een promovendus werkt en die van de inhoudelijke begeleiding zijn de meest belangrijke randvoorwaarden voor een geslaagd promotietraject. Duidelijkheid en een gestroomlijnde achterliggende organisatie zijn echter een belangrijke tweede. Om het promotietraject te stroomlijnen, uitval te voorkomen en van begin af aan helderheid te verschaffen over de rechten en plichten van promovendi, heeft de UT in 2014 een promovendistatuut (PhD Charter) en een promovendivolgsysteem (ProDoc) in het leven geroepen. Van Dijk: “Hiermee waren we één van de eerste universiteiten in Nederland die het promotieproces helder heeft beschreven.”
Extra cursussen
Promovendi aan de UT stellen aan het begin van hun promotietraject, samen met hun begeleider een opleidings- en begeleidingsplan op. Hierin staat onder andere welke begeleiding hij van de UT kan en mag verwachten. Verder moeten promovendi 30 EC behalen voor cursussen op hun vakgebied of ter verbetering van hun academische vaardigheden. Promovendi moeten in de praktijk sinds 2014 dus meer laten zien om hun doctorstitel te behalen, maar dit is volgens van Dijk goed te verantwoorden. “Het past bij de maatschappelijke ontwikkelingen en het past uitstekend bij de UT. We willen als universiteit namelijk niet enkel proefschriften afleveren, maar getrainde mensen die zich breed hebben ontwikkeld.” Overigens moet je de aanvullende eisen niet enkel als een extra belasting zien, legt Van Dijk uit. “Je leert extra vaardigheden aan die je later in je carrière nodig hebt. Bovendien verdien je de tijd die je bijvoorbeeld investeert in een cursus academisch schrijven, al snel terug op het moment dat je wetenschappelijke artikelen gaat schrijven.”
Hoopvol teken
Het is nog te vroeg om te stellen of er minder promovendi uitvallen en of ze sneller hun promotietraject afronden. De belangrijkste wijzigingen zijn immers pas drie jaar geleden ingegaan, terwijl voor een promotietraject normaliter vier jaar staat. Maar het gegeven dat rond deze periode de eerste drie promovendi volgens de nieuwe systematiek in slechts drie jaar hun doctorstitel behalen, is volgens Van Dijk in ieder geval een hoopvol teken.
Recent kwamen de resultaten binnen van een eerste onderzoek onder circa 1000 promovendi van de UT (de onderzoeksgroep bevatte overigens zowel promovendi die volgens de nieuwe systematiek, als promovendi die nog onder de voorgaande regelingen zijn gestart). De respons was met bijna 50 procent hoog te noemen. Met de belangrijkste uitkomst – het cijfer 7,4 waarmee promovendi gemiddeld hun promotietraject beoordelen – is Van Dijk in ieder geval tevreden. ”Een ruime voldoende (…). Bij een volgende evaluatie willen we een 8 of meer scoren.”
Verbeterpunten
Uit het onderzoek kwamen uiteraard ook diverse verbeterpunten aan het licht. Zo bleek bijvoorbeeld dat veel cursussen voor promovendi te snel vol zaten. De UT heeft daarom de frequentie van enkele populaire cursussen verhoogd en zal het aanbod in de loop van 2017 nog verder verbeteren. Andere verbeterpunten waar de UT al aan werkt, zijn het gebruiksvriendelijker maken van het promovendivolgsysteem en het verbeteren van de website van de TGS. Verder wil Van Dijk promovendi beter informeren over het bestaan van een PhD counselor die in een vroeg stadium kan helpen eventuele problemen te adresseren.
Plichten aan de samenleving
De laatste wijziging die op 1 januari van dit jaar is ingegaan is de felicitatie van de (plaatsvervangend) rector bij de uitreiking van de doctorsbul. De promovendus wordt hierin gewezen op het feit dat het voeren van de doctorstitel een voorrecht is, maar wel een voorrecht dat gepaard gaat met plichten aan de samenleving. Zo dient de promovendus integer en transparant te handelen en onafhankelijk te communiceren over de resultaten en relevantie van zijn werk. Van Dijk: “Ook dat past uitstekend bij de maatschappelijke ontwikkelingen en de uitgangspunten van de UT.”
