Het gebruik van internet levert gebruikers vooral economisch voordeel op, maar niet per se sociaal of cultureel. Die conclusie trekken onderzoekers van de Universiteit Twente, London School of Economics en de Universiteit van Oxford uit een gezamenlijke onderzoeksproject. Het rapport ‘From digital skills to tangible outcomes’ werd vandaag gepubliceerd en geeft een beeld uit enquêtes en diepte-interviews die de onderzoekers in Engeland en Nederland hebben afgenomen.
Het besparen van geld werd het meest genoemd als voordeel van het gebruik van internet: 66% zegt geld te besparen door producten op internet goedkoper dan in de winkel te krijgen. De positieve effecten van het gebruik van internet op het sociale, culturele en persoonlijke leven worden minder ervaren, bijvoorbeeld 30% zegt een betere relatie met vrienden en familie te hebben, 21% zegt mensen met dezelfde interesses te hebben ontmoet, 10% zegt nieuwe dingen over zijn of haar afkomst te hebben geleerd en 6% zegt meer verbonden te zijn met zijn of haar religie of spirituele overtuiging.
De onderzoekers concludeerden dat deelnemen aan een bepaalde online activiteit niet automatisch betekent dat het beoogde resultaat wordt behaald, of dat men tevreden is over dit resultaat. Zo leidt 'socialiseren' met anderen bijvoorbeeld niet automatisch tot lagere niveaus van sociaal isolement of sterkere gevoelens van verbondenheid. Daarnaast is het zo dat degenen die profiteren in het ene domein, dit niet per se doen in andere domeinen. Iemand die in staat is economische voordelen te behalen, lukt dat misschien niet of in mindere mate op sociaal vlak.
SOCIALE POSITIE
Het doel van het project was om te onderzoeken hoe ongelijkheden in gebruik van internet invloed hebben op sociale positie. Naast verschillen in vaardigheden en soorten van internetgebruik, werden grote verschillen in economisch, cultureel, sociaal en persoonlijk welzijn gevonden die mensen met verschillende sociaal-economische en sociaal-culturele achtergronden met internet bereiken.
DIGITALE KLOOF
Een belangrijke oorzaak voor de gevonden verschillen zijn tekorten aan digitale vaardigheden, wat zowel tot uiting komt in de activiteiten die mensen uitvoeren, in het bereiken van tastbare voordelen, en in de mate van tevredenheid over de behaalde uitkomsten. Dr. Alexander van Deursen, onderzoeker van Universiteit Twente: “Toegang en gebruik van online hulpmiddelen leiden niet automatisch tot voordelen in het dagelijkse leven. De vaardigheden en de wijze waarop internet gebruikt wordt, spelen daarbij ook een grote rol. Er zijn zeker mogelijkheden om te voorkomen dat de kloof tussen vaardige en niet-vaardige gebruikers te groot wordt. Die vaardigheden zijn aan te leren door goed ontworpen, gerichte trainingen door bijvoorbeeld overheden, bedrijven of instellingen.”
OVER HET ONDERZOEK
Het onderzoeksteam bestaat uit Alexander van Deursen van de vakgroep Media, Communicatie en Organisatie van de Universiteit Twente, Ellen Helsper van London School of Economics en Rebecca Eynon van de Universiteit van Oxford. Samen onderzoeken zij zogenaamde digitale ongelijkheid. De Universiteit Twente richt zich met haar onderwijsprogramma Communicatiewetenschap en onderzoeksprogramma's op thema's die zich op het snijvlak van onderwijs en technologie bevinden.
Om tot betrouwbare metingen te komen van internet vaardigheden, gebruik en uitkomsten voerden de onderzoekers in opdracht van de universiteit van Oxford eerst cognitieve interviews en pilot testen in de UK en in Nederland uit. Daarnaast werd een nationale survey onder de Nederlandse bevolking gehouden.
Voor het volledige rapport en meer informatie over het project: www.alexandervandeursen.nl.
