Homo erectus woont al veel langer in west Turkije dan tot nu toe kon worden aangetoond. Dat bewijst de vondst van een stenen werktuig uit de steentijd in het gebied. Het is tussen de 1,17 en 1,24 miljoen jaar oud en is door wetenschappers gevonden in sedimenten van een oude bedding van de Gediz rivier. Het onderzoek is vandaag gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Quaternary Science Review.
Een internationaal team onderzoekers, onder leiding van professor Darrel Maddy van de Universiteit van Newcastle, voerde een groot, langdurig onderzoeksproject uit om oude rivierlopen te reconstrueren. Het team bestaat verder uit wetenschappers van de Universiteit Twente, Wageningen University, Universiteit Utrecht, de Vrije Universiteit in Amsterdam en universiteiten uit het Verenigd Koninkrijk en Turkije. Het doel is om gegevens te verzamelen om het klimaat en de tektonische activiteit van afgelopen twee miljoen jaar te reconstrueren. Tom Veldkamp van de faculteit ITC van de Universiteit Twente is al ruim tien jaar bij dit project betrokken: “Het was heel bijzonder om dit gereedschap te vinden in een verlaten rivierbedding. Het gaat om een door mensachtigen gemaakt stenen werktuig. Dit is het oudste, goed gedateerde menselijke artefact dat tot nu toe is gevonden in Turkije.” Er zijn al eerder werktuigen gevonden, maar doorgaans is het niet mogelijk om de absolute ouderdom ervan te bepalen. Bij dit artefact kon dat wel: “We konden heel precies een datering vaststellen aan de hand van lavastromen die destijds de rivier hebben afgedamd. Ze laten zien dat de sedimenten waarin het gereedschap is gevonden tussen de 1,17 en 1,24 miljoen jaar geleden zijn gevormd. Deze dateringen vormen voor het eerst onomstotelijk bewijs dat er al veel eerder mensen in West Turkije woonden dan tot nu toe kon worden aangetoond.”
Met de vondst van het werktuig kan de migratie van de vroege mens met groeiende nauwkeurigheid worden gereconstrueerd. Veldkamp: “We kunnen hiermee de verspreiding van onze voorouders en de oorsprong van de eerste Europeanen beter begrijpen. Het is waarschijnlijk dat het Anatolisch schiereiland de doorgang was die onze voorouders van Azië naar Europa heeft geleid. De vindplaats van het werktuig ligt minder dan 200 km van de Bosporus, waarlangs de mens waarschijnlijk naar het Europees vasteland is overgestoken.”
Foto: het gebied waar het gereedschap is gevonden.
Noot voor de pers
Voor meer informatie of interviewverzoeken kunt u contact opnemen met prof. dr. ir. Tom Veldkamp, 053 487 4269, of UT-persvoorlichter Joost Bruysters (053 489 6993).
