HomeNieuwsTop-nanotechnologiegroep van FOM-instituut DIFFER naar UT

Top-nanotechnologiegroep van FOM-instituut DIFFER naar UT 19,8 miljoen euro gemoeid met transfer; Provincie Overijssel stelt 5 miljoen euro beschikbaar

De volledige afdeling nanolayer Surface & Interface physics (nSI) van prof. dr. Fred Bijkerk die nu gevestigd is bij het FOM-instituut DIFFER in Nieuwegein wordt onderdeel van de Universiteit Twente. Dat maken Provincie Overijssel, de Universiteit Twente en Stichting FOM bekend. De provincie stelt 5 miljoen euro beschikbaar voor de transfer. De nSI-afdeling behoort tot de topgroepen op het gebied van de nanotechnologie en weet als geen ander fundamenteel onderzoek te koppelen aan concrete vragen en behoeftes vanuit de industrie en de wetenschap. De afdeling zal zich geleidelijk in Twente vestigen. Medio 2014 moet de hele afdeling over zijn.


De afdeling nanolayer Surface & Interface physics (nSI) is gespecialiseerd in het manipuleren van licht met uiterst korte golflengtes, zoals extreem ultraviolet licht en zachte röntgenstraling. De groep houdt zich onder meer bezig met fysisch onderzoek dat high tech toepassingen op nanoschaal mogelijk maakt. De voornaamste toepassingen bevinden zich op het domein van de fotolithografie, de materiaalanalyse en de microscopie. De groep is onder meer gespecialiseerd in zogenaamde multilaagspiegels, die bijvoorbeeld gebruikt worden in ruimtetelescopen en in geavanceerde vormen van lithografie, die een nieuwe generatie computerchips mogelijk moet maken.


De vaste kern van de nSI-groep, zo’n tien wetenschappers en technici die nu onderdeel zijn van het FOM-instituut DIFFER (voorheen het FOM-Instituut voor Plasmafysica Rijnhuizen), verhuist naar de Universiteit Twente. De groep gaat hier, vooralsnog met zo’n tien oio’s, de nieuwe Industrial Focus Group XUV Optics vormen en wordt onderdeel van MESA+, het UT-instituut voor nanotechnologie. Volgens Bijkerk is MESA+ de ideale plek voor zijn vakgroep: “In ons onderzoek aan XUV optische systemen bedienen we ons van nanotechnologie en nu gaan we naar hét nanotechnologie-instituut van Nederland.” Volgens Gerard van der Steenhoven, decaan van de faculteit TNW van de UT, is de vakgroep een aanwinst voor de UT: “Deze groep versterkt onze leidende positie in de nanotechnologie, met name als het gaat om de relatie met het ‘grote bedrijfsleven’ en het MKB.”


Volgens Richard van de Sanden, directeur van DIFFER, zit de afdeling bij de Universiteit Twente op de juiste plek. "We zijn er trots op dat een parel van ons instituut verder kan groeien in een uitdagende omgeving. FOM en de UT faciliteren de verhuizing graag. We zien voor de groep in Twente uitstekende garanties voor innovaties op het gebied van de nanotechnologie."

Ook Dave Blank, wetenschappelijk directeur van MESA+, is blij met de komst van de groep: “Het onderzoek binnen de Industrial Focus Group sluit perfect aan bij het onderzoek van MESA+. De ontwikkelingen op het gebied van XUV optics zijn belangrijk voor de volgende generatie apparatuur voor het creëren van nanostructuren. De aanwezige kennis op het gebied van optica en materiaalkunde binnen MESA+ en het onderzoek binnen de groep zullen elkaar versterken.”


Samenwerken industrie

Het onderzoek van de vakgroep past helemaal binnen het Topsectorenbeleid. Bijkerk weet met zijn groep namelijk als geen ander de verbinding te leggen tussen fundamenteel wetenschappelijk onderzoek en vragen vanuit de industrie. Bijkerk: “Het is geen l’art pour l’art wat we doen. We verrichten fundamenteel onderzoek, maar laten ons hierbij altijd inspireren door problemen uit de praktijk.” De groep werkt dan ook nauw samen met toonaangevende industriële partners. Met de transfer van de groep is tot 2020 een bedrag van 19,8 miljoen euro gemoeid, waarvan op dit moment maar liefst 86 procent al is zeker gesteld. Dat is op zijn minst bijzonder te noemen in tijden waarin het steeds lastiger wordt om onderzoeksfinanciering rond te krijgen.


Provincie Overijssel investeert vijf miljoen euro. “De high tech sector Systemen en Materialen is een speerpunt van ons provinciaal economisch beleid. Alleen al in Twente levert deze sector over 15 jaar zo'n 10.000 arbeidsplaatsen op. Dat is van groot belang voor de economische groei in Overijssel en de inkomenszekerheid van onze inwoners”, aldus Theo Rietkerk, gedeputeerde Economie, Energie en Innovatie. “Ik ben zeer trots op MESA+, dat nu vijfde op de wereldranglijst staat met onderzoek naar innovaties op het gebied van nanotechnologie. Uitbreiding van dit instituut met deze onderzoeksgroep kent op termijn een spin off van 250 werkplekken, veel samenwerking met lokale bedrijven en het aantrekken van grote nieuwe bedrijven zoals nu Carl Zeiss en ASML. Twente bewijst steeds opnieuw dat zij wetenschap, productie en afnemers effectief samenbrengt.”

Naast de provincie Overijssel dragen de Stichting FOM, de Universiteit Twente en diverse industriële partners, waaronder Carl Zeiss SMT, ASML, PANalytical, Demcon, VIRO engineering en de Norma Group, financieel bij.


Noot voor de pers

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:

Joost Bruysters, Universiteit Twente, 053 489 2773 / 06 1048 8228;

Gieljan de Vries, DIFFER, 030 6096902;

Marten Hellendoorn, provincie Overijssel, 038 499 9233.