Hoe kun je floreren in je alledaagse leven?
Het vergroten van floreren in de algemene bevolking als een nieuwe strategie voor de preventie van (symptomen van) angst en depressive
Lang lag de nadruk in de klinische- en gezondheidspsychologie op het verhelpen van klachten en psychische stoornissen door negativiteit en zwakheden aan te pakken. Sinds de introductie van de positieve psychologie in 2000 ligt de focus steeds vaker op het versterken van de sterke kanten en de positieve dingen in het leven om daarmee hetzelfde doel te bereiken: minder psychische klachten. Tot bloei komen, oftewel floreren, is een status waarin mensen hun volledige potentieel benutten in verbinding met zichzelf, anderen en de maatschappij. Dit zijn mensen die niet alleen gelukkig of tevreden zijn met hun leven, maar ook een betekenisvol leven leiden. In mijn proefschrift heb ik floreren onderzocht met behulp van data uit een representatief bevolkingsonderzoek in Nederland en door middel van een gerandomiseerde gecontroleerde studie naar een zelfhulpinterventie gebaseerd op de principes van de positieve psychologie. Uit mijn proefschrift blijkt dat bijna 80% van de Nederlanders gelukkig zijn met hun leven. Maar slechts 37% floreert: zij geven aan gelukkig te zijn én een betekenisvol leven te leiden. De longitudinale analyse laat zien dat floreren beschermt tegen het ontstaan van gediagnosticeerde angststoornissen en stemmingsstoornissen drie jaar later. Het goede nieuws is dat mijn proefschrift tevens aantoont dat het mogelijk is om meer mensen te laten floreren door middel van een zelfhulpcursus. De ene helft van de deelnemers aan de gerandomiseerde studie (137 mensen) ontving het zelfhulpboek “Dit is jouw leven” met wekelijkse emailbegeleiding waarin ze gemotiveerd werden om elke week een hoofdstuk te lezen en enkele positief psychologische oefeningen te doen.
Elk van de acht hoofdstuk gaat over een kernthema uit de positieve psychologie: positieve emoties, ontdekken en gebruiken van sterke kanten, optimisme en hoop, zelfcompassie, veerkracht en positieve relaties en spiritualiteit. Deelnemers hadden bij aanvang een laag of gemiddeld niveau van welbevinden (ze floreerden niet) en hadden geen of lichte symptomen van angst of depressie. Uit een kwalitatieve inhoudsanalyse van de eerste email van deelnemers naar hun begeleiders blijkt dat ongeveer de helft van hen zich had opgegeven voor de cursus vanuit een bepaald niveau van lijden, zoals psychische klachten, stressvolle gebeurtenissen of omstandigheden waaronder het verlies van werk of dierbaren en mantelzorgen. De andere helft wilde vooral groeien als persoon, ze wilden bijvoorbeeld positiever in het leven staan, hun veerkracht verbeteren of meer zelfcompassie ontwikkelen. De resultaten van mijn onderzoek laten zien dat beide type mensen significant verbeterde op zowel mentaal welbevinden en floreren als op symptomen van angst en depressie na drie en zes maanden, in vergelijking met een wachtlijst controlegroep (138 mensen). De interventie bleek tevens kosteneffectief. Verschillende welbevinden processen lijken te hebben bijgedragen aan de gunstige effecten van de interventie, met name de gunstige veranderingen in zelfcompassie en positieve relaties binnen de interventiegroep ten opzichte van de controlegroep. Dit proefschrift laat een nieuwe veelbelovende strategie zien voor de preventie van angst en depressie door te investeren in floreren in het alledaagse leven.
Voor meer informatie zie Engelse website
