In 2013 is begonnen met de voorbereidingen met TIMSS-2015. Het onderzoek duurt vier jaar. Dit lijkt lang, maar bij TIMSS-2015 zijn meer dan 50 landen betrokken en worden tussen de 250.000 en 300.000 leerlingen getoetst op hun kennis van de exacte vakken.
Landen doen mee met het basisonderwijs (10-jarigen), voortgezet onderwijs (14-jarigen) of met beide groepen. Nederland neemt deel met groep 6 van het basisonderwijs. In het voorjaar van 2015 maken zo’n 4500 basisschoolleerlingen de TIMSS-toets. Deze toets bestaat uit meerkeuze- en open opgaven voor rekenen/wiskunde en voor natuuronderwijs. In de zomer en in het najaar van 2015 worden de open opgaven nagekeken door speciaal getrainde codeurs.
Hieronder wordt een overzicht gegeven van de verschillende activiteiten van TIMSS-2015. Door op een onderdeel te klikken krijgt u meer informatie over de activiteiten zelf.
- 2013 Ontwikkeling van curriculumraamwerk, toets en vragenlijsten en steekproektrekking
Curriculumraamwerk
De inhoud van de TIMSS-toets en contextvragenlijsten zijn gebaseerd op het TIMSS-curriculumraamwerk. Dit raamwerk geeft de inhoudelijke opzet van de toets weer. Verder biedt het een overzicht van de onderwerpen die in de contextvragenlijsten aan de orde komen. Het curriculumraamwerk wordt ontwikkeld door een internationale expertgroep met vertegenwoordigers uit verschillende werelddelen. Ook wordt het raamwerk ter goedkeuring aan elk land voorgelegd tijdens internationale bijeenkomsten.
Het curriculumraamwerk van TIMSS-2015 is inmiddels beschikbaar op de internationale TIMSS-website beschikbaar.
Toets
De TIMSS-toets bestaat voor een deel uit trendopgaven. Trendopgaven zijn exact hetzelfde of sterk vergelijkbaar met de opgaven uit voorgaande TIMSS-onderzoeken. De rest van de TIMSS-toets bestaat uit volledig nieuwe opgaven. Op deze wijze kan worden ingespeeld op ontwikkelingen binnen de exacte vakken. Elk TIMSS-land kan toetsopgaven inbrengen.
Vragenlijsten
Ook de vragenlijsten worden bij elke TIMSS-ronde geactualiseerd. Een deel van de vragen blijft gelijk aan de vragen die eerder zijn gesteld, zodat ook trends in de onderwijscontext in kaart kunnen worden gebracht. Voor de TIMSS-vragenlijsten is een internationale expertgroep met vertegenwoordigers uit verschillende werelddelen ingesteld. Nederland maakt deel uit van deze expertgroep. De vragenlijsten worden vervolgens ter goedkeuring aan elk land voorgelegd tijdens internationale bijeenkomsten
Steekproeftrekking
Voor elk land wordt een representatieve steekproef van scholen getrokken voor zowel de proefafname als het hoofdonderzoek. Afhankelijk van de situatie in een land (zoals de grootte van de leerlingpopulatie) worden er binnen een school één of meer klassen geselecteerd. De selectie van de klassen is willekeurig. De toets wordt door alle leerlingen binnen één klas gemaakt. De steekproeftrekking wordt gecoördineerd door Statistics Canada in Ottawa.
- 2014 Proefafname van nieuwe toetsopgaven en vragenlijsten
Proefafname
Basisscholen worden ook zelf betrokken bij de ontwikkeling van de onderzoeksinstrumenten van TIMSS-2015. In februari 2014 wordt in Nederland een representatieve steekproef scholen benaderd met de vraag of hun leerlingen in groep 6 de nieuwe TIMSS-opgaven en de leerlingvragenlijst willen uitproberen.
De toets voor groep 6-leerlingen is samengesteld uit rekenopgaven en natuuronderwijsopgaven. Deze opgaven kennen een inhoudelijke dimensie en een cognitieve dimensie. De inhoudelijke dimensie verwijst naar de leerstof, de cognitieve dimensie heeft betrekking op gedragingen of handelingen die van leerlingen verwacht worden bij het oplossen van de opgaven.
De nieuwe TIMSS-opgaven worden verdeeld over 7 toetsboekjes. Een leerling maakt een van deze toetsboekjest. In totaal duurt de gehele toetsafname, inclusief instructie en pauze, ongeveer anderhalf uur. Daarnaast hebben de leerlingen een vragenlijst ingevuld. De school-, leerkracht- en oudervragenlijst worden voor de eerste keer in 2015 online afgenomen. Ook dit wordt tijdens de proefafname getest.
Scholen die aan deze proefafname hebben meegedaan, hebben hiervoor in ruil onder andere een overzicht van de toetsresultaten per leerling gekregen, afgezet tegen het landelijk gemiddelde. Op basis van de resultaten van de proefafname zal de toets voor het hoofdonderzoek ontwikkeld worden.
Nakijken van de toetsopgaven
De TIMSS-toets bestaat voor een deel uit meerkeuzeopgaven en voor een deel uit open opgaven. In elk land worden de open opgaven nagekeken door codeurs volgens een door TIMSS vastgesteld coderingssysteem. Deze codeurs krijgen hiervoor een training van een projectmedewerker die zelf getraind is tijdens een internationale TIMSS-bijeenkomst.
- 2015 Afname definitieve toets en vragenlijsten
Definitieve toets
De TIMSS-toets bestaat uit bijna 300 meerkeuzeopgaven en open opgaven. Dit zijn te veel opgaven om ze allemaal aan één leerling voor te leggen. Daarom worden de opgaven verdeeld over een aantal toetsboekjes. Een leerling krijgt vooraf één van de toetsboekjes toegewezen. Een toetsopgave komt in twee verschillende toetsboekjes voor. De toets bestaat uit twee delen met een pauze ertussen. Leerlingen in groep 6 krijgen in totaal 72 minuten de tijd om de toets te maken.
Vragenlijsten
TIMSS kent vier verschillende soorten schriftelijke vragenlijsten:
- Een leerlingvragenlijst, bestemd voor de getoetste leerling met o.a. vragen over de houding van leerlingen ten opzichte van de exacte vakken en school (± 30 minuten).
- Een leraarvragenlijst, bestemd voor de leraar van de getoetste klas (± 45 minuten). Deze vragenlijst gaat o.a. over achtergrondkenmerken van de leraar, knelpunten in het onderwijs, onderwijsklimaat en ICT-gebruik.
- Een schoolvragenlijst, bestemd voor schoolleider of directeur, o.a. over het onderwijsleerklimaat op de school (± 20 minuten).
- Een oudervragenlijst, bestemd voor de ouders/verzorgers van een getoetste leerling, o.a. over activiteiten thuis van de leerlingen ten aanzien van rekenen en natuuronderwijs (± 15 minuten).
- Een curriculumvragenlijst, bestemd voor curriculumexperts o.a. over de geschiktheid van de TIMSS-toets voor het nationaal curriculum.
Om de toetsprestaties van landen te kunnen vergelijken moet de afname van de TIMSS-toets voor elk land op hetzelfde moment gebeuren. Voor TIMSS is dat de laatste periode van het schooljaar. Voor landen van het noordelijk halfrond betekent dit dat de TIMSS-toets wordt afgenomen in het voorjaar van 2015. In elk land wordt hiervoor in het najaar van 2014 een representatieve steekproef van scholen uitgenodigd.
Nakijken toetsen
De TIMSS-toets bestaat voor een deel uit meerkeuzeopgaven en voor een deel uit open opgaven. In elk land moeten de open opgaven worden nagekeken. Deze codeurs krijgen hiervoor een training van een projectmedewerker die zelf getraind is tijdens een internationale TIMSS-meeting. De open toetsopgaven worden nagekeken volgens een door TIMSS vastgesteld coderingssysteem.
- 2016 Data-analyse en rapportage
Aan het eind van het jaar waarin het hoofdonderzoek plaatsvindt, zijn alle open toetsopgaven nagekeken en zijn de antwoorden op zowel de toets als de vragenlijsten ingevoerd. Deze gegevens worden anoniem verwerkt. Vervolgens worden de gegevens opgestuurd naar het Data Processing Center in Hamburg. Daar worden de gegevens van elk land geanalyseerd.
Een jaar later wordt bekend hoe landen op de toets hebben gepresteerd. Gelijktijdig met het internationale rapport verschijnt dan ook het Nederlandse onderzoeksrapport.