2011

HIERONDER VIND JE ALLE LEZINGEN UIT 2011.

NOORD-KOREA: ONBEKEND EN ONBEMIND

18 januari
Dr. Koen De Ceuster

  • Toon volledige beschrijving

    Wat weten we eigenlijk over Noord-Korea? We zijn gewend het land en volk zo met zijn leiders te vereenzelvigen dat we vergeten dat er meer dan 20 miljoen mensen in dit straatarme land leven. Afstand en desinteresse maken dat de veranderingen die er plaatsvinden niet opgemerkt worden; beleids- en opiniemakers reageren enkel op crisismomenten. Zo ontstaat een beeld van Noord-Korea dat meer karikatuur dan werkelijkheid is. Deze lezing plaatst Noord-Korea in een historisch en geopolitiek kader.

    Dr. Koen De Ceuster is docent moderne Koreaanse geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn onderzoek richt zich momenteel op collectief geheugen en herdenkingspolitiek in hedendaags Zuid-Korea en kunsttheorie en -praktijk in Noord-Korea.

    Dinsdagavond 18 januari, 19.30-21.30 uur. Vrijhof/Amphitheater

ISLAMITISCHE GELEERDHEID: FILOSOFIE IN DE ISLAM

25 januari
Dr. Michiel Leezenberg

  • Toon volledige beschrijving

    De islam is veel in het nieuws en wordt vaak gestigmatiseerd. Deze cyclus laat zien dat ze geen ‘achterlijke ideologie’ is, maar dat wij als westerse samenleving er veel aan te danken hebben. Onze cultuur kent diepe Arabische wortels. Zonder islam geen algebra en algoritmes. Zonder islam geen kennis van Aristoteles en de klassieke filosofie. Zonder islam zelfs geen start van de medische wetenschap. Twee lezingen als eerbetoon aan islamitische geleerdheid.

    Dinsdagavond 25 januari
    Filosofie in de islam

    Dr. Michiel Leezenberg is universitair hoofddocent filosofie aan de Universiteit van Amsterdam en auteur van onder meer het bekroonde boek Islamitische filosofieEengeschiedenis (2008). Ook publiceert hij met regelmaat in NRC Handelsblad.

    Dinsdag 25 januari, 19.30-21.00 uur. Vrijhof/Amphitheater.

ISLAMITISCHE GELEERDHEID: DE INVLOED VAN DE ARABISCHE WETENSCHAP

1 februari
Prof. dr. Rens Bod

  • Toon volledige beschrijving

    De islam is veel in het nieuws en wordt vaak gestigmatiseerd. Deze cyclus laat zien dat ze geen ‘achterlijke ideologie’ is, maar dat wij als westerse samenleving er veel aan te danken hebben. Onze cultuur kent diepe Arabische wortels. Zonder islam geen algebra en algoritmes. Zonder islam geen kennis van Aristoteles en de klassieke filosofie. Zonder islam zelfs geen start van de medische wetenschap. Twee lezingen als eerbetoon aan islamitische geleerdheid.

    Dinsdagavond 1 februari
    De invloed van de Arabische wetenschap

    Prof. dr. Rens Bod is hoogleraar cognitiewetenschappen aan de University of St. Andrews (Schotland) en leidt een bekroonde onderzoeksgroep aan de Universiteit van Amsterdam. Recentelijk verscheen van zijn hand De vergeten wetenschappen. Een geschiedenis van de humaniora.

    Dinsdag 1 februari, 19.30-21.00 uur. Waaier 4.

DE NEUTRALE STAAT EN CHRISTELIJKE POLITIEK

31 januari
Prof. dr. Roel Kuiper

  • Toon volledige beschrijving

    Studium Generale:
    De neutrale staat en christelijke politiek

    De Universiteit Twente kent vier christelijke studentenverenigingen, de Tweede Kamer drie christelijke partijen. In een cultuur die steeds meer seculariseert roept dat vragen op. Het Studium Generale biedt maandag 31 januari een platform om hierover in discussie te gaan.

    Wat betekent het om als christen in de politiek te opereren? Hoe verhoudt zich de eigen overtuiging tot het uitgangspunt van een neutrale staat? Welke mogelijkheden zijn er, welke grenzen, welke dilemma's, en wat te doen met inspiratie die uit heel andere bronnen voortkomt? Deze vragen – en nog veel meer – zullen de vier verenigingen, verenigd onder de naam Christelijk Overleg Orgaan Studenten Enschede (ChOOSE) voorleggen aan Eerste Kamerlid prof. dr. Roel Kuiper.

    Prof. dr. Roel Kuiper, is lid van de Christen Unie fractie in de Eerste Kamer en bijzonder hoogleraar Wijsbegeerte aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Recent publiceerde hij Mijn land. In dit boek spreekt hij zich uit over de huidige politiek. Tevens laat hij zien hoe persoonlijke ervaringen zijn politieke keuzes hebben beïnvloed.
    (Prof. Kuiper vervangt Tweede Kamerlid Arie Slob, die verhinderd is wegens bezoek aan het buitenland.)

    Maandagavond 31 januari. Vrijhof/Agora19.30 – 21.00 uur.
    Dit programma is een coproductie van het Studium Generale en het Christelijk Overleg Orgaan Studenten Enschede.

FILM EN FILOSOFIE

7 en 14 februari
Prof. dr. Henk Procee

  • Toon volledige beschrijving

    ‘Het echte leven’ is dit jaar het thema van de maand van de filosofie. En natuurlijk, alles aan film is onecht, gemaakt, verzonnen, geconstrueerd. Maar ook, film kan gevoelens en beelden oproepen, die echter en dieper zijn dan in het gewone leven. Film bevindt zich daardoor niet alleen in het domein tussen echt en onecht, maar kan ook helpen dat onderscheid te maken. In deze cursus komen vele filmfragmenten voorbij die ons confronteren met wat wij echt vinden.

    Maandagavond 7 februari Hoe goed is ons waarnemen?
    Van Rashomon via 12 Angry Men tot Minority Report.

    Maandagavond 14 februari Hoe echt is onze werkelijkheid?
    Van The Matrix via Jumper tot Inception.

    Deze cursus wordt verzorgd door prof. dr. Henk Procee, bijzonder hoogleraar filosofie aan de Universiteit Twente en directeur van het Studium Generale.

    Deze cursus wordt aangeboden in samenwerking met Concordia Film | Theater | Expositie te Enschede
    Concordia Film | Theater | Expositie, Oude Markt Enschede. 19.30-21.00 uur.

    Aanmelden vooraf is nodig en kan via sg.info@gw.utwente.nl of via 053-4893321. De kosten voor deze cursus bedragen 10 euro (studenten), 15 euro (niet-studenten) en 12 euro (kortingkaarthouders Concordia).

PROOST! JONGEREN EN ALCOHOL

8 februari
Dr. Joris van Hoof
Ir. Wim van Dalen

  • Toon volledige beschrijving

    Proost!
    Een opmerkelijke combinatie: pubers en alcohol. Nog even, en woorden als ‘indrinken’ en ‘comazuipen’ staan in de Van Dale. Studenten lusten ‘m ook wel. Zo wordt het succes van de introductieperiode op de UT afgemeten aan het aantal liters bier. Deze cyclus staat stil bij het alcoholgebruik onder jongeren. Welke rol spelen reclame, drankprijs, industrielobby, overheid en ouders? Ook is er aandacht voor het brein dat bedwelmd raakt door de drank. Hoe werkt dat precies? En hoeveel hersenschade levert drinken op?

    Dinsdagavond 8 februari
    Jongeren en alcohol

    Dr. Joris van Hoof is communicatiewetenschapper en promoveerde recent op een studie naar het alcoholgebruik onder jongeren: Sweet sixteen and never been drunk?(2010).

    Ir. Wim van Dalen is directeur van het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid (STAP); hij maakt zich sterk voor een alcoholvrije opvoeding, de introductie van de leeftijdsgrens van 18 jaar en de beperking van alcoholreclame. Hij leidde de campagne Drank maakt meer kapot dan je lief is.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30 – 21.00 uur.

PROOST! ALCOHOL EN HET BREIN

15 februari
Prof. dr. Guus Smit

  • Toon volledige beschrijving

    Proost!
    Een opmerkelijke combinatie: pubers en alcohol. Nog even, en woorden als ‘indrinken’ en ‘comazuipen’ staan in de Van Dale. Studenten lusten ‘m ook wel. Zo wordt het succes van de introductieperiode op de UT afgemeten aan het aantal liters bier. Deze cyclus staat stil bij het alcoholgebruik onder jongeren. Welke rol spelen reclame, drankprijs, industrielobby, overheid en ouders? Ook is er aandacht voor het brein dat bedwelmd raakt door de drank. Hoe werkt dat precies? En hoeveel hersenschade levert drinken op?

    Dinsdagavond 15 februari
    Alcohol en het brein

    Prof. dr. Guus Smit is hoogleraar neurobiologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij houdt zich bezig met de plasticiteit van het brein en signaaloverdracht bij synapsen.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30 – 21.00 uur.

BESTUREN OP NIVEAU

2 maart
Ir. Frank van den Berg

  • Toon volledige beschrijving

    Een jaartje besturen. De meeste studenten ontdekken al doende dat daar flink wat bij komt kijken. Waar moet het eigenlijk naar toe met de vereniging? Moet het wel ergens naar toe, of is het voldoende om op de winkel te passen? Wat doet een bestuurder eigenlijk en wat moet zij vooral niet doen? Hoe loyaal is een goede bestuurder? En aan wie: aan zichzelf, haar medebestuurders of juist aan de vereniging als geheel?

    Deze training maakt je voor een dag los uit de woelige bestuurspraktijk en reflecteert op waar het nu bij besturen echt om draait. Beslist handig voor jezelf, je medebestuurders en de toekomst van je vereniging waarin het steeds moeilijker zal worden om nieuwe bestuurders te vinden.

    Ir. Frank van den Berg geeft deze training. Hij is HRM-deskundige en werkzaam bij de Onderwijskundige Dienst van de UT op het terrein van professionalisering en onderwijsontwikkeling. Hij wordt bijgestaan door prof. dr. Henk Procee van het Studium Generale.

    Woensdag 2 maart, Vrijhof/Kleine Zaal, 9.30 - 16.30 uur.

    Deze cursus is uitsluitend bedoeld voor studentbestuurders. Aanmelden is verplicht en kan via sg.info@gw.utwente.nl of 053-4893321. De kosten bedragen 12,50 euro (incl. lunch, koffie en thee).

ONVOORSTELBARE NATUURKUNDE: SUPERTOESTANDEN

1 maart
Prof. dr. ir. Hans Hilgenkamp

  • Toon volledige beschrijving

    Onvoorstelbare natuurkunde
    Moderne natuurkunde laat zich moeilijk voorstellen. Zo verliezen vloeistoffen hun viscositeit bij heel lage temperaturen en stromen ze spontaan over de rand van een kopje. Elektronen communiceren op afstand met snelheden groter dan het licht. Dat planeten elkaar aantrekken weten wij, maar waar zit de zwaartekracht nu precies? Een drieluik met de meest onvoorstelbare natuurkunde.

    Dinsdagavond 1 maart
    Supertoestanden

    Is het niet merkwaardig dat terwijl alles vastvriest, elektronen bij zeer lage temperaturen juist veel soepeler stromen en helium zelfs supervloeistof wordt? Wat bestaan er nog meer voor supertoestanden in de natuur?

    Prof. dr. ir. Hans Hilgenkamp, is hoogleraar natuurkunde aan de Universiteit Twente en bijzonder hoogleraar natuurkunde aan de Universiteit Leiden.

    Dinsdag 1, 19.30 – 21.00 uur. Vrijhof/Amphitheater.

ONVOORSTELBARE NATUURKUNDE: KWANTUMGRAVITATIE

8 maart 
Prof. dr. Robbert Dijkgraaf

  • Toon volledige beschrijving

    Onvoorstelbare natuurkunde
    Moderne natuurkunde laat zich moeilijk voorstellen. Zo verliezen vloeistoffen hun viscositeit bij heel lage temperaturen en stromen ze spontaan over de rand van een kopje. Elektronen communiceren op afstand met snelheden groter dan het licht. Dat planeten elkaar aantrekken weten wij, maar waar zit de zwaartekracht nu precies? Een drieluik met de meest onvoorstelbare natuurkunde.

    Dinsdagavond 8 maart
    Kwantumgravitatie

    Valt de zwaartekracht – die altijd op grote afstand werkt - te begrijpen vanuit de kleinste bouwstenen van het universum? En zo ja, is de zwaartekracht dan ook gekwantificeerd net zoals lading en energie?

    Prof. dr. Robbert Dijkgraaf is naast president van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen universiteitshoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is theoretisch fysicus en specialist in snaartheorie.

    Dinsdag 8 maart, 19.30 – 21.00 uur. Vrijhof/Amphitheater.

ONVOORSTELBARE NATUURKUNDE: TELEPORTATIE

14 maart 
Dr. ir. Alexander Brinkman

  • Toon volledige beschrijving

    Onvoorstelbare natuurkunde
    Moderne natuurkunde laat zich moeilijk voorstellen. Zo verliezen vloeistoffen hun viscositeit bij heel lage temperaturen en stromen ze spontaan over de rand van een kopje. Elektronen communiceren op afstand met snelheden groter dan het licht. Dat planeten elkaar aantrekken weten wij, maar waar zit de zwaartekracht nu precies? Een drieluik met de meest onvoorstelbare natuurkunde.

    Maandagavond 14 maart (Let op: afwijkende avond!)
    Teleportatie

    Sneller dan het licht? Einstein voorspelde dat dit niet mogelijk was en toch lijkt het zich voor te doen bij gekoppelde spinparen. Hoe moeten wij ons dit voorstellen?

    Dr. irAlexander Brinkman werkt bij de vakgroep Lage Temperaturen van de Universiteit Twente. In 2010 was hij winnaar van de centrale onderwijsprijs aan de UT.

    Let op: Maandag 14 maart, 19.30 – 21.00 uur. Vrijhof/Agora.

THE FUTURE OF FEMALE ACADEMICS

8 maart
Dr. ir. Mieke Boon

  • Toon volledige beschrijving

    Debate:
    Stop the leaking pipeline! The future of female academics

    On International Women’s Day 2011 three speakers will give their vision on the future of female academics. What lessons and good practices of nurturing female academic talent can be identified from the past? What opportunities do universities have when female talent is to be developed? The presentations will be followed by a panel discussion, chaired by dr. ir. Mieke Boon, initiator and former chair of the FFNT-network.

    Prof. dr. Robbert Dijkgraaf is President of the Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW) and Distinguished University Professor at the University of Amsterdam.

    Dr. Dianne Dean is Associate Professor at Illinois State University and has published frequently about women and academic leadership.

    Prof. dr. Suzanne Hulscher is Professor at the University of Twente and Chair of the Ambassadors’ Network; a committee that advises the Executive Board of the university on measures for promoting women to more senior positions.

    Ir. Kees J. van Ast, the Vice-Chair of the UT Executive Board will open the event.

    Vrijhof/Amphitheater, Tuesday 8 March, 15.00-17.00 hrs. The event will be followed by drinks.
    This event is a co-production of the Female Faculty Network Twente (FFNT) and Studium Generale and is part of the program in honour of the 50th anniversary of the University of Twente.

NIEUWE BACTERIËN

9 maart
Prof. dr. ir. Mike S.M. Jetten
Dr. N. AlNaiemi

  • Toon volledige beschrijving

    ScienceCaféEnschede
    Van tijd tot tijd duiken ze op: nieuwe bacteriën. Sommige zijn eng. De MRSA-variant – in de volksmond wel de ‘ziekenhuisbacterie’ of ‘superbacterie’ geheten – maakt onze ziekenhuizen onveilig. De medische wereld slaat alarm omdat deze slimme beestjes zich snel aanpassen en immuun blijken te zijn voor bijna alle antibiotica. Andere zijn vooral fascinerend. Recent onderzoek leert dat in de modder van ons eigen Twentekanaal een heel speciale bacterie huist, een die zuurstof produceert zonder zonlicht te gebruiken.

    Prof. dr. ir. Mike S.M. Jetten is hoogleraar microbiologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen en ontdekker van de Twentekanaalbacterie.

    Dr. N. AlNaiemi is als microbioloog aan het Medisch Spectrum Twente verbonden en doet onderzoek naar de superbacterie.

    ScienceCafé op woensdagavond 9 maart, 20.00 – 22.00 uur, Media Art Café Berlijn.
    Het Media Art Café Berlijn bevindt zich op Stationsplein 1 te Enschede.

    Het ScienceCaféEnschede brengt in een ontspannen ambiance serieuze wetenschap voor het voetlicht. Dit programma is een coproductie van het Studium Generale en Stichting ScienceCaféEnschede.

SPANNINGEN IN ISRAËL

15 maart
Drs. Els van Diggele

  • Toon volledige beschrijving

    Een heilig land met onheilige conflicten. Dat is Israël. Conflicten niet alleen tussen joden, moslims en christenen, maar ook tussen joden onderling, moslims onderling en christenen onderling. In deze lezing komen die conflicten voorbij. Waardoor zijn ze ontstaan, wat staat er op het spel, zijn er oplossingen?

    Drs. Els van Diggele studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden en werkte als journalist voor diverse kranten. Ze woont al vele jaren afwisselend in Israël en Nederland en werkt aan een drieluik over Israël. Het eerste boek verscheen in 2000 Een volk dat alleen woont: De strijd om de joodse identiteit van de staat Israël, het tweede in 2007Heilige ruzies: Christenen in Israël en nu werkt ze aan een boek over de onenigheid onder Palestijnen.

    Dinsdagavond 15 maart, Vrijhof/Amphitheater, 19.30 – 21.00 uur.

Denken over dromen: iedere cultuur zijn eigen droom

22 maart
Dr. Barbara Roukema-Koning

  • Toon volledige beschrijving

    ‘Dromen zijn bedrog’, zingt Marco Borsato. Psychiater Sigmund Freud zag het anders: dromen weerspiegelen onze diepste verlangens. Dromen kunnen ons leren wie we werkelijk zijn. Het is zelfs mogelijk om bewust te worden van een droom terwijl je er nog middenin zit. Deze ‘lucide dromen’ scheppen een mogelijkheid om de droomregie over te nemen. In plaats van weg te rennen voor een gemene achtervolger, schiet je hem gewoon neer. Of is het juist verstandiger om hem een knuffel te geven? Deze cyclus verwezenlijkt je wildste dromen.

    Dinsdagavond 22 maart
    Denken over dromen: iedere cultuur zijn eigen droom

    Dr. Barbara Roukema-Koning is psycholoog, bestuurslid van de International Association for the Study of Dreams en voorzitter van de Vereniging voor de Studie van Dromen. In haar lezing laat zij zien hoe cultuurafhankelijk het denken over dromen is.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

DENKEN OVER DROMEN: De kracht van lucide dromen

29 maart
Tim Post, MSc.

  • Toon volledige beschrijving

    ‘Dromen zijn bedrog’, zingt Marco Borsato. Psychiater Sigmund Freud zag het anders: dromen weerspiegelen onze diepste verlangens. Dromen kunnen ons leren wie we werkelijk zijn. Het is zelfs mogelijk om bewust te worden van een droom terwijl je er nog middenin zit. Deze ‘lucide dromen’ scheppen een mogelijkheid om de droomregie over te nemen. In plaats van weg te rennen voor een gemene achtervolger, schiet je hem gewoon neer. Of is het juist verstandiger om hem een knuffel te geven? Deze cyclus verwezenlijkt je wildste dromen.

    Dinsdagavond 29 maart
    De kracht van lucide dromen

    Tim Post, M.Sc., studeerde cum laude af in de Toegepaste Onderwijskunde aan de Universiteit Twente. Hij is oprichter van Lucidipedia een trainingsbedrijf met als missie om geïnteresseerden te leren lucide te dromen. Zie www.lucidipedia.com.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

De techniek van het hardlopen

5 april
Dr. Jasper Reenalda

  • Toon volledige beschrijving

    Hardlopen lijkt heel eenvoudig: net wandelen, maar dan gewoon wat sneller. Niets is minder waar. Bij hardlopen komt ontzettend veel techniek kijken. Hoe hoog til je je knieën op? Kun je het beste op je voorvoet of op je hakken landen? En wat is nu efficiënter: snelle korte pasjes of rustige grote? Daarbij vereist sprinten weer een andere techniek dan een duurloop. En dan zijn er nog de schoenen: moeten die lekker veren of juist hard en strak zijn? De nieuwste ontwikkelingen zijn bare foot running en schoenen zonder hakken.

    Dr. Jasper Reenalda is bewegingswetenschapper en als wetenschappelijk onderzoeker werkzaam bij Roessingh Research and Development in Enschede. Hij was betrokken bij het ontwikkelen en testen van een nieuwe hakloze hardloopschoen.

    Dinsdagavond 5 april, Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

    Dit programma is een co-productie van triathlonvereniging Aloha en het Studium Generale, in het kader van 50 jaar UT.

CURSUS COLUMN SCHRIJVEN

11 en 18 april
Theo Hakkert
Henk Procee

  • Toon volledige beschrijving

    Scherp je pen!

    De pen is machtiger dan het zwaard. Maar voor het zover is heb je minimaal deze cursus nodig. Schrijven is namelijk heel hard werken; de meeste zinnen kunnen zo de prullenbak in. Schrijven is naast inspiratie heel veel transpiratie en vooral schrappen. Om jou een handje te helpen leggen in deze cursus twee ervaren schrijvers uit hoe een goede column is opgebouwd, wat wel werkt en wat niet. Zoiets komt altijd van pas bij een stukje in het verenigingsblad, een politiek pamflet of zelfs een liefdesbrief.

    Deze cursus columnschrijven wordt gegeven door Theo Hakkert, vaste columnist van dagblad Tubantia en door Henk Procee, retorica-liefhebber en tijdelijke columnist vanTrouw. Van de deelnemers wordt flinke inzet verwacht – het zelf schrijven van columns in relatie tot het 50-jarige bestaan van de UT-campus. De beste columns zullen in hetUT-Nieuws gepubliceerd worden.

    Maandagavond 11 en 18 april 19.30-21.30 uur, Vrijhof/Kleine Zaal.

    Vanwege de opzet is slechts ruimte voor een beperkt aantal deelnemers. Het is daarom nodig zich tijdig aan te melden via:www.cultuur.utwente.nl/cultuur/cursussen/cursusaanbod.html

    De kosten bedragen 10 euro voor studenten; anderen betalen 15 euro.
    Deze cursus is een coproductie van Studium Generale, Vrijhof Cultuurcentrum en UT-Nieuws.

CERN – de resultaten

12 april
Prof. dr. ing. Bob van Eijk

  • Toon volledige beschrijving

    De verwachtingen waren hoog gespannen. Diep onder de grond vlakbij Génève zouden wetenschappers van CERN het ontbrekende bouwsteentje van de materie, het Higgs-boson, al dan niet aantonen. En toen ging het mis door lekkende koelstof. Inmiddels zijn de technische problemen voorbij en wordt er uitbundig gebotst en gemeten. Vraag is natuurlijk wat voor inzichten die metingen hebben opgeleverd. Daarover gaat deze lezing.

    Prof. dr. ing. Bob van Eijk is hoogleraar hogere energiefysica aan de Universiteit Twente en verbonden aan het NIKHEF te Amsterdam.

    Dinsdagavond 12 april, 19.30 – 21.00 uur. Vrijhof/Amphitheater.

Filosofie en goochelkunst

19 april
Tilman Andris

  • Toon volledige beschrijving

    Bij goochelen draait alles om de vraag wat echt en onecht is. Van tevoren weet je dat je bij de neus genomen zult worden. Maar welke handelingen van de goochelaar nu schijnbewegingen en welke van zijn beweringen leugens zijn - dat moet de toeschouwer zelf doorgronden. Toont de goochelaar aan dat we minder weten dan we denken te weten? In ieder geval blijkt hij een ingewikkeld spel te spelen met onze kennis en ons denkvermogen. Een presentatie met praktische demonstraties op het snijvlak van filosofie en bedriegerij.

    Tilman Andris studeerde filosofie in Leiden en Oxford, maar besloot na zijn afstuderen om van zijn hobby zijn beroep te maken en goochelaar te worden. Sindsdien heeft hij het gevoel pas echt te leven. In 2010 maakte zijn podiumnummer deel uit van het Circus der Gedachten in Theater Carré.

    Dinsdagavond 19 april, 19.30 – 21.00 uur. Vrijhof/Amphitheater.

    Deze avond vindt plaats in het kader van de ‘Week van de Filosofie’, een initiatief van Studium Generale, Vrijhof Cultuurcentrum en de vakgroep Wijsbegeerte van de UT.

De grens van de mens

20 april
Prof. dr. ir. Peter-Paul Verbeek
Prof. dr. Jaap van den Herik

  • Toon volledige beschrijving

    ScienceCaféEnschede
    Heeft de huidige mens zijn langste tijd gehad? Techniek dringt steeds verder ons lichaam binnen. Pacemakers, kunstheupen en implantaten zijn de gewoonste zaak van de wereld. Worden we langzamerhand een nieuwe soort, cyborgs? En wat te denken van kunstmatige intelligentie? Computers worden steeds sneller en slimmer. Ze winnen al met schaken, en straks gaan ze misschien zelfs rechtspreken. Is een computer niet veel betrouwbaarder dan een rechter van vlees en bloed?

    Prof. dr. ir. Peter-Paul Verbeek, hoogleraar techniekfilosofie aan de Universiteit Twente, doet onderzoek naar ‘human-enhancement’ en is auteur van De grens van de mens (2011).

    Prof. dr. Jaap van den Herik, is hoogleraar informatica aan de Universiteit van Tilburg en houdt zich bezig met computerschaak, kunstmatige intelligentie en rechtspraak met behulp van computers.

    Moderator: Drs. Tom Mulder, hoofd beleidsstaf
    Side kick: Drs. Steven Dorrestijn, filosoof

    ScienceCafé op woensdag 20 april, 20.00 – 22.00 uur, Media Art Café Berlijn.
    Het Media Art Café Berlijn bevindt zich op Stationsplein 1 te Enschede.

    Het ScienceCaféEnschede brengt in een ontspannen ambiance serieuze wetenschap voor het voetlicht. Dit ScienceCafé vindt plaats in het kader van de ‘Week van de Filosofie’, een initiatief van Studium Generale, Vrijhof Cultuurcentrum en de vakgroep Wijsbegeerte van de UT.

TBS: het waarom en het hoe

10 mei
Prof. dr Antoine Mooij

  • Toon volledige beschrijving

    TBS: het waarom en het hoe
    TBS, terbeschikkingstelling van de regering, is een strafmaatregel die op steeds meer onbegrip stuit. Advocaten adviseren hun cliënten om TBS te ontlopen, terwijl de media beveiliging van de samenleving tegen dit type criminelen eisen. Waar nauwelijks aandacht voor lijkt te zijn is de vraag waarom er ooit zoiets als TBS is ingevoerd en hoe het feitelijk in een TBS-kliniek toegaat. Deze cyclus biedt die aandacht wel, door in te zoomen op het waarom en het hoe.

    Dinsdagavond 10 mei
    Waarom TBS?

    Prof. dr Antoine Mooij is filosoof en psychiater. Op beide terreinen, forensische psychiatrie en filosofie, was hij hoogleraar. Tevens is hij verbonden geweest als psychiater aan het Pieter Baan Centrum en aan het Willem Pompe Instituut.

    Vrijhof/Agora, 19.30 – 21.00 uur.

Boekpresentatie: TBS: Verdoemd leven.

17 mei
Mevr. Carolien Roodvoets

  • Toon volledige beschrijving

    TBS: het waarom en het hoe
    TBS, terbeschikkingstelling van de regering, is een strafmaatregel die op steeds meer onbegrip stuit. Advocaten adviseren hun cliënten om TBS te ontlopen, terwijl de media beveiliging van de samenleving tegen dit type criminelen eisen. Waar nauwelijks aandacht voor lijkt te zijn is de vraag waarom er ooit zoiets als TBS is ingevoerd en hoe het feitelijk in een TBS-kliniek toegaat. Deze cyclus biedt die aandacht wel, door in te zoomen op het waarom en het hoe.

    Dinsdagavond 17 mei
    Boekpresentatie: TBS: Verdoemd leven.

    Mevr. Carolien Roodvoets werkte tien jaar in de Pompekliniek in Nijmegen, momenteel runt zij een eigen psychotherapiepraktijk. Daarnaast publiceert zij regelmatig. Op 18 april verscheen haar nieuwste boek: TBS Verdoemd Leven. Dit boek zal deze avond gepresenteerd worden. Deze lezing staat stil bij het leven in een TBS kliniek. Zie ook: http://www.carolienroodvoets.nl/publicaties/index.html

    Vrijhof/Agora, 19.30 – 21.00 uur.

Kernenergie

11 mei
Dr. Behnam Taebi
Ir. Gregory Dowling

  • Toon volledige beschrijving

    ScienceCaféEnschede
    Het splijten van atoomkernen voor energieopwekking blijft een omstreden bezigheid. Voorstanders roemen de efficiency en kracht van de kernreactor en natuurlijk de geringe CO2-uitstoot. Tegenstanders wijzen op de risico’s en het afval: waar zadelen wij onze kinderen mee op? Dit ScienceCafé staat stil bij de techniek van kernenergie: hoe werkt een reactor? Waar komt het mysterieuze blauwe licht vandaan? En hoe hoeveel toeren per minuut draait een ultracentrifuge? Daarnaast aandacht voor de toekomst: is kernenergie werkelijk duurzaam te noemen?

    Dr. Behnam Taebi is als techniekfilosoof verbonden aan de Technische Universiteit Delft en promoveerde op de morele dimensies van kernenergie.

    Ir. Gregory Dowling studeerde natuurkunde en werkt als process development engineer bij het uraniumverrijkingsbedrijf Urenco in Almelo.

    Moderator: Prof.dr.ir. Peter-Paul Verbeek, techniekfilosoof aan de UT.
    Side kick: Prof.dr. Gerard van der Steenhoven, decaan TNW

    ScienceCafé op woensdag 11 mei, 20.00 – 22.00 uur, Media Art Café Berlijn.
    Het Media Art Café Berlijn bevindt zich op Stationsplein 1 te Enschede.

    Het ScienceCaféEnschede brengt in een ontspannen ambiance serieuze wetenschap voor het voetlicht. Dit programma is een coproductie van het Studium Generale en Stichting ScienceCaféEnschede.

Extreme sport: triatlon

12 mei
Ir. Guido Gosselink

  • Toon volledige beschrijving

    Donderdagavond 12 mei, 19.30-21.00 uur, Vrijhof/Agora.

    Vijf kilometer zwemmen, bijna tweehonderd fietsen en dan nog eens een complete marathon rennen? Ja, er zijn mensen die dat kunnen en er ook nog plezier aan beleven! Triatlon is een extreme sport die het uiterste vergt van lichaam en geest. Wat gaat er precies door je heen als je halverwege bent en even een dipje hebt? Hoe richt je je leven in voor zo’n beproeving? En wat heb je er eigenlijk in het dagelijks leven aan, behalve een ijzersterke conditie?

    Peter Timmerman interviewt triatleet Guido Gosselink over zijn bovenmenselijke prestaties.

    Ir. Guido Gosselink studeerde technische natuurkunde aan de Universiteit Twente en werkt momenteel bij Thales BV. Hij heeft in totaal 295 triatlons en duatlons volbracht. Op het NK triatlon midden én lange afstand won hij bij beide goud. Daarnaast werd hij tweemaal Nederlands kampioen op de wintertriatlon. Guido deed tweemaal mee aan deIronman op Hawaï.

    Dit programma is een co-productie van triatlonvereniging Aloha en Studium Generale en vindt plaats in het kader van 50 jaar UT.

VERSLAG TBS

17 mei
Carolien Roodvoets

  • Toon volledige beschrijving

    ’Het is schadelijk dat er een verkeerd beeld bestaat van TBS’’
    Door Karlijn Smit

    ENSCHEDE - ‘’De meeste TBS’ers zijn niet zo gevaarlijk als het lijkt in de media. Ik ben meer dan duizend keer met TBS’ers op verlof geweest, maar er is me nog nooit een haar gekrenkt’’, aldus ex-medewerker Carolien Roodvoets tijdens de presentatie van haar boek Verdoemd leven. Roodvoets vindt het jammer dat de samenleving TBS’ers als monsters ziet. ‘’Het is schadelijk dat er een verkeerd beeld bestaat. Ik wil het menselijke gezicht van de TBS’er laten zien’’, vertelde zij tijdens de lezing.

    Roodvoets heeft als therapeut tien jaar in een TBS-kliniek gewerkt. Dinsdagavond 17 mei presenteerde zij in Enschede haar boek, dat gaat over het leven en werken in de kliniek. Het Studium Generale van Universiteit Twente organiseerde de lezing. Er zaten zo’n 250 mensen in de volle zaal.

    ‘’Er is iemand in ons midden die zich nog niet bekend wil maken. Hij heeft een ernstig delict gepleegd. Als we het in de krant zouden lezen, is iedereen geschokt. Mensen zouden denken dat hij een monster is. Toch is het iemand met een menselijk gezicht.’’ Roodvoets keek de zaal in. Naast haar stond een pop die was afgedekt met een laken. ‘’Ik wil jullie meer vertellen over de achtergrond van de TBS’er.’’

    Roodvoets vroeg een oud-collega om het laken van de pop te halen. ‘’Dit is Hans. Hij heeft een bizar delict gepleegd. Ik wil jullie laten zien wie Hans is.’’ De assistent opende Hans’ tas. ‘’Aah..’’, reageerde het publiek meelevend toen er een knuffel uitkwam. ‘’Ja, Hans is een beetje kinderlijk. Hij is eigenlijk een zielig jongetje. Dat is het probleem’’, lichtte Roodvoets toe. Ze hield enkele spullen omhoog die uit de tas kwamen, waaronder een riem en dildo. ‘’Hans is jarenlang mishandeld en seksueel misbruikt. De meeste TBS’ers hebben soortgelijke traumatische ervaringen. Ze hebben psychiatrische problemen.’’


    TBS’er Hans heeft een knuffel in zijn rugzak 
    Foto: Eric Brinkhorst

    Roodvoets vertelde dat veel TBS’ers in hun jeugd zijn afgewezen door hun ouders. Zij ziet dat dit ook in de samenleving gebeurt en dat vindt ze schadelijk. ‘’De samenleving is bang en reageert afkeurend. De menselijke kant van de TBS’ers wordt niet gezien.’’ Volgens Roodvoets is het van belang dat TBS’ers weer kunnen integreren in de maatschappij. De afwijzing van de samenleving werkt volgens haar averechts. De kans op recidive is groter.

    ‘’Wat denkt u dat nodig is om TBS’ers goed te laten integreren?’’, vroeg een man uit het publiek tijdens de discussieronde. Roodvoets antwoordde dat de samenleving beter moet worden voorgelicht over TBS. Ook vond ze het belangrijk dat een TBS’er eerder met verlof kan. ‘’Een TBS’er kan tijdens het verlof een nieuw leven opbouwen in de maatschappij. De kliniek heeft de mogelijkheid om hem of haar te begeleiden. Dit vergroot de kans op een goede integratie.’’

    Roodvoets vindt dat de media op een verkeerde manier over TBS berichten. ‘’Als er wat misgaat tijdens het verlof, dan wordt het door de media erg opgeblazen. Dit zorgt voor een negatieve beeldvorming in de maatschappij.’’ Volgens Roodvoets is het verlofbeleid hierdoor onder druk komen te staan. Ze betreurt de fouten die gemaakt zijn, maar gaf aan dat misstappen overal voorkomen. Als voorbeeld noemde zij verkeersongelukken en medische misgrepen. Roodvoets zei dat er relatief weinig fouten worden gemaakt tijdens het verlof van TBS’ers.

    Roodvoets is ook positief over andere onderdelen van het TBS-beleid.‘’De behandelingen in de TBS-kliniek zijn behoorlijk succesvol. Tachtig procent van de TBS’ers recidiveert niet meer. Twintig procent pleegt weer een delict. Dit hoeven geen ernstige misdaden te zijn. Ook drankoverlast of winkeldiefstal vallen hieronder.’’

    Enkele mensen uit het publiek uitten hun onvrede met de resultaten van TBS. ‘’Ik vind het veel als twintig procent van de mensen recidiveert’’, zei een man verbaasd. ‘’Waarom sluiten we mensen niet langer op?’’, vroeg iemand anders. Volgens Roodvoets wordt de samenleving niet veiliger als we mensen langer opsluiten. Daarnaast benadrukte ze dat een samenleving niet voor honderd procent veilig kan zijn.

    Het publiek applaudisseerde hard na afloop van de lezing. ‘’Het was echt een eyeopener voor mij. Veel vooroordelen over TBS zijn verdwenen’’, zei Möller, een grijze, kalige man. Toch riep de presentatie voor hem ook veel vragen op. ‘’Hoe kunnen we ervoor zorgen dat TBS’ers weer binding krijgen met de samenleving’’, zei hij nadenkend. ‘’Haar presentatie was levendig’’, aldus een oudere man met een grote glimlach. ‘’Het is erg knap om een zwaar onderwerp zodanig in te kleden, dat het vatbaar is en ontspant.’’

    De organisator van het Studium Generale was tevreden over de lezing. ‘’Ik ben zeer onder de indruk van de grote opkomst’’, vertelde Peter Timmermans. ‘’Roodvoets heeft een goede presentatie gehouden. Het is heel knap hoe zij de TBS’er een menselijk gezicht geeft.’’

Lichaam en geest in het Chinese denken

24 mei
Dr. Karel van der Leeuw

  • Toon volledige beschrijving

    Studenten biomedische technologie en technische geneeskunde ondernemen dit najaar een studiereis naar Singapore en Maleisië. Zij ontdekken daar dat in de traditionele Chinese geneeskunde lichaam en geest in een heel andere verhouding tot elkaar staan dan in het Westerse mechanistische model. Om dit te begrijpen, is enige kennis van taoïsme en confucianisme noodzakelijk. Tekstfragmenten lichten het lichaamsbeeld van het oude China toe.

    Dr. Karel van der Leeuw is verbonden aan de faculteit Wijsbegeerte van de Universiteit van Amsterdam en gespecialiseerd in (neo-)confucianisme en taoïsme. Hij vertaalde ‘Mencius’ – één van de vier hoofdwerken van het confucianisme – vanuit het Chinees naar het Nederlands.

    Dinsdag 24 mei, 19.30-21.00 uur, Vrijhof/Amphitheater.

    Dit programma is een coproductie van studievereniging Paradoks en het Studium Generale.

Afscheid Henk Procee

7 juni
Peter Timmerman
Anneke Aarten
Henk Procee

  • Toon volledige beschrijving

    Intellectuele passies
    Henk Procee bereikt de leeftijdsgrens van 65 jaar. Dat betekent afscheid nemen vaniemand die de UT op vele manieren heeft gediend. Als directeur Studium Generale, als gepassioneerd docent en retorica-liefhebber, en als bijzonder hoogleraar Wijsbegeerte in relatie tot Academische Vorming. Aan deze grote veelzijdigheid wordt in dit symposion aandacht besteed, door een rede, een interview en diverse toespraken.

    13.30-14.15 uur – Afscheidsrede Intellectuele passies
    Intellectuele passies bevat twee termen die op gespannen voet met elkaar lijken te staan. Wetenschap is immers neutraal, objectief, emotieloos. Passies zijn wellicht goed voor hartstochtelijke verliefdheden maar verder kun je daarvan beter niet te veel hebben. In zijn rede zal Henk Procee ingaan op het belang en de inhoud van intellectuele passies, juist vanwege het bijzondere, onnatuurlijke, karakter van wetenschap. Over: nieuwsgierigheid, kritische zin en de wil om te begrijpen.

    15.00-16.00 uur – Interview De passies van Henk Procee
    Interview door Peter Timmerman en Anneke Aarten met Henk Procee over zijn passies voor Bach, Kant, de klassieke retorica en natuurlijk zijn leven binnen Studium Generale.

    16.00-16.30 uur Enkele (retorisch verantwoorde) toespraken bij het afscheid.

    16.30 uur Receptie

    Dinsdagmiddag 7 juni. Vrijhof/Agora.

GEHEUGENPERIKELEN

13 september
Prof. dr. Eric Rassin

  • Toon volledige beschrijving

    Neem een royale tijdspanne, zeg 1 miljoen jaar. Wat wil je dan laten zien over onze geschiedenis aan de wezens die dan leven en hoe dat je dat technisch? Dat is het uitgangspunt van het Human Document Project. Een project waarin het collectieve geheugen vorm moet worden gegeven door mensen met een soms zeer gebrekkig individueel geheugen. Hoe het geheugen werkt of niet werkt hangt af van biochemische en fysiologische processen en tevens van invloeden van buitenaf zoals drinken en roken. In zaken waar het er echt om spant, zoals getuigenissen voor de rechtbank, blijft dat niet zonder gevolgen. Een cyclus om te onthouden.

    Dinsdag 13 september
    LET OP: Eerder vermelde spreker H. Merckelbach wordt vervanger door:

    Prof. dr. Eric Rassin, bijzonder hoogleraar rechtspsychologie aan de Erasmus Universiteit, over geheugenfouten en valse bekentenissen in de rechtspraktijk.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

GEHEUGENPERIKELEN: GEHEUGEN OP MOLECULAIRE SCHAAL

20 september
Dr. Sabine Spijker

  • Toon volledige beschrijving

    Neem een royale tijdspanne, zeg 1 miljoen jaar. Wat wil je dan laten zien over onze geschiedenis aan de wezens die dan leven en hoe dat je dat technisch? Dat is het uitgangspunt van het Human Document Project. Een project waarin het collectieve geheugen vorm moet worden gegeven door mensen met een soms zeer gebrekkig individueel geheugen. Hoe het geheugen werkt of niet werkt hangt af van biochemische en fysiologische processen en tevens van invloeden van buitenaf zoals drinken en roken. In zaken waar het er echt om spant, zoals getuigenissen voor de rechtbank, blijft dat niet zonder gevolgen. Een cyclus om te onthouden.

    Dinsdag 20 september
    Geheugen op moleculaire schaal

    Dr. Sabine Spijker is neurobioloog en verbonden aan de Neuroscience Campus Amsterdam. Zij doet onderzoek naar het vormen en uitwissen van het geheugen op moleculair en cellulair niveau.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

GEHEUGENPERIKELEN: HET HUMAN DOCUMENT PROJECT

27 september
Prof. dr. Miko Elwenspoek

  • Toon volledige beschrijving

    Neem een royale tijdspanne, zeg 1 miljoen jaar. Wat wil je dan laten zien over onze geschiedenis aan de wezens die dan leven en hoe dat je dat technisch? Dat is het uitgangspunt van het Human Document Project. Een project waarin het collectieve geheugen vorm moet worden gegeven door mensen met een soms zeer gebrekkig individueel geheugen. Hoe het geheugen werkt of niet werkt hangt af van biochemische en fysiologische processen en tevens van invloeden van buitenaf zoals drinken en roken. In zaken waar het er echt om spant, zoals getuigenissen voor de rechtbank, blijft dat niet zonder gevolgen. Een cyclus om te onthouden.

    Dinsdag 27 september
    Het Human Document Project

    Prof. dr. Miko Elwenspoek is hoogleraar aan de faculteit EWI van de UT. Hij is een van de initiatiefnemers van dit project waarin het doel is voor 1 miljoen jaar vast te leggen wat het belangrijkste van onze cultuur vormt.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

RACEN OP ELEKTRA

21 september
Ir. Erik Haverkamp
Prof. dr. ir. Wim Poelman

  • Toon volledige beschrijving

    In oktober racet het Solar Team Twente met de 21Connect-zonneauto door de hete vlaktes van Australië, op jacht naar de eerste prijs, aangedreven door de zon. De zonnecellen leveren steeds meer stroom en de elektromotoren worden efficiënter. Wordt elektrisch rijden straks de toekomst? Wordt zonneschijn dé benzine van de toekomst of is dat vooralsnog schone schijn en moeten we ons met accu’s en oplaadpunten behelpen?

    Ir. Erik Haverkamp is verbonden aan de Radboud Universiteit te Nijmegen en doet onderzoek naar de efficiency van zonnecellen. Ook is hij betrokken bij de bouw van de UT-zonneauto.
    Prof. dr. ir. Wim Poelman is hoogleraar productrealisatie aan de Universiteit Twente. Poelman gaat in op de toekomst van de elektrische auto.

    ScienceCaféEnschede op woensdag 21 september, 20.00-22.00 uur, Media Art Café Berlijn.
    Het Media Art Café bevindt zich op Stationsplein 1 te Enschede.
    Het ScienceCaféEnschede brengt in een hippe ambiance serieuze wetenschap voor het voetlicht. Dit programma is een coproductie van het Studium Generale en Stichting ScienceCaféEnschede.

EEN GESCHIEDENIS VAN DE CHEMIE

Dinsdag 4 oktober
Dr. Geert Somsen

  • Toon volledige beschrijving

    Jarenlang heeft de mysterieuze tekst Een en alchemie gehangen aan het gebouw van chemische technologie aan de UT. Het mysterie verdween door een spatie toe te voegen: het is een en al chemie wat in dat gebouw plaatsvond. En het is ook een en al chemie wat deze cyclus in het jaar van de scheikunde brengt. Chemie uit het verleden en uit het heden. In de toen-lezing wordt ruim aandacht besteed aan twee baanbrekende onderzoekers: Avogadro (1811 overleden) en Van ’t Hoff (1911 overleden). In de nu-lezing worden opwindende nieuwe ontwikkelingen aan de orde gesteld.

    Dinsdag 4 oktober
    Een geschiedenis van de chemie

    Dr. Geert Somsen is wetenschapshistoricus en verbonden aan de Universiteit Maastricht. In zijn lezing komt het ontstaan van de chemie aan de orde, met aandacht voor het baanbrekende werk van Avogadro en Van ’t Hoff.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

SCHEIKUNDE ANNO 2011

Dinsdag 11 oktober
Prof. dr. Jeroen Cornelissen

  • Toon volledige beschrijving

    Jarenlang heeft de mysterieuze tekst Een en alchemie gehangen aan het gebouw van chemische technologie aan de UT. Het mysterie verdween door een spatie toe te voegen: het is een en al chemie wat in dat gebouw plaatsvond. En het is ook een en al chemie wat deze cyclus in het jaar van de scheikunde brengt. Chemie uit het verleden en uit het heden. In de toen-lezing wordt ruim aandacht besteed aan twee baanbrekende onderzoekers: Avogadro (1811 overleden) en Van ’t Hoff (1911 overleden). In de nu-lezing worden opwindende nieuwe ontwikkelingen aan de orde gesteld.

    Dinsdag 11 oktober
    Scheikunde anno 2011

    Prof. dr. Jeroen Cornelissen is hoogleraar biomoleculaire nanotechnologie aan de UT. Hij schetst niet alleen de huidige stand van zaken maar vertelt ook over zijn eigen onderzoek: de bouw van nieuwe materialen met behulp van virussen.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

TEST JE GENEN

5 oktober
Dr. Terry Vrijenhoek
Dr. Cecile Janssens

  • Toon volledige beschrijving

    Nog even, en het is een fluitje van een cent om via een gen-test te achterhalen hoe oud je zult worden en welke ziektes je zult krijgen. Ook kan zo’n test in kaart brengen waar iemands zwakke plekken zitten, zodat het leefpatroon daar op aangepast kan worden. Is genetisch testen werkelijk zo gemakkelijk als het lijkt? Hoe zit het met complexe ziektes die niet voor één gen te vangen zijn? En: willen wij onze toekomst eigenlijk wel weten? In dit ScienceCafé laten de sprekers aan de hand van hun eigen DNA zien wat zich wel en niet laat voorspellen.

    Dr. Terry Vrijenhoek, promoveerde op een studie naar genetische diagnostiek en kwam tot de conclusie dat DNA eigenwijs is: ‘het doet wat het wil’.
    Dr. Cecile Janssens, is verbonden aan de afdeling epidemiologie van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Zij houdt zich bezig met het genetisch voorspellen van complexe ziektes en is ook geïnteresseerd in de psychologische en ethische aspecten van gentesten.

    ScienceCaféEnschede op woensdag 5 oktober, 20.00-22.00 uur, Media Art Café Berlijn.
    Het Media Art Café bevindt zich op Stationsplein 1 te Enschede.

    Het ScienceCaféEnschede brengt in een hippe ambiance serieuze wetenschap voor het voetlicht. Dit programma is een coproductie van het Studium Generale en Stichting ScienceCaféEnschede.

VIJFTIG JAAR UT: EEN GESCHIEDENIS VAN DE CAMPUS

25 oktober
Drs. Jorrit de Boer

  • Toon volledige beschrijving

    Op 25 november zal de Universiteit Twente haar vijftigste verjaardag vieren. Deze mijlpaal noopt tot reflectie over de geschiedenis van deze nog jonge universiteit. Wat was eigenlijk de aanleiding tot haar oprichting in 1961? Waarom werd de derde technische hogeschool op het landgoed Drienerlo gevestigd? Hoe ontpopte de – toen nog – Technische Hogeschool Twente zich tot een ondernemende onderzoeksuniversiteit? Natuurlijk komt ook de vraag aan de orde wat de UT nu zo bijzonder maakt en hoe ze er nu voorstaat.

    Drs. Jorrit de Boer is historicus en promoveert dit najaar op een proefschrift dat 50 jaar UT-geschiedenis behandelt.

    Dinsdagavond 25 oktober, 19.30-21.00 uur. Vrijhof/Amphitheater.

DEMOCRATIE IN ONTWIKKELING: VOORWAARDEN VOOR DEMOS & CRATOS 

1 november
Prof. Dr. Jaap de Wilde

  • Toon volledige beschrijving


    De politieke ontwikkelingen in landen als Irak, Afghanistan, Egypte, Libië, roepen hoop op, hoop op meer democratie. Diezelfde ontwikkelingen roepen ook vragen op. Ontstaat er in landen waar jarenlang een dictator aan de macht was opeens democratie als deze dictator weg is? Wat gebeurt er in een machtsvacuüm? Hoe gedragen leger, politie, veiligheidsdiensten en bendes zich als niet meer duidelijk is wie de dienst uitmaakt? Hoe bepalend zijn maatschappelijke structuren voor het al dan niet ontstaan van democratie?

    Dinsdag 1 november
    Democratie in ontwikkeling: voorwaarden voor demos & cratos 

    Prof. Dr. Jaap de Wilde is hoogleraar internationale betrekkingen en machtspolitiek aan de Rijksuniversiteit Groningen.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

HET ROERIGE MIDDEN-OOSTEN: FEITEN EN VERWACHTINGEN

8 november
Dr. Vivienne Matthies-Boon

  • Toon volledige beschrijving


    De politieke ontwikkelingen in landen als Irak, Afghanistan, Egypte, Libië, roepen hoop op, hoop op meer democratie. Diezelfde ontwikkelingen roepen ook vragen op. Ontstaat er in landen waar jarenlang een dictator aan de macht was opeens democratie als deze dictator weg is? Wat gebeurt er in een machtsvacuüm? Hoe gedragen leger, politie, veiligheidsdiensten en bendes zich als niet meer duidelijk is wie de dienst uitmaakt? Hoe bepalend zijn maatschappelijke structuren voor het al dan niet ontstaan van democratie?

    Dinsdag 8 november
    Het roerige Midden-Oosten: feiten en verwachtingen

    Dr. Vivienne Matthies-Boon is werkzaam aan de Rijksuniversiteit Groningen op het terrein van internationale betrekkingen. Een van haar specialismen is het Midden-Oosten. Zij heeft in Engeland gestudeerd en is daar ook gepromoveerd. Haar lezing zal daarom in het Engels zijn.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

SLAPEN IN DE MRI-SCANNER

15 november
Dr. Ysbrand van der Werf

  • Toon volledige beschrijving

    SLAPEN OF NIET SLAPEN
    EEN KWESTIE VAN HET BREIN

    Slapen doen de meeste mensen iedere nacht. Voor sommigen is het echter een nachtmerrie: mensen met apneu vergeten adem te halen in hun slaap en worden dan met een schok weer wakker. Er zijn mensen die helemaal nooit de slaap kunnen vatten, hoe moe ze ook zijn. Weer een ander slaapwandelt wat af ’s nachts. Deze cyclus staat stil bij de gewone en gestoorde slaap. Wat valt er te zien aan het brein van een slapend persoon? En wat gebeurt er in het hoofd van iemand met ernstige slaapstoornissen?

    Dinsdagavond 15 november 
    Slapen in de MRI-scanner

    Dr. Ysbrand van der Werf is als cognitief neurowetenschapper verbonden aan het Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen te Amsterdam. Van der Werf legt slapende mensen in de MRI-scan om precies te zien wat zich in hun brein afspeelt.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

GESTOORDE SLAPERS

22 november
Dr. Hans Hamburger

  • Toon volledige beschrijving

    SLAPEN OF NIET SLAPEN
    EEN KWESTIE VAN HET BREIN

    Slapen doen de meeste mensen iedere nacht. Voor sommigen is het echter een nachtmerrie: mensen met apneu vergeten adem te halen in hun slaap en worden dan met een schok weer wakker. Er zijn mensen die helemaal nooit de slaap kunnen vatten, hoe moe ze ook zijn. Weer een ander slaapwandelt wat af ’s nachts. Deze cyclus staat stil bij de gewone en gestoorde slaap. Wat valt er te zien aan het brein van een slapend persoon? En wat gebeurt er in het hoofd van iemand met ernstige slaapstoornissen?

    Dinsdagavond 22 november 
    Gestoorde slapers

    Dr. Hans Hamburger is als neuroloog verbonden aan het Slotervaart Ziekenhuis in Amsterdam en is directeur van het WaakSlaapCentrum.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

HEEFT VLEES TOEKOMST? WATERFOOTPRINT EN REAGEERBUISVLEES

23 november
Prof. dr.ir. Arjen Hoekstra 
Dr. Daisy van der Schaft

  • Toon volledige beschrijving

    ScienceCafeEnschede 23 november
    Als iedereen op aarde iedere dag een stuk vlees zou eten, zou er een gigantisch probleem ontstaan. Voor de productie van één onsje biefstuk is bijvoorbeeld al ruim duizend liter water nodig. De dieren moeten nog dichter op elkaar ‘leven’ en zullen nog meer CO2 en mest produceren. Bovendien ontstaat in de samenleving ontstaat steeds meer weerstand tegen de massale vleesindustrie. Denk aan de recente discussie over megastallen. Wetenschappers zijn naarstig op zoek naar alternatieven voor echt vlees.

    Een gehaktbal uit een reageerbuis?
    Maar een gehaktbal uit een reageerbuis, smaakt dat wel? En hoeveel water en energie is daar eigenlijk voor nodig? Op woensdag 23 november vraagt ScienceCafeEnschede zich af of synthetisch vlees wel echt duurzaame en diervriendelijk is. Of kleven meer nadelen dan voordelen aan deze manier van vleesproductie? 

    Deze vragen worden beantwoord tijdens het ScienceCafeEnschede van 23 november a.s., door Prof. dr.ir. Arjen Hoekstra en Dr. Daisy van der Schaft. Hoekstra is hoogleraar Watermanagement aan de Universiteit Twente en wetenschappelijk directeur van het Water Footprint Network. Hij legt uit waarom voor vlees zoveel water nodig is.Van der Schaft is universitair docent Medical Engineering aan de Eindhoven University of Technology. Haar vakgroep is een van de eersten die er in geslaagd is om in een laboratorium vlees te maken.

     Moderator moderator is prof.dr.ir. Peter-Paul Verbeek, hoogleraar techniekfilosofie aan de UT. Side-kick is Clemens Driessen, dier- en techniekfilosoof, die onderzoek doet naar de effecten van kweekvlees op ons denken over dieren en voedsel. Een VJ mixt muziek en beeld door de avond. 

    Over ScienceCaféEnschede
    ScienceCaféEnschede is dé hotspot waar de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen, debat, muziek en beeld worden gemengd tot een bruisende cocktail van fascinatie en verwondering. Op 23 november zijn belangstellenden van harte welkom van 20.00 tot 22.00 uur in Media Art Café Berlijn, Stationsplein 1 te Enschede.

NATUURRAMPEN IN ALLE SOORTEN EN MATEN

29 november
Prof. dr. Victor Jetten

  • Toon volledige beschrijving

    Natuurgeweld bestaat in alle soorten, maten en snelheden. Zo zijn er ‘snelle’ rampen als aardbevingen, tsunami’s en orkanen. Een vulkaanuitbarsting is hiervan het meest spectaculaire voorbeeld. Daarnaast voltrekken zich ‘langzame’ rampen zoals bodemerosie en verwoestijning. Op het ITC – de zesde faculteit van de UT – houdt men de destructieve krachten van de natuur nauwlettend in de gaten. Wat is de impact op onze samenleving, en hoe bereid je een maatschappij voor op dergelijk geweld?

    Dinsdagavond 29 november
    Natuurrampen in alle soorten en maten

    Prof. dr. Victor Jetten is hoogleraar disastermanagement aan het ITC.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

CURSUS ARCHITECTUUR

24 november: Situering, route en ruimte
1 december: Plek, façade, detail en licht
Ir. Peter Timmerman

  • Toon volledige beschrijving

    De campus van de UT is een architectuurlaboratorium waar heel verschillende bouwstijlen naast elkaar te vinden zijn. Zo staan er op de campus grote strenge gebouwen die boven het groen uit torenen en knusse gezellige gebouwtjes die juist helemaal opgaan in de omgeving. Deze cursus gaat in de op de achterliggende ideeën. Aan de hand van zeven architectonische thema’s – situering, route, ruimte, plek, façade, detail en licht - worden de gebouwen op de campus precies geanalyseerd. Naast lokale helden als Blom, Van Tijen en Herman Haan komen ook beroemdheden uit de architectuurgeschiedenis zoals Le Corbusier, Mies van der Rohe en Rietveld ter sprake.

    Donderdagavond 24 november
    Situering, route en ruimte

    Donderdagavond 1 december
    Plek, façade, detail en licht

    Deze cursus wordt verzorgd door ir. Peter Timmerman¸ hoofd Studium Generale en architectuurliefhebber. Zijn boek Architectuur met een grote A. Universiteit Twenteverschijnt in oktober 2011.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

    Aanmelden voor deze cursus is nodig en kan via sg.info@gw.utwente.nl of via 053-4893321. De kosten voor de cursus bedragen € 20,- (studenten) of € 25, - (niet-studenten). Het boek is bij de prijs inbegrepen.

    HET BOEK IS VANAF NU TE BESTELLEN ( 29,95) OP WWW.GROTEA.NL

    Ook te verkrijgen bij Boekhandel Broekhuis en de Union Shop van Universiteit Twente.

VULKANISME: VAN GEISER TOT SUPERVULKAAN

6 december
Dr. Bernd Andeweg

  • Toon volledige beschrijving

    Natuurgeweld bestaat in alle soorten, maten en snelheden. Zo zijn er ‘snelle’ rampen als aardbevingen, tsunami’s en orkanen. Een vulkaanuitbarsting is hiervan het meest spectaculaire voorbeeld. Daarnaast voltrekken zich ‘langzame’ rampen zoals bodemerosie en verwoestijning. Op het ITC – de zesde faculteit van de UT – houdt men de destructieve krachten van de natuur nauwlettend in de gaten. Wat is de impact op onze samenleving, en hoe bereid je een maatschappij voor op dergelijk geweld?

    Dinsdagavond 6 december
    Vulkanisme: van geiser tot supervulkaan

    Dr. Bernd Andeweg is als aardwetenschapper en als voorlichter verbonden aan de afdeling Aardwetenschappen van de VU.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

Lezing en debat: UFO's

13 december
Dr. Ir.Coen Vermeeren
Govert Schilling

  • Toon volledige beschrijving

    Door het luchtruim vliegt van alles: vogels, vliegers, ballonnen, vliegtuigen, helikopters en enkele keer een raket. Al deze zaken zijn prima thuis te brengen. Slechts een heel enkele keer zien wij iets dat ons aardse voorstellingsvermogen te boven gaat. We spreken dan van een UFO: Unidentified Flying Object. Zijn deze waarnemingen terug te voeren op luchtspiegelingen, fantasie, geheime militaire experimenten of zijn de buitenaardsen daadwerkelijk onder ons?

    Dr. Ir.Coen Vermeeren is gepromoveerd in de Lucht- en Ruimtevaarttechniek aan de TU Delft; tevens is hij daar hoofd Studium Generale. Vermeeren zal laten zien dat er veel UFO-waarnemingen gedaan zijn waar geen enkele aardse verklaring voor bestaat.

    Govert Schilling is wetenschapsjournalist en auteur van circa dertig boeken over sterrenkunde, waaronder Big Bang voor in je binnenzak en Zijn wij alleen in het heelal?Zie ook: www.allesoversterrenkunde.nl

    Dinsdagavond 13 december, 19.30-21.30 uur. Vrijhof/Amphitheater.