2010

HIERONDER VIND JE ALLE LEZINGEN UIT 2010.

Hulp voor AFRIKA?

18 januari
Dr. Wiet Janssen
Drs. David Vriesendorp
Dr. Fred van der Kraaij

  • Toon volledige beschrijving

    Debat
    Jaarlijks pompt Nederland miljoenen euro’s aan ontwikkelingsgeld in landen in Afrika. In de krant lezen wij dat het geld vaak terecht komt bij corrupte machthebbers en niet bij de hulpbehoevende bevolking. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt nu ook dat de hulp niet erg effectief is en soms zelfs averechts werkt. Is alle hoop voor Afrika vervlogen? Kan Bert Koenders op zoek naar een andere baan, of zijn er toch nog mogelijkheden om Afrika er bovenop te helpen?

    Dr. Wiet Janssen is lange tijd werkzaam geweest als consultant bij diverse ontwikkelingsprojecten. In 2009 promoveerde hij aan de Universiteit Twente op het proefschrift Management of the Dutch Development Coorporation, waarin hij tot de conclusie komt dat ontwikkelingshulp radicaal anders moet.

    Drs. David Vriesendorp was algemeen directeur van Amnesty International Nederland en directeur van SOS-kinderdorpen Nederland. Hij is thans directeur van Eb&Vloed waar hij ondernemers loodst door het woelige water van het ethisch ondernemen.

    Dr. Fred van der Kraaij is ontwikkelingseconoom en afrikanist. Thans is hij werkzaam bij de Inspectie Ontwikkelingssamenwerking en Beleidsevaluatie van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

    Maandag 18 januari, 19.30-21.30 uur. Vrijhof/Amphitheater.
    Dit programma is een coproductie van het Studium Generale en HonoursVerenigingOckham.

Pessimisme als filosofie: over leven en werk van Schopenhauer

19 januari
Prof. dr. Heleen Pott

  • Toon volledige beschrijving

    "Het ergste moet nog komen." "De filosofische verwondering is eigenlijk vervuld van ontzetting en droefheid; de filosofie begint met een akkoord in mineur." Twee citaten van de somberste aller filosofen: Arthur Schopenhauer (1788-1860). Zijn pessimisme over de menselijke werkelijkheid in zijn hoofdwerk Die Welt als Wille und Vorstellung

    combineerde hij met een uiterst aangename schrijfstijl. Die combinatie heeft vele latere denkers beïnvloed, zoals Friedrich Nietzsche, Ludwig Wittgenstein, Erwin Schrödinger, Albert Einstein, and Sigmund Freud. En niet te vergeten de twee inleiders in deze cyclus.

    Dinsdag 19 januari
    Pessimisme als filosofie: over leven en werk van Schopenhauer

    Prof. dr. Heleen Pott is Socrates-hoogleraar Kunst, Cultuur en Samenleving aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en doceert filosofie aan de Universiteit van Maastricht. Zij begon haar filosofische carrière met een studie over Schopenhauer.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30 – 21.00 uur.
    Aanmelden vooraf is niet mogelijk.

De betekenis van Schopenhauer voor het leven

26 januari
Prof. dr. Maarten Doorman

  • Toon volledige beschrijving

    "Het ergste moet nog komen." "De filosofische verwondering is eigenlijk vervuld van ontzetting en droefheid; de filosofie begint met een akkoord in mineur." Twee citaten van de somberste aller filosofen: Arthur Schopenhauer (1788-1860). Zijn pessimisme over de menselijke werkelijkheid in zijn hoofdwerk Die Welt als Wille und Vorstellung

    combineerde hij met een uiterst aangename schrijfstijl. Die combinatie heeft vele latere denkers beïnvloed, zoals Friedrich Nietzsche, Ludwig Wittgenstein, Erwin Schrödinger, Albert Einstein, and Sigmund Freud. En niet te vergeten de twee inleiders in deze cyclus.

    Dinsdag 26 januari 
    De betekenis van Schopenhauer voor het leven

    Prof. dr. Maarten Doorman is bijzonder hoogleraar Journalistieke Kritiek van Kunst en Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam. Verder is hij als filosoof verbonden aan de Universiteit van Maastricht. Ook hij studeerde af op het pessimisme van Arthur Schopenhauer.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30 – 21.00 uur.
    Aanmelden vooraf is niet mogelijk.

Sharks and Humans

29 januari
Dr. Erich Ritter
Dr. Sander van Dijk

  • Toon volledige beschrijving

    Symposion
    Sharks have a bad image as dangerous predators with a mean character, at least if we may believe classical movies like Jaws. This image is false and far beyond reality. Sharks turn out to be very intelligent, social and most of the time non-aggressive animals. This symposion makes clear that there is no such thing as a dangerous shark. Instead, there are just dangerous situations, often created by humans.We are not threatened by sharks, it is the other way round.

    Dr. Erich Ritter is an internationally renowned shark expert. He is director of Sharks School in Florida and the world’s only field biologist specialized in shark-human interaction and behavior.

    Dr. Sander van Dijk is a marine biologist at the University of Groningen and did research on the social behaviour of lemon sharks. He is also member of Shark Alliance, a worldwide organisation to protect sharks.

    Friday, 29th of January, 19.30 – 21.30 hrs. Spiegel/Room 4. (The language will be English)

    This programme is a co-production with the Student Diving Club Piranha

Training: Besturen op niveau: lijden of leiden?

3 februari
Drs. Franke Jongsma

  • Toon volledige beschrijving

    Hoe geef je met een bestuur leiding aan een vereniging of club? Dat is de vraag die tijdens deze training centraal staat. Wat is goed leiderschap eigenlijk? Hoe stippel je zelf, hoe met z’n allen de koers uit? Hoe zorg je ervoor dat die koers ook vastgehouden wordt? Als je net in een bestuur bent gestapt ben je allang blij dat je het hoofd boven water kunt houden en stel je je deze vragen meestal niet. Tijdens deze training hoef je even niet zelf te besturen, maar staat reflectie op besturen en leiderschap centraal, met als doel natuurlijk een nog betere bestuurder te worden!

    Drs. Franke Jongsma geeft deze training. Hij studeerde psychologie, werkte een aantal jaren bij de TSM Business School en is momenteel consultant Training & Ontwikkeling bij de Kema te Arnhem.

    Woensdag 3 februari, Vrijhof/Kleine Zaal, 9.30 - 16.30 uur. Deze cursus is uitsluitend bedoeld voor studentbestuurders. Aanmelden is verplicht en kan viasg.info@gw.utwente.nl of 053-4893321. De kosten bedragen 12,50 euro (incl. lunch, koffie en thee).

Paradoxen in de wiskunde en logica

2 februari
Prof. dr. Johan van Benthem

  • Toon volledige beschrijving

    Vijfentwintighonderd jaar geleden werd in Elea, Griekenland, ene Zeno geboren. Hij werd beroemd door zijn paradox van Achilles en de schildpad. Als je nauwkeurig redeneert kan Achilles dat langzame beest niet inhalen, als je zelfs maar oppervlakkig kijkt vliegt Achilles het dier voorbij. En hoe zit het met de man die zegt dat hij liegt? Spreekt hij de waarheid of niet? De oplossingen voor deze paradoxen waren niet gemakkelijk, maar ze wezen de weg, de weg naar dieper inzicht. Nadien zijn er nog vele andere paradoxen gekomen die even hersen- als baanbrekend bleken te zijn. Paradoxen zowel in de wiskunde en de logica als ook in de sociale en politieke wetenschappen.

    Dinsdag 2 februari
    Paradoxen in de wiskunde en logica

    Prof. dr. Johan van Benthem is hoogleraar logica aan de Universiteit van Amsterdam en aan Stanford University (USA). In 1996 won hij voor zijn onderzoek op het terrein van de logica en haar toepassingen in de taalkun­de, filoso­fie, cognitiewetenschap en informatica de Spinoza-premie.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30 – 21.00 uur.
    Aanmelden vooraf is niet mogelijk.

Paradoxen in de sociale wetenschap

9 februari
Prof. dr. Ad van Deemen

  • Toon volledige beschrijving

    Vijfentwintighonderd jaar geleden werd in Elea, Griekenland, ene Zeno geboren. Hij werd beroemd door zijn paradox van Achilles en de schildpad. Als je nauwkeurig redeneert kan Achilles dat langzame beest niet inhalen, als je zelfs maar oppervlakkig kijkt vliegt Achilles het dier voorbij. En hoe zit het met de man die zegt dat hij liegt? Spreekt hij de waarheid of niet? De oplossingen voor deze paradoxen waren niet gemakkelijk, maar ze wezen de weg, de weg naar dieper inzicht. Nadien zijn er nog vele andere paradoxen gekomen die even hersen- als baanbrekend bleken te zijn. Paradoxen zowel in de wiskunde en de logica als ook in de sociale en politieke wetenschappen.

    Dinsdag 9 februari
    Paradoxen in de sociale wetenschap

    Prof. dr. Ad van Deemen is hoogleraar beslistheorie en strategisch management aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Om het gedrag van mensen en de invloed van procedures in collectieve besluitvormingsprocessen te bestuderen heeft hij het NSM Decision Lab ontwikkeld. Dit lab gebruikt hij onder meer om experimenteel de paradoxen te toetsen die uit de speltheorie en de socialekeuzetheorie voortkomen.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30 – 21.00 uur.
    Aanmelden vooraf is niet mogelijk.

De jacht naar het absolute nulpunt

10 februari
Dr. ir. Fokko Jan Dijksterhuis
Prof. dr. ir. Hans Hilgenkamp

  • Toon volledige beschrijving

    ScienceCafé op woensdag 10 februari, 20.00 – 22.00 uur, Media Art Café Berlijn.

    Iedereen kan zeggen of iets warm of koud is. Maar hoe meet je dat precies? Aan de pogingen daar helderheid in te krijgen hebben we drie bekende temperatuurschalen overgehouden: Celsius, Fahrenheit en Kelvin. De laatste geeft ons ook direct de magische ondergrens van 0 Kelvin. Wetenschappers ontdekken tijdens hun jacht naar dit absolute nulpunt allerlei wonderlijke eigenschappen van materialen, zoals supergeleiding. Zullen ze het nulpunt ooit bereiken?

    Dr. ir. Fokko Jan Dijksterhuis, wetenschapshistoricus aan de UT, houdt een korte inleiding over de uitvinding van de temperatuur en over Lord Kelvin.

    Prof. dr. ir. Hans Hilgenkamp, hoogleraar natuurkunde aan de UT, legt uit hoe wetenschappers proberen het absolute nulpunt te bereiken. Tevens laat hij zien dat de eigenschappen van materialen bij lage temperaturen interessant en nuttig zijn.

    Toegang is gratis, aanmelden niet mogelijk. Het Media Art Café Berlijn bevindt zich op Stationsplein 1 te Enschede.

    Het ScienceCaféEnschede brengt in een ontspannen ambiance serieuze wetenschap voor het voetlicht. Dit programma is een coproductie van het Studium Generale en Stichting ScienceCaféEnschede.

LEZING MINDFULNESS

16 februari
Dr. Ernst Bohlmeijer

  • Toon volledige beschrijving

    Veel mensen gaan gebukt onder het leven. Zij hebben last van angsten, somberte, onzekerheid of vermoeidheid. Pas als deze klachten overwonnen zijn kan ik met leven beginnen, zo luidt de overtuiging. De strijd tegen klachten komt zo centraal te staan. Mindfulness laat zien dat dit niet werkt en biedt een alternatief. Leed is onlosmakelijk met het leven verbonden. Wanneer je dit aanvaardt stop je het dagelijks gevecht. Er ontstaat ruimte en energie om dat te doen wat je werkelijk belangrijk vindt, dat geeft pas voldoening. Leef niet morgen of overmorgen, maar NU!

    Dr. Ernst Bohlmeijer, is als universitair hoofddocent psychologie verbonden aan de faculteit Gedragswetenschappen van de UT. In 2009 publiceerde hij samen met Monique Hulsbergen Voluit leven, mindfulness of de kunst van het aanvaarden, nu als praktisch hulpboek.

    Dinsdag 16 februari, 19.30 – 21.00 uur. Vrijhof/Amphitheater.
    Aanmelden vooraf is niet mogelijk.

EXPOSITIE H2O+

17 februari

  • Toon volledige beschrijving

    Vrijhof Cultuurcentrum en Studium Generale tonen in de Vrijhof de expositie H2O+. Onderwatergraaf Dos Winkel laat aan de hand van spectaculaire foto’s zien hoe bijzonder het leven is dat zich onder water afspeelt. Speciaal voor deze expositie maakten David Scheidler, Tessa Vos, Judith Hofmann en Jeanet Snijders installaties, beelden, schilderijen en video’s waarmee ze het thema water verbeelden. Ook van studenten van fotografievereniging FotoN zijn foto’s te zien bij het thema water.

    Deze tentoonstelling wordt geopend op woensdag 17 februari om 16.00 uur met een ludieke wateractie.

    De expositie is tot en met 31 maart te zien. Vrijhof, expositieruimte.

100 jaar Nobelprijs: Van der Waals

18 februari
Prof. dr. Dirk van Delft

  • Toon volledige beschrijving

    Er zijn niet heel veel natuurkundigen naar wie een kracht vernoemd is. Johannes Diderik van der Waals (1837-1923) is een van hen. Precies honderd jaar geleden ontving hij voor zijn onderzoek op het gebied van vloeistoffen en gassen de Nobelprijs voor natuurkunde. Welke vernieuwende inzichten bracht Van der Waals de natuurkunde? En wie was precies deze wonderlijke man die een bliksemcarrière doormaakte, van onderwijzer tot Nobelprijswinnaar?

    Prof. dr. Dirk van Delft is bijzonder hoogleraar wetenschapsgeschiedenis aan de Universiteit Leiden. Daarnaast is hij wetenschapsredacteur bij NRC Handelsblad en directeur van Museum Boerhaave in Leiden.

    Donderdag 18 februari, 16.00 – 17.15 uur. Vrijhof/Amphitheater.
    Aanmelden vooraf is niet mogelijk.

TRAINING: RETORICA

3 maart
Prof. dr. Henk Procee

  • Toon volledige beschrijving

    In de klassieke oudheid duurde de opleiding tot retoricus ruim vier jaar. Deze training van Studium Generale duurt slechts een dag. Na afloop zullen de deelnemers nog geen Quintillianus of Cicero zijn, maar toch wel beschikken over een aantal belangrijke retorische basistechnieken. Aan de orde komen: ethos (hoe kom je als spreker over),logos (kloppen je redeneringen?) en pathos (welke gevoelens weet jij bij een publiek los te maken?). Vanuit de klassieke traditie worden allerlei elementen aangeboden die kunnen bijdragen aan het opbouwen van een overtuigend betoog. Theorie en praktijk wisselen elkaar daarbij voortdurend af.

    Prof. dr. Henk Procee geeft deze training. Hij is als filosoof aan de Universiteit Twente verbonden en een groot retoricaliefhebber.

    Woensdag 3 maart, 9.30 - 17.00 uur, Vrijhof/Kleine Zaal.

    Vanwege de opzet is slechts ruimte voor een beperkt aantal deelnemers. Het is daarom nodig zich tijdig aan te melden bij het bureau Studium Generale, tel. 053-4893321. Of per email: sg.info@gw.utwente.nl. Inschrijving kan tot uiterlijk 15 februari plaatsvinden. De kosten voor de cursus en de lunch bedragen 35 euro: voor studenten en aio’s is dat 12,50 euro.

Water en leven: de strijd onder water

2 maart
Dos Winkel

  • Toon volledige beschrijving

    Voor de chemicus is water H20, en zo hoort het ook. Voor de bioloog is water al veel meer: de bron van leven. Voor ingenieurs, denk aan Leeghwater en Lely, is water een kracht die in bedwang gehouden moet worden. Nederland is zo door inpoldering en de aanleg van dijken groot geworden. Voor politici is water een schaarse en dus begerenswaardige hulpbron. Om land te bevloeien, maar ook om vrije vaart mogelijk te maken. Veel internationale conflicten zijn daarvan het gevolg. Deze cyclus illustreert de veelvormigheid van water.

    Dinsdag 2 maart
    Water en leven: de strijd onder water

    Dos Winkel heeft na twintig jaar onderwater- en natuurfotografie een groot aantal publicaties, tentoonstellingen en prijzen op zijn naam staan. Hij publiceerde onder meer in de tijdschriften Duiken, BBC Wildlife en National Geographic. Als "ambassadeur van de zee" zal hij over zijn liefde voor het leven in water spreken en ook over zijn zorg voor de zeeën.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30 – 21.00 uur.
    Aanmelden vooraf is niet mogelijk.

    Expositie H2O+
    Vrijhof Cultuurcentrum toont in de Vrijhof de expositie H2O+ met werk van Dos Winkel, David Scheidler, Tessa Vos, Judith Hofmann en Jeanet Snijders.

    De opening is op woensdag 17 februari om 16 uur. Deze wordt verricht door Hiska Bakker? De expositie is te zien t/m 31 maart.

Water en techniek: de strijd tegen het water

9 maart
Prof. dr. ir. Harry Lintsen

  • Toon volledige beschrijving

    Voor de chemicus is water H20, en zo hoort het ook. Voor de bioloog is water al veel meer: de bron van leven. Voor ingenieurs, denk aan Leeghwater en Lely, is water een kracht die in bedwang gehouden moet worden. Nederland is zo door inpoldering en de aanleg van dijken groot geworden. Voor politici is water een schaarse en dus begerenswaardige hulpbron. Om land te bevloeien, maar ook om vrije vaart mogelijk te maken. Veel internationale conflicten zijn daarvan het gevolg. Deze cyclus illustreert de veelvormigheid van water.

    Dinsdag 9 maart
    Water en techniek: de strijd tegen het water

    Prof. dr. ir. Harry Lintsen is hoogleraar techniekgeschiedenis aan de Technische Universiteit Eindhoven. De strijd tegen het water, van de zee en nog meer van de rivieren, heeft Nederland gevormd. Deze strijd blijkt de basis te zijn niet alleen van het poldermodel maar ook van bijzondere technologische innovaties.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30 – 21.00 uur.
    Aanmelden vooraf is niet mogelijk.

    Expositie H2O+
    Vrijhof Cultuurcentrum toont in de Vrijhof de expositie H2O+ met werk van Dos Winkel, David Scheidler, Tessa Vos, Judith Hofmann en Jeanet Snijders.

    De opening is op woensdag 17 februari om 16 uur. Deze wordt verricht door Hiska Bakker? De expositie is te zien t/m 31 maart.

Water en politiek: de strijd om het water

16 maart
Mr. drs. Kees Homan

  • Toon volledige beschrijving

    Voor de chemicus is water H20, en zo hoort het ook. Voor de bioloog is water al veel meer: de bron van leven. Voor ingenieurs, denk aan Leeghwater en Lely, is water een kracht die in bedwang gehouden moet worden. Nederland is zo door inpoldering en de aanleg van dijken groot geworden. Voor politici is water een schaarse en dus begerenswaardige hulpbron. Om land te bevloeien, maar ook om vrije vaart mogelijk te maken. Veel internationale conflicten zijn daarvan het gevolg. Deze cyclus illustreert de veelvormigheid van water.

    Dinsdag 16 maart
    Water en politiek: de strijd om het water

    Mr. drs. Kees Homan was generaal-majoor der mariniers en directeur van het Insituut Defensie Leergangen. Sindsdien is hij part-time medewerker bij het Instituut Clingendael. In zijn lezing zal hij water als geopolitieke conflicthaard onder de loep nemen.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30 – 21.00 uur.
    Aanmelden vooraf is niet mogelijk.

    Expositie H2O+
    Vrijhof Cultuurcentrum toont in de Vrijhof de expositie H2O+ met werk van Dos Winkel, David Scheidler, Tessa Vos, Judith Hofmann en Jeanet Snijders.

    De opening is op woensdag 17 februari om 16 uur. Deze wordt verricht door Hiska Bakker? De expositie is te zien t/m 31 maart.

INTERVIEW: DE TWIJFELS VAN ANDRIES KNEVEL

11 maart
Peter Timmerman 
Henk Procee

  • Toon volledige beschrijving

    De theoloog Andries Knevel is een bijzonder gezicht op de Nederlandse televisie, niet in het minst omdat hij voor velen het voorbeeld is van een christen met een rotsvast geloof. Dat hij iemand is die niet alleen anderen interviewt maar ook vragen aan zichzelf stelt is minder bekend. In zijn dagboeken met de titels Avonduren (Ten Have, 2007)en Is het waar? (Ten Have, 2008) buitelen de vragen over elkaar heen. Over politiek, over cultuur, over de eigen drijfveren, en vooral over de spanning tussen geloof en wetenschap.

    Over die vragen en twijfels wordt hij geïnterviewd door Peter Timmerman en Henk Procee van het Studium Generale.

    Donderdag 11 maart, 19.30-21.00 uur. Vrijhof/Agora. Aanmelden vooraf is niet mogelijk.

    Dit programma is een coproductie van het Studium Generale en studentenverenigingAlpha die haar 30 jarig bestaan viert.

LEZING: DE WERELD VERGAAT!

18 maart
Maarten Keulemans

  • Toon volledige beschrijving

    Sinds mensenheugenis wordt het einde der tijden voorspeld. Vaak tot op het uur nauwkeurig, zoals in die onheilspellende Maya-kalender. Hoeveel geloof moeten we daar aan hechten? Komt er een nieuwe zondvloed, is het denkbaar dat robots en computers de macht overnemen, worden we aangevallen door buitenaardse wezens, of zal een meteoriet alle leven op aarde in één klap uitwissen? In deze lezing trekken diverse apocalyptische voorspellingen voorbij. Is het mogelijk daarbij kaf en koren van elkaar te scheiden?

    Wetenschapsjournalist Maarten Keulemans is van huis uit historicus en cultureel-antropoloog. Hij werkt als eindredacteur bij het tijdschrift Natuurwetenschap & Technieken is vaste columnist van de Volkskrant. Hij was redacteur voor VPRO Noorderlicht en schreef onder andere in New Scientist en Scientific American. Hij publiceerde in 2008 het boek met de 50 beste doemscenario's Exit Mundi (Bruna).

    Donderdag 18 maart, 16.00 – 17.15 uur. Vrijhof/Amphitheater. Aanmelden vooraf is niet mogelijk.

Waarnemen op verschillende niveaus

23 maart
Dr. ir. Kees van Overveld

  • Toon volledige beschrijving

    "Zijn is waargenomen worden", zo beweerde de Engelse filosoof Berkeley driehonderd jaar geleden. Zonder waarnemer dus geen object. Maar hoe zit het precies met die waarnemer, is dat een neutraal doorgeefluik? Ons zien blijkt een combinatie van gewoontes, bedoelingen en makkelijk beïnvloedbare kijkluiheid en is dus allerminst een passieve bezigheid. Deze cyclus laat zien - aan de hand van visuele illusies en andere beelden - dat wij niet alleen met onze ogen kijken, maar vooral met ons brein.

    Dinsdag 23 maart
    Waarnemen op verschillende niveaus

    Dr. ir. Kees van Overveld is als natuurkundige verbonden aan de Technische Universiteit Eindhoven. Daarnaast is hij werkzaam als zelfstandig coach en consultant op het gebied van creativiteit en innovatieprocessen.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30 – 21.00 uur (eerste avond), 21.30 uur (tweede avond). Aanmelden vooraf is niet mogelijk.

Eerst geloven, dan zien: optische illusies

30 maart
Gert de Graaff

  • Toon volledige beschrijving

    "Zijn is waargenomen worden", zo beweerde de Engelse filosoof Berkeley driehonderd jaar geleden. Zonder waarnemer dus geen object. Maar hoe zit het precies met die waarnemer, is dat een neutraal doorgeefluik? Ons zien blijkt een combinatie van gewoontes, bedoelingen en makkelijk beïnvloedbare kijkluiheid en is dus allerminst een passieve bezigheid. Deze cyclus laat zien - aan de hand van visuele illusies en andere beelden - dat wij niet alleen met onze ogen kijken, maar vooral met ons brein.

    Dinsdag 30 maart
    Eerst geloven, dan zien: optische illusies

    Gert de Graaff begon met een studie vliegtuigbouwkunde, werd filmregisseur en maakte een veel bekroonde film met duizelingwekkende optische illusies "De zee die denkt".

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30 – 21.00 uur (eerste avond), 21.30 uur (tweede avond). Aanmelden vooraf is niet mogelijk.

Parcival: de graal bij Wolfram von Eschenbach, Richard Wagner en nu

13 april
Dr. Jef Jacobs

  • Toon volledige beschrijving

    Wagner is meer dan lange opera’s met veel gillende zangeressen. Niet alleen is hij een van de grootste muzikale vernieuwers uit de muziekgeschiedenis, zoals door collega-componisten Bruckner en Mahler werd erkend. Ook was hij iemand die midden in de cultuur van zijn tijd stond, zoals blijkt uit zijn contacten met de filosoof Nietzsche. Daarnaast was hij iemand die Middeleeuwse verhalen onder het stof vandaan haalde, zoals het graalverhaal van Parcival, dat Wolfram von Eschenbach precies achthonderd jaar geleden publiceerde. Een cyclus rondom Wagner: muzikale vernieuwing, oude Middeleeuwse verhalen, en kritisch filosoferen.

    Dinsdag 13 april
    Parcival: de graal bij Wolfram von Eschenbach, Richard Wagner en nu

    Dr. Jef Jacobs is universitair hoofddocent Middeleeuwse Letterkunde aan de Universiteit Leiden.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30 – 21.00 uur.
    Aanmelden vooraf is niet mogelijk.

Richard Wagner en zijn tijd: een zoektocht naar nieuwe mythen

20 april
Drs. Machiel Keestra

  • Toon volledige beschrijving

    Wagner is meer dan lange opera’s met veel gillende zangeressen. Niet alleen is hij een van de grootste muzikale vernieuwers uit de muziekgeschiedenis, zoals door collega-componisten Bruckner en Mahler werd erkend. Ook was hij iemand die midden in de cultuur van zijn tijd stond, zoals blijkt uit zijn contacten met de filosoof Nietzsche. Daarnaast was hij iemand die Middeleeuwse verhalen onder het stof vandaan haalde, zoals het graalverhaal van Parcival, dat Wolfram von Eschenbach precies achthonderd jaar geleden publiceerde. Een cyclus rondom Wagner: muzikale vernieuwing, oude Middeleeuwse verhalen, en kritisch filosoferen.

    Dinsdag 20 april
    Richard Wagner en zijn tijd: een zoektocht naar nieuwe mythen

    Drs. Machiel Keestra is als Wagnerkenner regelmatig te horen in het programmaOpera live van radio 4. Hij is als filosoof verbonden aan het Instituut voor Interdisciplinaire Studies aan de Universiteit van Amsterdam.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30 – 21.00 uur.
    Aanmelden vooraf is niet mogelijk.

De muzikale vernieuwer Richard Wagner

27 april
Stephan Heber

  • Toon volledige beschrijving

    Wagner is meer dan lange opera’s met veel gillende zangeressen. Niet alleen is hij een van de grootste muzikale vernieuwers uit de muziekgeschiedenis, zoals door collega-componisten Bruckner en Mahler werd erkend. Ook was hij iemand die midden in de cultuur van zijn tijd stond, zoals blijkt uit zijn contacten met de filosoof Nietzsche. Daarnaast was hij iemand die Middeleeuwse verhalen onder het stof vandaan haalde, zoals het graalverhaal van Parcival, dat Wolfram von Eschenbach precies achthonderd jaar geleden publiceerde. Een cyclus rondom Wagner: muzikale vernieuwing, oude Middeleeuwse verhalen, en kritisch filosoferen.

    Dinsdag 27 april
    De muzikale vernieuwer Richard Wagner

    Stephan Heber is cellist bij het Orkest van het Oosten en lid van het Cello Octet Amsterdam. Hij is een groot liefhebber van Wagners muziek.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30 – 21.00 uur.
    Aanmelden vooraf is niet mogelijk.

GENDOPING

21 april
Prof.dr. Hidde Haisma
Prof.dr. Bart Koopman

  • Toon volledige beschrijving

    Als je een muis een bepaald soort genen inspuit gaan zijn spieren harder groeien. Deze gentherapie wordt toegepast om de spieren van mensen met een spierziekte te stimuleren. Maar wat gebeurt er als je dit voor gezonde mensen gebruikt? Is met deze techniek een supersportman/vrouw te maken? Kunnen EPO en hormonenspuit terug in de kast en is het tijd om de genen wat op te peppen?

    Prof.dr. Hidde Haisma, hoogleraar gentherapie aan de Universiteit van Groningen, spreekt over gendoping en gentherapie.
    Prof.dr. Bart Koopman, hoogleraar biomedische wertuigbouwkunde aan de UT, gaat in op de grenzen van het dopinggebruik met betrekking tot prestatieverbetering.

    Woensdag 21 april, 20.00 – 22.00 uur, Media Art Café Berlijn.
    Toegang is gratis, aanmelden niet mogelijk. Het Media Art Café Berlijn bevindt zich op Stationsplein 1 te Enschede.

    Het ScienceCaféEnschede brengt in een ontspannen ambiance serieuze wetenschap voor het voetlicht. Dit programma is een coproductie van het Studium Generale en Stichting Science Café Enschede.

Excursie: Dresden en het gespleten land aan de Oder en Neisse

2 mei - 6 mei
Annemieke Hendriks

  • Toon volledige beschrijving

    Hoe staat het met de minder bekende gebieden in het voormalige Oostblok? Deze excursie bezoekt Dresden en verder het grensgebied tussen Polen en de voormalige DDR. Met Annemieke Hendriks als gids (auteur van Gespleten land. Omzwervingen langs Oder en Neisse) zal de deelnemers weinig ontgaan. Er is slechts een beperkt aantal deelnemers mogelijk. De reis vindt plaats van zondag 2 mei tot en met donderdag 6 mei.

    Deze excursie wordt georganiseerd in een samenwerking tussen BABA-reizen, het jubilerende touringcarbedrijf waarmee Studium Generale al vele jaren werkt, en uiteraard het Studium Generale zelf.

    Informatie over de reis en inschrijving is te vinden op de website van BABA-reizen: www.baba.nl (onder ‘reisprogramma’.) Aanmelden kan uitsluitend via BABA. Bij zeer grote belangstelling wordt een reservelijst bijgehouden voor een eventueel tweede reis in het najaar 2010.

Excursie: Ruhrgebied

22 september
Prof. dr. Gert-Jan Hospers
Ir. Peter Timmerman

  • Toon volledige beschrijving

    Excursie op woensdag 22 september, 9.00 – 18.00 uur.

    Essen is dit jaar namens het hele Ruhrgebied cultuurhoofdstad van Europa. Vroeger stond dit gebied bekend vanwege zijn zware industrie en ernstige milieuverontreiniging. En nu: cultuurhoofdstad. Om de transformatie van staal en steenkool naar cultuur te kunnen begrijpen, maken we een Ruhrtour. De excursie richt zich naast Essen in hoofdzaak op Duisburg. Daar beklimmen we de stilgelegde hoogovens van het Landschaftspark Duisburg-Nord. Ook nemen we een kijkje in de wijk Duisburg Marxloh, ook wel ‘Istanbul aan de Rijn’ genoemd.

    De excursie staat onder leiding van prof. dr. Gert-Jan Hospers, economisch geograaf aan de UT en bijzonder hoogleraar city- en regiomarketing aan de Radboud Universiteit Nijmegen en ir. Peter Timmerman, techniekfilosoof en stafmedewerker van Studium Generale. In 2010 verscheen van hun hand Het Ruhrgebied voor romantici.

    De kosten voor deze excursie bedragen 25 euro (studenten) en 45 euro (niet-studenten) Aanmelden is verplicht en kan tot 15 september via: sg.info@gw.utwente.nl of 053-4893321. Lunch, rondleidingen en Het Ruhrgebied voor romantici zijn bij de prijs inbegrepen.

50 jaar laserstraal

15 september
Prof. dr. ir. Klaus Boller
Dr. ir. Herman Offerhaus

  • Toon volledige beschrijving

    ScienceCafé op woensdag 15 september, 20.00-22.00 uur, Media Art Café Berlijn.

    Laserstralen kun je bijna overal voor gebruiken: om ooglenzen bij te stellen, om gaatjes in tanden te boren, om dikke platen staal te snijden, voor precisie landmeting of voor spectaculaire effecten in de disco. Omdat het precies 50 jaar geleden is dat laser werd uitgevonden, staat het ScienceCaféEnschede stil bij dit apparaat. Hoe werkt een laser precies? Hoe kun je zo'n sterke lichtbundel maken? Ook staan we stil bij een van de spectaculairste toepassingen van lasers: holografie.

    Prof. dr. ir. Klaus Boller, hoogleraar laserfysica UT, legt precies uit wat een laser is.

    Dr. ir. Herman Offerhaus, laserfysicus aan de UT en specialist in laser-microscopie, vertelt wat holografie is en geeft een demonstratie.

    Prof. dr. ir. Peter-Paul Verbeek, hoogleraar techniekfilosofie aan de UT, zit de avond voor. Nanotechnoloog prof. dr. Dave Blank is side-kick.

     Het Media Art Café bevindt zich op Stationsplein 1 te Enschede.

    Het ScienceCaféEnschede brengt in een hippe ambiance serieuze wetenschap voor het voetlicht. Dit programma is een coproductie van het Studium Generale en Stichting ScienceCaféEnschede.

Objectieve wetenschap: Is het waar als het gedrukt staat?

14 september
Drs. Hans van Maanen

  • Toon volledige beschrijving

    Wetenschap behoort objectief te zijn, onafhankelijk en betrouwbaar. Was het maar waar. Farmaceutisch geneesmiddelenonderzoek laat regelmatig zien hoezeer bedrijfsbelangen invloed uitoefenen op uitkomsten. De zaak Lucia de B. is een voorbeeld van een strafzaak waarin vooringenomenheid sterker aanwezig was dan waarheidsvinding. Bij beleidsadviezen is het vaak zelfs onmogelijk om objectief te zijn. Deze cyclus laat schrijnende en hilarische voorbeelden zien van wat wetenschap doet en niet doet – dit om meer inzicht te krijgen in wat ze kan en niet kan.

    Dinsdag 14 september
    Is het waar als het gedrukt staat?

    Drs. Hans van Maanen is freelance wetenschapsjournalist die in zijn talrijke boeken en artikelen graag de vinger legt op zwakke redeneringen, slecht onderbouwd onderzoek, voorbarige conclusies en overtrokken claims. Hij ontving diverse prijzen op het terrein van de wetenschapscommunicatie.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

Objectieve wetenschap: Wetenschappelijke missers in de rechtspraak

21 september
Prof. dr. Ton Derksen

  • Toon volledige beschrijving

    Wetenschap behoort objectief te zijn, onafhankelijk en betrouwbaar. Was het maar waar. Farmaceutisch geneesmiddelenonderzoek laat regelmatig zien hoezeer bedrijfsbelangen invloed uitoefenen op uitkomsten. De zaak Lucia de B. is een voorbeeld van een strafzaak waarin vooringenomenheid sterker aanwezig was dan waarheidsvinding. Bij beleidsadviezen is het vaak zelfs onmogelijk om objectief te zijn. Deze cyclus laat schrijnende en hilarische voorbeelden zien van wat wetenschap doet en niet doet – dit om meer inzicht te krijgen in wat ze kan en niet kan.

    Dinsdag 21 september
    Wetenschappelijke missers in de rechtspraak

    Prof. dr. Ton Derksen is emeritus hoogleraar wetenschapsfilosofie aan de Radboud Universiteit. Mede door zijn bemoeienissen rond de bewijsgang in het proces van Lucia de B. is deze zaak heropend en Lucia de Berk uiteindelijk vrijgesproken. Hij schreef hierover het boek Lucia de Berk: reconstructie van een gerechtelijke dwaling (2006), gevolgd door het boek Het OM in de fout. 94 structurele missers (2008).

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

Objectieve wetenschap: Wetenschap voor politiek en beleid

28 september
Prof. dr. mr. Kees Schuyt

  • Toon volledige beschrijving

    Wetenschap behoort objectief te zijn, onafhankelijk en betrouwbaar. Was het maar waar. Farmaceutisch geneesmiddelenonderzoek laat regelmatig zien hoezeer bedrijfsbelangen invloed uitoefenen op uitkomsten. De zaak Lucia de B. is een voorbeeld van een strafzaak waarin vooringenomenheid sterker aanwezig was dan waarheidsvinding. Bij beleidsadviezen is het vaak zelfs onmogelijk om objectief te zijn. Deze cyclus laat schrijnende en hilarische voorbeelden zien van wat wetenschap doet en niet doet – dit om meer inzicht te krijgen in wat ze kan en niet kan.

    Dinsdag 28 september
    Wetenschap voor politiek en beleid

    Prof. dr. mr. Kees Schuyt is jurist en socioloog. Hij probeert wetenschappelijke kwaliteit te combineren met maatschappelijke toepasbaarheid. Dat komt tot uitdrukking in zijn vele publicaties (over de rechtstaat, over normen en waarden, over onderwijs) en in zijn verdere loopbaan: hoogleraar aan verscheidene universiteiten, lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, columnist van 'de Volkskrant' en sinds 2005 lid van de Raad van State. 

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

CURSUS: GELOOF EN REDE, EEN GESCHIEDENIS

30 september: Jezus en Plato. Geloof en rede in het vroege christendom
7 oktober: De bewijzen van God. Geloven en weten in de Middeleeuwen
14 oktober: De boedelscheiding. Geloof en wetenschap in het hedendaagse denken
Prof. dr. ing. René Munnik

  • Toon volledige beschrijving

    De westerse cultuur is het kind van twee ouders: de Bijbel en de Griekse wijsbegeerte. Geloof en rede. Tussen die twee heeft altijd een spanning bestaan. In de Middeleeuwen leek het erop dat er een harmonie was bereikt; wetenschappers beschouwden zichzelf toen als begrijpende toeschouwers van Gods werk. Met de opkomst van de natuurwetenschappen - aan het einde van de 18e eeuw - groeiden geloof en wetenschap definitief uit elkaar.

    Om de huidige discussies tussen gelovigen en wetenschappers te begrijpen, blikken we in drie avonden terug op eeuwen van geloof en rede.

    30 september
    Jezus en Plato. Geloof en rede in het vroege christendom

    7 oktober
    De bewijzen van God. Geloven en weten in de Middeleeuwen

    14 oktober
    De boedelscheiding. Geloof en wetenschap in het hedendaagse denken

    Deze cursus wordt gegeven door prof. dr. ing. René Munnik, medewerkerwijsbegeerte aan de Universiteit van Tilburg en bijzonder hoogleraar wijsbegeerte aan de UT.

    Vrijhof/Kleine Zaal, 19.30–21.00 uur.

    De kosten voor deze cursus bedragen 5 euro voor studenten; niet-studenten betalen 10 euro. Aanmelden is verplicht en kan tot 28 september via: sg.info@gw.utwente.nl of 053-4893321. Koffie, thee, hand-outs zijn bij de prijs inbegrepen.

Foute types: foute mannen en vrouwen in relaties

5 oktober
Drs. Carolien Roodvoets

  • Toon volledige beschrijving

    Foute types bestaan in soorten en maten. Je hebt heel kille en afstandelijke mensen. Anderen zijn juist erg theatraal en vinden vooral zichzelf geweldig. Sommigen zijn anti-sociaal en grof in de mond. En dan heb je nog de wolven in schaapskleren, de psychopathische types. Op het eerste gezicht bijzonder vriendelijk en charmant, maar ondertussen bekokstoven ze snode plannen. Foute types (m/v) komen overal voor, zowel privé als op de werkvloer. Deze cyclus opent de ogen: Hoe herken je ze? En vooral, hoe wapen je je ertegen?

    Dinsdag 5 oktober
    Foute mannen en vrouwen in relaties

    Drs. Carolien Roodvoets is gezins- en relatietherapeut, seksuoloog en individueel psychotherapeut. Zij heeft een eigen praktijk in Deventer. Daarnaast is zij auteur van diverse boeken, waaronder: Het monsterverbond: de aantrekkingskracht van foute mannen.

    Let op: deze lezing is in Waaier 2, 19.30-21.00 uur.

Foute types op het werk

12 oktober
Drs. Jent Bijlsma

  • Toon volledige beschrijving

    Foute types bestaan in soorten en maten. Je hebt heel kille en afstandelijke mensen. Anderen zijn juist erg theatraal en vinden vooral zichzelf geweldig. Sommigen zijn anti-sociaal en grof in de mond. En dan heb je nog de wolven in schaapskleren, de psychopathische types. Op het eerste gezicht bijzonder vriendelijk en charmant, maar ondertussen bekokstoven ze snode plannen. Foute types (m/v) komen overal voor, zowel privé als op de werkvloer. Deze cyclus opent de ogen: Hoe herken je ze? En vooral, hoe wapen je je ertegen?

    Dinsdag 12 oktober
    Foute types op het werk

    Drs. Jent Bijlsma is mediator, trainer, coach en docent. In 2001 richtte hij zijn eigen bedrijf Trickster op dat gespecialiseerd is in problemen op het werk. Met zijn aanpak geeft hij een nieuwe draai aan vastgeroeste werkverhoudingen, houdt organisaties een spiegel voor en bemiddelt bij ruzies.

    Vrijhof /Agora, 19.30-21.00 uur.

Lezing: Het Indonesië van alledag

19 oktober
Prof. dr. Nico Schulte Nordholt

  • Toon volledige beschrijving

    Indonesië is een wereld op zich. Studenten Werktuigbouwkunde dompelen zich dit najaar onder in de cultuur van dit bijzondere land. Het Studium Generale stuurt ze graag goed voorbereid op pad. Vandaar deze lezing door een groot kenner van de Indonesische cultuur. Centraal staat het leven van alledag. Hoe moet je je aan tafel gedragen? Hoe werkt het openbaar vervoer precies? Wat merk je van de Islam? Wat zijn geschikte omgangsvormen? Wat kun je gerust doen en wat beslist niet?

    Prof. dr. Nico Schulte Nordholt is politiek antropoloog, Indonesiëkenner en emeritus hoogleraar aan de Universiteit Twente.

    Dinsdag 19 oktober, 19.30-21.00 uur. Vrijhof/Amphitheater.

    Dit programma is een coproductie van het Studium Generale en studiereiscommissieImaginations ­van Werktuigbouwkunde. Begin november reizen de studenten af naar Dubai en Indonesië.

The World Energy Problem and How to Deal With It

21 oktober
Ir. Miguel Prado

  • Toon volledige beschrijving

    The world energy problem is far from being a new one, but has never been so actual. The earth population is growing, as is the energy consumption of the earthians. Imagine what will happen if in the near future all Chinese and Indians will use as much as refrigerators, televisions, dish washers and cars as we do! This lecture gives a detailed overview of the world energy balance and hints at a solution: for our near future renewable energy will be more than just a luxury.

    Ir. Miguel Prado is an electrical engineer and specialised in wave and tidal energy. Currently he is writing a PhD on wave energy. He is working at Teamwork Technology, a company which aims at innovation through creative knowledge and entrepreneurial skills.

    Thursday 21st October, 16.00-17.30 hrs. Vrijhof/Amphitheatre.

    English spoken.

Bruggen in alle soorten en maten

2 november
Prof. ir. Leo Wagemans

  • Toon volledige beschrijving

    Nederland is een bruggenland. Aan de ene kant hebben we veel rivieren en kanalen, aan de andere kant veel wegen en spoorlijnen. Iedere kruising is uniek in z’n soort en vraagt om een eigen oplossing. Bruggenbouwers bedenken ingenieuze constructies, variërend van ophaal- en hangbrug tot aan bascule- en hefbrug. Deze cyclus staat stil bij de techniek en werking van de brug, maar ook bij de maatschappelijke impact ervan. Een brug is namelijk niet zomaar een constructie; zij verbindt werelden. Dankzij de spoorwegingenieurs is Nederland in snel tempo één land geworden.

    Dinsdag 2 november
    Bruggen in alle soorten en maten

    Prof. ir. Leo Wagemans is emeritus hoogleraar constructieleer aan de TU Delft en was jarenlang voorzitter van de Nederlandse Bruggenstichting.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30–21.00 uur.

Maatschappelijke impact van bruggenbouw

9 november
Dr. Guus Veenendaal

  • Toon volledige beschrijving

    Nederland is een bruggenland. Aan de ene kant hebben we veel rivieren en kanalen, aan de andere kant veel wegen en spoorlijnen. Iedere kruising is uniek in z’n soort en vraagt om een eigen oplossing. Bruggenbouwers bedenken ingenieuze constructies, variërend van ophaal- en hangbrug tot aan bascule- en hefbrug. Deze cyclus staat stil bij de techniek en werking van de brug, maar ook bij de maatschappelijke impact ervan. Een brug is namelijk niet zomaar een constructie; zij verbindt werelden. Dankzij de spoorwegingenieurs is Nederland in snel tempo één land geworden.

    Dinsdag 9 november
    Maatschappelijke impact van bruggenbouw

    Dr. Guus Veenendaal is historicus en werkte aan het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis te Den Haag. Hij is specialist in de geschiedenis van spoorwegen en techniek. Hij schreef onder andere het standaardwerk Spoorwegen in Nederland. Van 1834 tot heden.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30–21.00 uur.

Susan Neiman: In Need of Moral Language

4 november
Prof. Susan Neiman

  • Toon volledige beschrijving

    Many developments in the last century have lead to the conviction, particularly in Europe, that moral concepts have been exploded - either as hypocritical attempts to impose one's own will on others, or as self-deceiving attempts to justify one's own actions in terms that are no longer valid. Thus many, from politicians to evolutionary psychologists, argue that all human action should be explained in terms of self-interest. This lecture will first examine why this came to seem obvious, and argue that we do indeed need moral concepts in order to understand the world - and certainly to change it.

    Professor Susan Neiman is an American moral philosopher, cultural commentator, and essayist. She has written extensively on the juncture between Enlightenment, moral philosophy, and politics. She currently lives in Germany, where she is the Director of the Einstein Forum in Potsdam. Two books made her worldwide famous: Evil in Modern Thought: An Alternative History of Philosophy (2002) and Moral Clarity: A Guide for Grown-Up Idealists (2008).

    Thursday 4th November, 19.30–21.00 hours; Amphitheatre.

    This programme is a coproduction with Studium Generale of the University of Groningen and of the University of Maastricht.

    English spoken.

SYMPOSIUM: DE IDEALE UT

16 november
Prof. dr. Ed Brinksma
Prof. dr. Joseph Kessels
Drs. Heleen Miedema
Prof. dr. Hans Vossensteyn

  • Toon volledige beschrijving

    In Berlijn staat de beroemde Von Humboldt universiteit, precies 200 jaar oud. De naam verwijst naar Wilhelm von Humboldt: taalwetenschapper, Pruisische staatsman en drijvende kracht achter de oprichting van deze universiteit. Hem stond een ideale universiteit voor ogen waarin wetenschappers en studenten samen vorm geven aan de ontwikkeling van kennis. Wat kunnen wij daar voor de toekomst van de Universiteit Twente van leren?

    Vier leden van de universitaire gemeenschap gaan aan de hand van beroemde uitspraken van Von Humboldt met elkaar in debat over de ideale UT:

    Prof. dr. Ed Brinksma, rector magnificus van de UT.
    Prof. dr. Joseph Kessels, hoogleraar Human Resource Development, en oprichter van het bureau 'Kessels & Smit, the Learning Company'.
    Drs. Heleen Miedema, onderwijskundige en opleidingsdirecteur biomedische techniek en technische geneeskunde.
    Prof. dr. Hans Vossensteyn, researchcoördinator CHEPS, hoogleraar Hochschul- und Wissenschaftsmanagement bij de FH-Osnabrück, en secretaris van de Veerman-commissie over het Hoger Onderwijs.

    Het debat staat onder leiding van prof. dr. Henk Procee, hoogleraar wijsbegeerte in relatie tot academische vorming.

    Dinsdag 16 november, 19.30-21.30 uur. Vrijhof/Amphitheater.

ALBERT CAMUS EN DE MOED OM MENS TE ZIJN

23 november
Prof. dr. Hans Achterhuis

  • Toon volledige beschrijving

    Dit jaar is het vijftig jaar geleden dat de Franse schrijver Albert Camus (1913-1960) omkwam bij een auto-ongeluk. Zijn dood zou door hem zelf beschouwd zijn als een absurd einde van een ongerijmd bestaan. Camus ontving in 1957 de Nobelprijs voor literatuur voor een oeuvre waarvan de romans De vreemdelingDe pest en De val en de filosofische essays De mythe van Sisyfus en De mens in opstand de bekendste zijn. Met zijn werk heeft hij een erfenis nagelaten die vijftig jaar later nog altijd inspireert.

    Prof. dr. Hans Achterhuis is emeritus hoogleraar filosofie aan de Universiteit Twente. Hij promoveerde op het proefschrift Camus: De moed om mens te zijn. In 2008 verscheen zijn bekroonde boek Met alle geweld: Een filosofische zoektocht en dit jaar De utopie van de vrije markt.

    Dinsdag 23 november, 19.30-21.00 uur. Vrijhof/Amphitheater.

OP ZOEK NAAR LEVEN IN HET UNIVERSUM

24 november
Prof. dr. Ewine van Dishoeck
Prof. dr. Miko Elwenspoek

  • Toon volledige beschrijving

    ScienceCaféEnschede op woensdag 24 november, 20.00-22.00 uur, Media Art Café Berlijn.

    De mens is altijd gefascineerd geweest door de vraag of er leven is op andere planeten.
    Wetenschappers kunnen hier nog geen duidelijk ja of nee op antwoorden. In dit ScienceCafé is er aandacht voor de ingenieuze zoektocht naar het ontstaan van leven op andere planeten. En stel nu eens dat ze bestaan, beschavingen lichtjaren ver weg, hoe treden wij dan met hen in contact? Welke taal zullen we spreken: Twents, wiskunde of muziek? En hoe zorgen wij ervoor dat aliens die hier misschien pas wel na de dood van de zon (over pakweg vijf miljard jaar) komen toch nog iets aardigs van ons vinden?

    Prof. dr. Ewine van Dishoeck, astronoom aan de Universiteit Leiden, doet onderzoek naar het ontstaan van leven op andere planeten in andere zonnestelsels. Van Dishoeck ontving in 2000 de Spinozapremie voor haar onderzoek.

    Prof. dr. Miko Elwenspoek, hoogleraar bij elektrotechniek aan de UT, houdt zich onder andere bezig met het Human Document Project, waarin de vraag centraal staat hoe wij de menselijke beschaving voor praktisch een eeuwigheid kunnen bewaren.

    Het Media Art Café bevindt zich op Stationsplein 1 te Enschede.

    Het ScienceCaféEnschede brengt in een hippe ambiance serieuze wetenschap voor het voetlicht. Dit programma is een coproductie van het Studium Generale en Stichting ScienceCaféEnschede.

LEZING SNAARTHEORIE

2 december
Prof. dr. Jan Zaanen

  • Toon volledige beschrijving

    De snaartheorie is waarschijnlijk een van de moeilijkste theorieën ooit bedacht. Deze natuurkundige theorie gaat er vanuit dat onze wereld op het kleinste niveau is opgebouwd uit een soort mini-elastiekjes die wel tien dimensies hebben. Dit is niet alleen vrij lastig om je voor te stellen, ook de wiskunde die er aan te pas komt behoort tot de allermoeilijkste soort. De beloftes van deze theorie zijn echter groot: met de snaren kunnen de relativiteitstheorie en quantummechanica aan elkaar gekoppeld worden, evenals de vier natuurkrachten. Wie denkt dat dit een puur theoretische aangelegenheid is, vergist zich. Natuurkundigen zijn er in geslaagd om met de snaartheorie een fysisch verschijnsel exact te beschrijven.

    Prof. dr. Jan Zaanen is hoogleraar theoretische natuurkunde aan de Universiteit Leiden en een specialist in de snaartheorie. Met behulp van de snaartheorie wist hij de experimenteel gevonden quantumkritische toestand van elektronen, die zich voordoet bij hoge temperaturen supergeleiding, een stuk beter te begrijpen.

    Donderdag 2 december, 19.30-21.00 uur. Horst C101.

LEVENSKUNST: MAAK KENNIS MET DE BESTE VERSIE VAN JEZELF

30 november
Drs. Huub Schulte Fischedick 
Drs. Ulberthe Wielinga

  • Toon volledige beschrijving

    Levenskunst is in. In extreme varianten behoor je je leven tot kunstwerk te maken. In meer gematigde versies gaat het om de kunst om van je leven iets te maken. Dat is al moeilijk genoeg. Welke kennis en vaardigheden zijn daarvoor nodig? Welke obstakels kunnen je daarbij in de weg zitten? Deze cyclus biedt een aantal antwoorden, van twee onderwijskundigen, een psycholoog en een filosoof. Hoe haal je de beste versies van jezelf boven tafel? Is het mogelijk de toegenomen vrijheid te benutten om beter te leven? Of blijft het toch behelpen?

    Dinsdag 30 november
    Maak kennis met de beste versie van jezelf

    Drs. Huub Schulte Fischedick en drs. Ulberthe Wielinga zijn toegepast onderwijskundigen en runnen samen Bedrijf in Leren. Bedrijf in Leren geeft mensen de handvatten die ze in staat stellen om hun ontwikkeling zelf vorm te geven en inspireert ze om daar nooit meer mee op te houden.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

LEVENSKUNST: VOER VOOR PSYCHOLOGEN

7 december
Dr. Gerben Westerhof

  • Toon volledige beschrijving

    Levenskunst is in. In extreme varianten behoor je je leven tot kunstwerk te maken. In meer gematigde versies gaat het om de kunst om van je leven iets te maken. Dat is al moeilijk genoeg. Welke kennis en vaardigheden zijn daarvoor nodig? Welke obstakels kunnen je daarbij in de weg zitten? Deze cyclus biedt een aantal antwoorden, van twee onderwijskundigen, een psycholoog en een filosoof. Hoe haal je de beste versies van jezelf boven tafel? Is het mogelijk de toegenomen vrijheid te benutten om beter te leven? Of blijft het toch behelpen?

    Dinsdag 7 december
    Levenskunst - voer voor psychologen

    Dr. Gerben Westerhof is universitair hoofddocent psychologie aan de UT en gespecialiseerd in persoonlijkheidsleer, de psychologie van het ouder worden en de betekenis van levensverhalen. Samen met Ernst Bohlmeijer schreef hij Psychologie van de Levenskunst (verschijnt november 2010).

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

DENKEN OVER LEVENSKUNST: WAAROM WE ONSZELF ZOEKEN MAAR NIET VINDEN

14 december
Drs. Coen Simon

  • Toon volledige beschrijving

    Levenskunst is in. In extreme varianten behoor je je leven tot kunstwerk te maken. In meer gematigde versies gaat het om de kunst om van je leven iets te maken. Dat is al moeilijk genoeg. Welke kennis en vaardigheden zijn daarvoor nodig? Welke obstakels kunnen je daarbij in de weg zitten? Deze cyclus biedt een aantal antwoorden, van twee onderwijskundigen, een psycholoog en een filosoof. Hoe haal je de beste versies van jezelf boven tafel? Is het mogelijk de toegenomen vrijheid te benutten om beter te leven? Of blijft het toch behelpen?

    Dinsdag 14 december
    Denken over levenskunst: waarom we onszelf zoeken maar niet vinden

    Drs. Coen Simon is filosoof en publicist. Hij schrijft voor NRC Handelsblad, Trouw en Filosofie Magazine. Van hem verscheen onder meer de essaybundel Waarom we onszelf zoeken maar niet vinden.

    Vrijhof/Amphitheater, 19.30-21.00 uur.

AFSCHEIDSSYMPOSION BERT GROENMAN

9 december
Peter Timmerman 
Henk Procee

  • Toon volledige beschrijving

    Veertig jaar UT & Nieuws
    Donderdag 9 december 13.30-16.30 uur. Vrijhof/Amphitheater.

    UT-Nieuws is al ruim vier decennia hét nieuws-, informatie- en opinieblad voor de UT-gemeenschap. De edities van het weekblad volgen het campusleven op de voet. Bijzondere wetenschappelijke vondsten, de opening van een nieuw lab, plannen uit de bestuursvleugel, grote feesten, het UT-nieuws is er bij. De krant deed zelfs ooit verslag van een crime passionelle in een studentenkamer! Door 40 jaar lang iedere week het nieuws te volgen, schreef het UT-nieuws tegelijktijd geschiedenis.

    Het afscheid – na ruim veertig jaar - van hoofdredacteur Bert Groenman, is aanleiding tot een expositie en een symposium.

    Interview
    13.30 -14.15 uur

    Bert Groenman wordt geïnterviewd over geruchtmakende zaken uit de nieuwsarchieven door Peter Timmerman en Henk Procee van het Studium Generale.

    Opening Expositie 40 jaar UT-Nieuws
    14.15 – 14.45

    Symposion
    Tussen onafhankelijkheid en loyaliteit
    14.45-16.30 uur

    Echte journalistiek is onafhankelijk. Veertig jaar lang heeft de hoofdredacteur volgens dit devies geleefd. In dit symposion wordt de spanning tussen onafhankelijkheid en loyaliteit onder de loep genomen. Hoe onafhankelijk kan een blad binnen de eigen universiteit zijn? Hoe loyaal zijn kritische en, nog sterker, onkritische studenten en medewerkers aan hun instelling? Welke invloed heeft de bestuurscultuur op het academische klimaat, en omgekeerd?

    Over deze vragen buigt zich een panel onder leiding van Henk Procee van Studium Generale. De aftrap tot de discussie wordt gegeven door prof. dr. Erwin Seydel(voorzitter van de redactieraad van UT-Nieuws). Aan het panel nemen verder deel prof. dr. Frans van Vught (oud-rector), prof.dr. Petra de Weerd (hoogleraar organisatiestudies en innovatie) en natuurlijk Bert Groenman.

GLOBAL WARMING

15 december
Prof. dr. Jaap Sinninghe Damsté

  • Toon volledige beschrijving

    De geleerden zijn het er niet over eens: warmt de aarde nu op of niet? In het ScienceCaféEnschede van woensdag 15 december spreken een biogeochemicus en een glacioloog over het al dan niet warmer worden van de aarde. Iedereen is van harte welkom in MAC Berlijn!

    De toekomst van het klimaat is waarschijnlijk een van de lastigste wetenschappelijke vraagstukken van dit moment. Er zijn geleerden die beweren dat het allemaal niet zo’n vaart loopt met de opwarming van de aarde en dat wij toevallig in een warmere periode tussen twee ijstijden zitten. Maar er is ook onderzoek dat het tegendeel bewijst. Zo rekent prof. dr. Jaap Sinninghe Damsté, hoogleraar organische biogeochemie bij het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee, aan de hand van oerbacteriën uit hoe warm het ooit geweest is op aarde tijdens periodes met hoge CO2 waardes. Deze bacteriën beloven niet veel goeds voor de toekomst: als de huidige CO2-concentraties verder stijgen, zal het hier aanzienlijk warmer worden.

    Dr. Michiel Helsen, glacioloog en onderzoeker bij het Instituut voor Marien en Atmosferisch onderzoek Utrecht, inspecteert regelmatig de grote ijskappen Groenland en Antarctica. Zijn deze ijskappen in evenwicht? Smelten ze in razend tempo of groeien ze misschien wel aan?

    Onder leiding van onze vaste avondvoorzitter prof. dr. ir. Peter-Paul Verbeek, hoogleraar techniekfilosofie aan de UT, zal er na afloop een (verhitte?) discussie over de toekomst van ons klimaat ontstaan.

    ScienceCaféEnschede op woensdag 15 december, 20.00-22.00 uur, Media Art Café Berlijn (Stationsplein 1, Enschede.)

    Het ScienceCaféEnschede brengt in een hippe ambiance serieuze wetenschap voor het voetlicht. Dit programma is een coproductie van het Studium Generale en Stichting ScienceCaféEnschede.