UTFaculteitenBMSDept HIBPGTNederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting

Proefschrift Martine Fledderus, Acceptance and Commitment Therapy for Public Mental Health Promotion - Effectiveness of the “Living to the full” programme

In Nederland hebben veel mensen last van matige depressie- en/of angstklachten. Zij hebben hierdoor een verhoogd risico op het ontwikkelen van een psychische stoornis. Preventieve interventies zijn daarom van groot belang om dit risico te verminderen. Ondanks dat veel effectieve preventieve interventies bestaan in Nederland wordt deze doelgroep nauwelijks bereikt. Een reden hiervoor kan zijn dat de bestaande interventies zich primair richten op de reductie van psychische klachten. De focus ligt met name op wat er mis is met een persoon waardoor de klachten nog meer centraal staan in de interventie. De huidige interventies gaan met name uit van een ziektemodel.

In het proefschrift is een preventieve interventie genaamd “Voluit leven” voor volwassenen met lichte tot matige depressie klachten geëvalueerd. In deze cursus staat de bevordering van positieve geestelijke gezondheid centraal in plaats van het opheffen van lijden of het reduceren van klachten. Deze interventie is dus gebaseerd op een gezondheidsmodel en niet op een ziektemodel. Dit is in lijn met de recente heroriëntatie op de geestelijke gezondheid, namelijk dat geestelijke gezondheid meer is dan alleen de afwezigheid van geestelijke ziekte. Positieve geestelijke gezondheid omvat sociaal, psychologisch en emotioneel welbevinden en uit verschillende onderzoeken blijkt dat geestelijke gezondheid een beschermende factor is tegen psychopathologie. In de cursus “Voluit leven”, die gebaseerd is op Acceptance and Commitment Therapy (ACT) en mindfulness, worden daarom verschillende positieve vaardigheden aangeleerd die er voor zorgen dat iemand het vermogen heeft om een zinvol leven te lijden en psychologisch meer flexibel in het leven staat. Psychologische flexibiliteit is het vermogen om negatieve gevoelens en gedachten te accepteren, in contact te blijven met het huidige moment en om in elke situatie vanuit de eigen waarden te blijven handelen.

De cursus “Voluit leven” is ontwikkeld als zowel een groepscursus als een zelfhulpcursus met e-mailbegeleiding. Zowel de groepscursus als de zelfhulpcursus bleken effectief te zijn in het verminderen van psychische klachten (zoals depressie, angst, en vermoeidheid) en het verhogen van psychologische flexibiliteit, mindfulness en positieve geestelijke gezondheid. Uit het proefschrift blijkt dat door de bevordering van psychologische flexibiliteit, psychische klachten worden verminderd en positieve geestelijke gezondheid wordt verhoogd.

De groepscursus “Voluit Leven” wordt op dit moment door minstens 13 GGZ-instellingen aangeboden en uit de deelnemersaantallen blijkt dat de cursus goed wordt bezocht. Voor de werving naar de zelfhulpcursus reageerden meer dan 600 mensen in 5 dagen tijd. Deze aantallen geven aan dat een cursus die meer gericht is op de positieve gezondheid in plaats van op reductie van klachten mogelijker meer aantrekkelijk en laagdrempelig is om deel te nemen. Een groter bereik en de positieve effecten kunnen er voor zorgen de cursus Voluit leven een hoge impact kan hebben op de publieke geestelijke gezondheid.