Uit onderzoek van Nina Schaap aan de Universiteit Twente blijkt dat automobilisten die licht zijn afgeleid minder veilig rijden dan zwaar afgeleide autobestuurders. Mensen lijken zich bij zware afleiding te realiseren dat het rijden onveilig wordt. Op dat moment verschuift hun aandacht terug naar het verkeer. Lichte afleiding denkt men onterecht te kunnen combineren met veilig rijden.
Nina Schaap promoveert op 2 februari aan de Universiteit Twente. De proefpersonen in dit onderzoek kregen terwijl ze reden in een rijsimulator een eenvoudige rekentaak om ze mentaal bezig te houden. De proefpersonen bleken hierdoor veel onveiliger te rijden. Opvallend resultaat is dat bij een moeilijkere rekentaak de proefpersonen veiliger reden.
Een parallel is te trekken met het gevaar van handsfree bellen tijdens het rijden. Mensen denken vaak dat ze prima een gemakkelijk telefoongesprek kunnen voeren, terwijl ze bij een heftig slecht-nieuwsgesprek al snel een parkeerplaats opzoeken. Uit het onderzoek van Schaap blijkt nu dat bestuurders de impact van lichte afleiding vaak onderschatten.
Het onderzoek
Het promotieonderzoek van Schaap bestond uit twee experimenten. In het eerste experiment werd onderzocht hoe mensen reageren op onverwachtse situaties in het verkeer. Experiment twee ging dieper in op de mate waarin afleiding invloed heeft op rijgedrag. De experimenten vonden plaats in een rijsimulator. Dit is een soort levensgroot racespel bestaande uit een auto met aan de voor- en zijkanten schermen waardoor het lijkt of je echt op de weg rijdt. Proefpersonen bleken de rijsimulator als zeer realistisch te ervaren. Nina Schaap: “Sommige proefpersonen scholden hun voorligger uit, of hielden zich keurig aan de snelheid omdat ze bang waren voor een verkeersboete”.
De oplossing
De veiligste oplossing is volgens onderzoekster Nina Schaap om bellen in de auto helemaal te laten: “De slingerende bestuurder heeft zelf doorgaans niet in de gaten hoe onveilig hij bezig is. Die denkt dat hij prima rijdt, ook al is hij ondertussen met zijn aandacht grotendeels elders. In zekere zin kun je zeggen dat mensen van het verbod op handheld bellen ten onrechte de indruk krijgen dat handsfree bellen niet onveilig is. Dat is immers toegestaan. Daardoor onderschatten ze de gevolgen die handsfree bellen heeft op hun rijgedrag. Het is goed dat de overheid mensen hier bewust van probeert te maken.”
Nina Schaap voerde haar promotieonderzoek uit bij de vakgroep Verkeer, Vervoer en Ruimte van onderzoeksinstituut CTIT van de faculteit Construerende Technische Wetenschappen. Ze is begeleid door prof. dr. ir. Bart van Arem. Het onderzoek vond plaats binnen kenniscentrum AIDA, een samenwerkingsverband tussen de Universiteit Twente en TNO. Haar onderzoek werd financieel mede mogelijk gemaakt door Transumo.
Noot voor de pers
Voor meer informatie of een digitale versie van het proefschrift ‘Driving Behaviour in Unexpected Situations’ kunt u contact opnemen met Nina Schaap (06 42227948) of wetenschapsvoorlichter Kim Bekmann (053 – 489 2131 / 06 22436275)
