In Nederland meldt zich een toenemend aantal gamers met gamegerelateerde problemen bij de verslavingszorg. Echter, er zijn geen richtlijnen voor het registreren van dergelijke cliënten, wat het moeilijk maakt om het exacte aantal mensen in te schatten. Toch wordt er in Nederland wel professionele hulp geboden binnen de verslavingszorg, wat meestal bestaat uit bestaande behandelprogramma’s welke gebaseerd zijn op cognitieve gedragstherapie en motiverende gespreksvoering. Er zijn nog maar weinig studies gedaan naar problematisch gamegedrag. Maria Haagsma van de Universiteit Twente (Instituut IGS) toetst in het kader van haar proefschrift welke factoren bijdragen aan problematisch gamegedrag. Zij verdedigt haar proefschrift op 23 november.
Ondanks de voordelen die videogames bieden, heeft de toenemende populariteit van games ook geleid tot zorgen over mogelijke negatieve gevolgen voor sommige gamers. Veel onderzoek naar negatieve effecten van videogames richt zich op uitkomsten zoals: agressief gedrag, minder gevoelig voor geweld en afname in pro-sociaal gedrag. Tevens worden games in verband gebracht met ongewenste fysieke gezondheidsuitkomsten zoals verminderde activiteit en obesitas. Verder is er toenemend bewijs dat sommige gamers gamegewoonten vertonen die ten koste gaan van hun dagelijks functioneren. De focus van de studie van Haagsma ligt op excessief gamegedrag en de negatieve uitkomsten hiervan op het leven van een persoon. De factoren die bijdragen aan problematisch gamegedrag zijn: gamen om stemming te reguleren, het hebben van een voorkeur voor online contact en zelfcontrole.
Gamen vergelijkbaar met gokken
“Overmatig gamen kan tot serieuze problemen leiden in het leven van een gamer, zo kan het bijvoorbeeld ten koste gaan van werk of schoolprestaties, sociale relaties en andere vrijetijdsactiviteiten. Het wordt door de meeste onderzoekers algemeen geaccepteerd dat sommige gamers het risico lopen om problematische speelpatronen te gaan ontwikkelen. Hierbij wordt aangenomen dat het vertonen van problematische gamepatronen vergelijkbaar is met een gedragsverslaving zoals pathologisch gokken.”
Problematisch gamegedrag vanuit een sociaal cognitief perspectief
Vanuit eerder onderzoek zijn factoren geïdentificeerd die samenhangen met of voorspellend zijn voor problematisch gamegedrag. Echter, weinig onderzoek heeft problematisch gamegedrag onderzocht vanuit bestaande gedragstheorieën. Om meer inzicht te krijgen in onderliggende mechanismen van problematisch gamegedrag heeft Haagsma verschillende theorieën toegepast. Vanuit een sociaal cognitieve theorie is bijvoorbeeld gekeken naar de rol van uitkomstverwachtingen die men heeft over gamen, de mate waarin gamen een gewoonte is geworden, en de hoeveelheid zelfcontrole die men heeft over gamen.
Verminderen speeltijd geen oplossing
“De bevindingen in mijn proefschrift suggereren dat de hoeveelheid tijd die besteed wordt aan gamen wellicht niet een onafhankelijke voorspeller is van problematisch gamegedrag, in tegenstelling tot andere factoren zoals zelfcontrole en stemmingsregulatie. Dit geeft aan dat het simpel verminderen van de hoeveelheid speeltijd waarschijnlijk geen effectieve oplossing is om problematisch gamegedrag te voorkomen of te behandelen,” aldus Maria Haagsma.
Meer informatie
Maria Haagsma is werkzaam als promovenda aan de UT. Haar promotieonderzoek voerde zij uit binnen het Institute for Innovation and Governance Studies (IGS). Het onderzoek richt zich op problematisch gamegedrag. Vanuit verschillende theorieën probeert zij inzicht te krijgen in determinanten van problematisch gamegedrag. Zo wordt bijvoorbeeld gekeken naar de rol van motieven om te gamen, sociale invloed en zelfcontrole. Op 23 november verdedigt zij haar proefschrift. Het proefschrift: Understanding problematic game behaviour is opvraagbaar.
